Heima er bezt - 01.08.2008, Síða 57

þar sem mamma bakaði stundum rúgbrauð, sem hún seyddi
í aflöngum dunki, sem hún stakk niður í vatnshólf bakatil
við eldstæðið.
Inn af eldhúsinu voru tvær stofur, í fremri stofuna var
gengið inn úr eldhúsinu, þar man drengurinn eftir klukku
sem hékk á vegg - úr fremri stofunni var svo gengið inn í
aðra stofu í útendanum á húsinu. Þar man drengurinn eftir
grammafóni með plötugeymslu og loki ofan á - fín mubla.
Stundum stalst drengurinn til þess að setja fóninn af stað
og spila grammafónsplötu (78 snúninga). Fyrir það fékk
hann nokkrum sinnum tiltal, en freistingin var stundum
alltof stór!
Flúsdyrnar voru að ofanverðu. Vinstra megin við stigann
upp á loftið var búr. Uppi á pallskörinni voru pokar með
ull en ekkert handrið, en drenginn minnir að þar hafí verið
gluggi og kvistur að ofanverðu - beint á móti uppgöngunni
var kvisturinn - þar svaf Guðríður gamla amma Hauks,
sem drengurinn lék sér stundum við. A útendanum, sem
var í augum drengsins, stórt blámálað herbergi - þar sváfu
frænka og frændi drengsins.
Það þótti drengnum skrýtið að þótt hann sofnaði á kvöldin
í stóra hvíta rúminu hjá frænku og frænda, þá skyldi hann
alltaf vakna á morgnana á innendanum hjá pabba og mömmu.
Honum fannst innendinn miklu minni en útendinn - honum
var deilt í tvö herbergi - í fremra herberginu hafði mamma
handknúna prjónavél - þar sat hún stundum og prjónaði á
vélina, hún átti líka handsnúna saumavél.
Forstofa var byggð við húsið innanvert, þar voru m.a. geymd
föt - hægt var að ganga inn í forstofuna að ofanverðu.
Einu sinn í norðvestan ofsaveðri fuku dymar á forstofunni
upp og matrósa spariföt, sem drengurinn átti, fuku út í veður og
vind og fundust ekki aftur - hafa líklega fokið út á fjörð.
Utan við bernskuheimilið voru fískireitir og drengurinn
mundi eftir því að einu sinni var þar þurrkaður saltfískur -
breiddur á reitina og sólþurrkaður. Þennan saltfísk átti Jón,
móðurbróðir drengsins, en hann var þá með útgerð.
Páll frændi átti gæsir og einhvern tímann fór drengurinn
með þessum frænda sínum upp í fjall - hann vildi láta frænda
sinn bera sig og rétti fram hendumar og sagði u-u-uog
þegar frændi hans hafði tekið hann á bakið hló drengurinn
- leiðin lá upp þangað sem nefndust Tjamarbotnar og voru
út og niður af Hólmgerðarljalli eða Hólgerðarfjalli.
Drenginn minnir að þeir hafí verið að huga að gæsum,
en hvers vegna þær vora hafðar þar man hann ekki. Leiðin
niður eftir lá meðfram Beljandanum og niður hjá Svínaskála
- þar var þeim boðið kaffí.
Oljóst man drengurinn eftir því að hann fór með frænda
sínum út á sveit - þeir komu þar að sem áttu heima öldruð
hjón - lítið og fátæklegt húsið var steypt — inni sást ber
steinveggurinn - þar var stigi upp á lítið loft - móttökurnar
voru góðar eins og alls staðar - nafnið á bænum er gleymt
(Högnastaðir? - Sigmundarhús?).
Ekki man drengurinn lengur hversu margar gæsimar voru
sem frændi hans átti - en gæsasteggurinn hét Marteinn -
a.m.k. hjá drengnum - nafnið á gæsamömmu er gleymt. Svo
eignaðist hann eina gæs í viðbót, hana kallaði drengurinn
Ökku, eftir einni gæsasöguhetjunni í Sögunni af Nilla
Hólmgeirssyni. Drengurinn vildi endilega koma þeim saman
Ökku og Marteini gæsastegg og lokaði þau í þeim tilgangi
inni í kjallaranum. Þegar svo annar móðurbróðir hans kom
niður í kjallara voru gæsimar að háma í sig maís - hann var
þá notaður í hænsnafóður m.a., man drengurinn. Ekki tókst
drengnum að koma þeim saman Ökku og Marteini!
A þessum áram brotasilfurs bemskunnar vora í firðinum
9 bátar. Sá stærsti hét Birkir, 48 brl. og minnstu bátarnir 7
brl. en allt voru þetta í augum drengsins stór og mikil fley.
Pabbi hans var sjómaður á Svölunni, en hún var 12 brl., en
frændi hans á Austra, mótorbát með einu mastri og var 8 brl.
Drengurinn var mjög hændur að Páli frænda sínum og fékk
einu sinni að fara með honum á bátnum inn á Reyðarfjörð
með kirkjufólk.
Sr. Stefán Bjömsson prófastur messaði þá í kirkjunni þar
— á heimleiðinni
eftir messu var komin norðvestan innanalda, vindur stóð
út fjörð með ágjöf á móti. Drengurinn stóð allan tímann
í stýrishúsinu hjá frænda sínum og var montinn yfír því
að vera ekkert sjóveikur, öfugt við læknisstelpumar, sem
vora niðri í lúkar og kúguðust af sjóveiki - frétti hann. A
heimleiðinni spurði hann prestinn: „Hefurðu annan hvítan
kraga á Reyðarfírði?“ Ekki man hann nú hverju sálnahirðirinn
svaraði.
I annað sinn minnist hann þess að hafa farið með foreldram
sínum til messu í Eskifjarðarkirkju. Eitthvað leiddist honum
setan á hörðum trébekknum - man heldur ekki orð af stólræðu
prófastsins - hann skreið því niður á gólf og vildi kanna
heiminn undir kirkjubekkjunum. Þama niðri var heimurinn
allt öðravísi en hann átti að venjast - heimurinn málaður
grár nema fætumir á kirkjugestum!
Drengurinn man ekki nákvæmlega hvaða ár flugvélin
konr fljúgandi að utan og settist á fjörðinn - þetta var lítil
tvívængja og sjóflugvél - var það kannski 1935 eða 1936?
Þetta var að sumarlagi — heldur drengurinn og hann var
að fara með mömmu sinni upp í Laufás að „rúlla þvott“
eða tau.
Guðrún í Laufási átti stóra taurúllu - stór í augum drengsins.
Taurúllan var uppi á lofti (minnir drenginn helzt) og mamma
fékk að rúlla þvott í taurúllunni hennar Guðrúnar af og til -
þá var allt þvegið í höndunum í bala og þvottabretti notað
til að bursta fötin á. I þvottinn var oft notuð grænsápa eða
stangarsápa. Drengurinn man ekki hvort RINSO þvottaduft
var þá komið.
Þau mæðginin voru sem sagt á leið uppeftir þegar undarlegt
hljóð heyrðist. Slíkt hljóð hafði drengurinn aldrei heyrt áður,
og þegar hann leit upp sá hann flugvélina koma svífandi og
setjast á sjóinn skammt undan bryggjunum innfrá.
Forvitnir íbúar fóru út á götu að renna augum þetta undarlega
tæki sem gat flogið.
Heima er bezt 345