Heima er bezt - 01.04.2003, Blaðsíða 21

Ingimann með mágkonu sinni, Þóreyju Jónsdóttur.
fræðanna nú um stundir elur á. Að hafa undir sama þaki í
Stefánshúsinu gamla fólk á borð við Ingimann Ólafsson,
móður hans Guðnýju og Kristján Imsland og Mörtu, er
upplifun á við langa dvöl í ímynduðu hnattþorpi dagsins í
dag.
Ingimann og Guðný sáu vel fyrir sér, þrátt fýrir augljósa
fátækt. Eitt var það að þau áttu ævinlega mjólkurkú og
seldu mjólk eftir því sem gafst. Það rifjaði Óskar Bjöms-
son (f. 1924) upp við mig í símtali fyrir nokkru. Hann
sagði mér að foreldrar sínir hefðu - meðan nyt var í kúnni -
keypt pott af mjólk af Guðnýju og Ingimanni og lýsti gæð-
um mjólkurinnar svo, að rjóminn í „spennunni“ hefði
haldið uppi tveggjeyringi! En vitaskuld var hér fýrst og
fremst um sjálfsþurftarbúskap að ræða, sem miklu réð um
afkomu fátæks fólks á þessum tíma. Guðný og Ingimann
voru sjálfsþurftarbændur sem fleiri voru í einni mynd eða
annarri. Andsvar íslenskra öreiga í kreppu alþjóðaauð-
valdsins milli heimsstyrjalda 20. aldar var að bjarga sér
með því sem land og sjór gat veitt á frumstæðan hátt.
Nú líður að lokum þessara frásagna minna af Ólafi
Bergssyni, Guðnýju Kristjánsdóttur og Ingimanni Ólafs-
syni. Allt er það brotakennt. Ólafúr var dáinn löngu fýrir
mitt minni. Tilvera hans er þó upphaf þessara skrifa vegna
skemmtilegrar vísu, sem eftir hann lifir. Guðný og Ingi-
mann voru samtímamenn mínir og samsveitungar um ára-
bil. Þau man ég vel, þau voru um margt sérstæðar menn-
eskjur og fyrir þær sakir eftirminnilegt fólk.
Ingimann Ólafsson var sá af þessu fólki sem ég þekkti
eitthvað persónulega. Fór vel á með okkur þegar við
kynntumst á unglingsárum mínum á Norðfirði fýrir 60
árum. Og jafnelskulegur var hann við mig nokkrum árum
síðar þegar við vorum nágrannar í Laugarneshverfi í
Reykjavík upp úr 1950. Hann var ekki margorður við mig
um hagi sína þá, en bar það með sér að hann var sáttur við
sitt. Efitir lát móður sinnar 1946 fluttist hann til Reykjavík-
ur og tengdist þar fjölskyldu Jóns bróður síns, sem látist
hafði tveimur árum fýrr. Hann tók upp sambúð við ekkju
bróður síns, gerðist fýrirvinna og fjölskyldufaðir. Þau um-
skipti hafa áreiðanlega orðið Ingimanni til góðs, aukið
honum hamingju, auðgað lífsreynslu hans og mildað ofur-
gagnrýnin lífsviðhorf hans, sem fýrrum voru.
Ingimann Ólafsson andaðist í Reykjavík 11. nóv. 1971,
76 ára að aldri.
Ritað haustið 2002
Eftirmáli
Þegar ég taldi mig hafa lokið framanritaðri grein og búið til
prentunar, barst mér bréf frá Guðbjörgu Jónsdóttur, bróður-
dóttur Ingimanns. I bréjinu eru greinargóðar upplýsingar
um Reykjavíkurár Ingimanns og um margt ítrekun á því sem
hún hafði áður minnst á við mig í símtali. Stend ég í þakkar-
skuld við Guðbjörgu fyrir bréfhennar ogfrásagnir.
Guðbjörg Jónsdóttir skrifar m.a.:
„Móðir mín hét Þórey Jónsdóttir, f 3. okt. 1897. Hún var
frá Hömrum í Hraunhrepp á Mýrum. Faðir hennar var
bóndiþar. Hún dó 6. mars 1979.
Faðir minn, Jón Ólafsson, var fœddur 18. apríl 1893.
Hann fór vestur á Mýrar og kynntist Þóreyju þar. Þau giftast
og flytjast til Reykjavíkur. Hann var ekki heilsuhraustur og
vann verkamannavinnu Hann var mjög handlaginn, átti hef-
ilbekk og smíðaði.
Ég átti eina systur, Guðnýju Ingibjörgu, f. 22. júní 1927.
Maður hennar var Gunnar G. Einarsson innanhússarkitekt.
Þau eignuðust 4 börn, 2 drengi og 2 dœtur. Guðný var
heimavinnandi meðan börnin voru lítil, seinna vann hún á
Grensásdeild Borgarspítalans sem aðstoðarstúlka. Hún lést
25. jan. 1979.
Ég, Guðbjörg Jónsdóttir, er fædd 4. nóv. 1925. Maðurinn
minn hét Einar Eyjólfsson, kaupmaður, f 7. júní 1923, d. 6.
jan. 1982. Vió eignuðumst 5 börn, 3 drengi og 2 stúlkur. Ég
var heimavinnandi meðan börnin voru lítil, en vann síðan í
Sunnukjöri, verslun eiginmanns míns.
,,Ingi afi“, eins og við kölluðum Ingimann, átti hug okkar
allra. Mamma og Ingi fluttu til okkar á Skeiðarvoginn kring-
urn 1960, þegar þau fóru af Kirkjuteignum. Það var gott að
hafa þau í húsinu og var Ingi segjandi sögur og kvœði og
jafnvel heyrðist hann kveða. Hann hafði brennandi áhuga á
skák. Það var tekið viðtal við Inga á segulband, eitthvað í
sambandi við lífsbaráttuna á hans tíma. Þetta var einhver frá
Háskóla Islands sem kom heim nokkrum sinnum í sambandi
við einhverjar rannsóknir, sem ég veit ekki hverjar voru. Svo
birtist viðtal við hann í sjónvarpinu sem tekið var upp í
Tónabœ við Skaftahlíð. Þá voru þar eldri borgarar að spila
og tefla."
Þannig lýkur ágœtri og velþeginni frásögn Guðbjargar
Jónsdóttur af Reykjavíkurárum Ingimanns Ólafssonar. Ekki
fœr það dulist, að Ingimann birtist þarna mörgum í nýju
Ijósi. Svo harðskeyttur sem Norðfirðingum þótti hann forðum
tíð kemur í Ijós að hann hefur innst inni verið mjúkur og
meyr. Slíkt er raunar aðal hugsjónamanns um jöfnuð og
jafnrétti. Mynd Ingimanns skýrist mjög við þessa lýsingu
frænku hans, gerir myndina jýllri ogfjölþættari.
Ljósmyndir þær er fylgja greininni eru frá Guðbjörgu
Jónsdóttir, bróðurdóttir Ingimanns.
Heima er bezt 165