Heima er bezt - 01.04.2003, Blaðsíða 27

Grímstunga í Vatnsdal. Vatnslitamynd
frá 1897 eftir breska listmálarann og
fornfræðinginn William Collingwood,
sem ferðast um Island þetta sumar.
Grímstunga var um aldir kirkjustaður
og prestsetur þar til 1849, en þá var
sóknin lögð til Undirfells.
Grímstungu-Einar
Margar sögur og sumar
kynlegar, fara af ís-
lenskum prestum fyrri
alda og mætti um það nefna mörg
dæmi. Prestar voru þó eina starfs-
stéttin í landinu sem naut menntunar.
Útskrift úr stólsskólunum íslensku,
Skálholtsskóla og Hólaskóla, dugði
til prestsembætta, enda var megin-
markmið skólanna að uppfræða
prestsefni. Flestir prestar létu mennt-
un frá þeim nægja sér og fóru ekki
utan til framhaldsnáms, enda oftast
hvorki til þess efni né aðstæður. Gísli
Konráðsson lætur þess getið í Hún-
vetninga sögu sinni, sem nær yfir
tímabilið 1685 -1850, að sumir prest-
ar hafi verið lítt að sér „og á að sjá
að þeir hafi sótt eftir tekjunum ein-
um og þær eigi eftir gefið“. Kynlegir
kvistir í prestastétt eru og hafa verið
uppi á öllum öldum og víðar en í
Húnaþingi, en hér er ætlunin að
bregða ljósi á einn slíkan sem þjón-
aði Grímstungu í Vatnsdal á 18. öld;
Samantekt:
Snorri Jónsson
var kapelán föður síns í 18 ár og
prestur í níu, eða 27 ár.
Þessi kynlegi kvistur hét Einar og
var Eiríksson, síðar nefndur hinn
prestlausi, fæddur 1731, Hallssonar,
Ólafssonar, Hallssonar. Höfðu þeir
langfeðgar, faðir hans, afi og langafi,
allir verið prestar hver ffam af öðrum
í Grímstungu. Séra Einar þótti á sín-
um uppvaxtar- og þroskaárum afar
ódæll og illur viðskiptis. Hann lærði
í Hólaskóla og var álitinn vel gáfað-
ur; svo hraustur var hann og að afli
að aldrei féll hann fyrir neinum, og
enginn sá við hrekkvísi hans. Kom
hann sér heldur illa í skólavistinni,
Heima er bezt 171