Heima er bezt - 01.04.2003, Blaðsíða 17

Hver verður næstur?
Sjálfir lögðum við svo af stað með járnbraut nokkru á
eftir félögum okkar, hundunum. Það var, vægast sagt,
óþverra ferðalag. Fengum við á okkur moldbyl, sem end-
aði með því að lestin sat föst vegna fannfergis, komst
hvorki aftur né fram. Og þarna máttum við dúsa í járn-
brautarlestinni í viku og matarlausir seinustu dagana.
En ekki nóg með það. Einn maðurinn veiktist af tauga-
veiki. Lifði í tvo eða þrjá daga og dó svo. Fór þá heldur
að fara um mannskapinn, sem von var til. Nóg var nú að
vera matarlaus þótt ekki bættist það við að upp kæmi í
þessu innilokaða samfélagi, bráðsmitandi og banvænn
sjúkdómur.
Ég held að alveg sé óhætt að segja að enginn okkar hafi
verið farinn að búast við að komast lifandi úr þessu
ferðalagi. Og mér var farið að verða nokkuð oft hugsað
til orða Pálínu minnar. Sá ekki betur en að þau ætluðu
bókstaflega að rætast þegar í byrjun ferðarinnar.
Flvað sem öðru leið, kom okkur saman um að ótækt
væri að hafa þann andaóa í lestinni. Brutumst við því út,
grófum holu í skafl og stungum honum þar ofan í. Öllum
yfirsöng var sleppt, enda jarðarfararveðrið ekki sem
heppilegast. Norðanbylurinn sá urn að kasta rekunum og
moka ofan í gröfina. Eftir andartak var félagi okkar hul-
inn hreinni og kaldri mjöll norðurhjarans. En sjálfum var
okkur efst i huga spurningin: Ffver verður næstur?
Ingvar Gíslason:
Greinargerð
með gleymdri
vísu
Af Ólafi Bergssyni, Guðnýju Krist-
jánsdóttur og Ingimanni Ólafssyni
^\lkunn er þessi vísa eftir Pál Ólafsson:
Okkur berst hjálp
En það varð enginn okkar næstur að sinni. Þegar að því
kom að járnbrautarlestinni þótti hafa seinkað úr hófi, var
snjóplógur sendur til móts við okkur. Og loks náðum við
brautarendanum. En þá voru eftir 60 mílur til Port Nelson
og á annað hundrað mílur til Churchill. Þessa vegalengd
lá nú fyrir að kjaga í botnlausri ófærð með þyngsla byrð-
ar í bak og fyrir. Kom nú í ljós hve óskynsamlegt var að
senda hundana á undan, því ella hefðum við a.m.k. getað
flutt farangurinn á hundasleðunum og hefði það þó verið
allur munur.
Ég held, að þegar hér var komið sögu, hafi flestir okkar
verið orðnir fremur framlágir og farnir að sjá eftir þessu
flani, þrátt fyrir loforðið góða um 10 dalina.
Miðja vegu milli brautarendans og Port Nelson var
bjálkakofi, eins konar sæluhús. Og það reyndist okkur
líka sannkallað sæluhús eftir það sem á undan var gengið,
því þegar þangað kom voru þar fyrir tveir menn, næg
upphitun og gnægðir brýnustu nauðsynja. Mikið lifandi
skelfing urðum við þá fegnir.
Og hér kveðjwn við þá Stefán að sinni, þar sem hann,
ásamt félögum sínum, er staddur í bjálkakofanum góða,
norður við Hudsonflóa.
Framhald í nœsta blaði.
Þegar mín er brostin brá,
búið Grím að heygja,
Þorsteinn líka fallinn frá
ferhendurnar deyja.
Vísa þessi er birt (enn sem oftar) í fróðlegri grein um
Pál í Heima er bezt, 5. hefti 2002, bls. 209, eftir Einar Ge-
org Einarsson.
Færri munu vita að þessi fræga vísa Páls var samtíma-
manni hans á Héraði tilefni stöku af sömu gerð, en þó
með annarri niðurstöðu. Fæst þar ein sönnunin enn, að
orð kvikna af orði, vísa af vísu.
Ólafur Bergsson, „húsmaður“ (sem þá var kallað) og
kennari eystra á ofanverðri 19. öld, „sneri“ vísu Páls svo:
Þó að Páli bresti brá
og bili Grim að skrifa,
Þorsteinn líka fallinn frá,
ferhendurnar lifa.
Þessa skemmtilegu og bráðsnjöllu vísu kenndi mér fyrir
áratugum sonur Ólafs Bergssonar, Ingimann Ólafsson,
sem lengi átti heima á Norðfirði á fyrri hluta nýliðinnar
aldar á uppvaxtarárum mínum eystra. Um vísuna tók Ingi-
mann það fram við mig, að hún væri „stundum eignuð
öðrum“, en fullyrti að það væri rangt, vísan væri eftir Ólaf
Bergsson. Þess er að geta, að vísan var birt í mánaðarrit-
inu „Allt til skemmtunar og fróðleiks“, 1. árg. 6. hefti
1950, að mínu frumkvæði með þeim fyrirvara um höfund
Heima er bezt 161