Læknaneminn - 01.08.1968, Qupperneq 8

8
LÆKNANEMINN
kom til landsins frá Englandi veturinn 1944, — það hefur verið eftir
áramótin, og ég get ekki stillt mig um að segja dálítið nánar frá því.
Því miður er ég búinn að gleyma hinum nánari tildrögum þess, að það
tókst að ná í þessi glös af pencillini á Hvítabandið, en vafalaust hefur
verið um að ræða einhvern fárveikan sjúkling. Ég man það hins vegar
að þetta penicillin kom með herflugvél til landsins og var sótt með
mikilli viðhöfn út á flugvöll. Þetta voru, ef ég bezt man, 3 kassar
með 6 ml. hettuglösum í hverjum kassa, en hvert glas var hálffyllt af
gulgrænu dálítið fitukenndu dufti. Það var fyrir nokkru búið að
standardisera eininguna fyrir penicillin, þegar þetta var, og ég man,
að það stóð á þessum glösum, að hvert glas innihéldi 25,000 einingar,
og skyldi leysast upp í 20 ml af sterilu saltvatni. Ég man það líka
að það var með herkjum að tókst að leysa upp þetta duft í 20 ml. Það
tókst þó. Upplausnin varð tær, en sterkt gulgræn og næstum því fos-
foriserandi að sjá. Ekki man ég, hvort sjúklingnum varð meint af
þessu. Mér er nær að halda, að honum eða henni hafi batnað, en óneit-
anlega er gaman að rifja þetta upp núna á dögum óteljandi háleysan-
legra gervipenicillina og annarra þaðan af virkari fúkalyfja. Ég hefi
nú gerzt æði langorður, og þreytandi persónulegur í þessu spjalli, en
með þessum slitrum hefi ég viljað leggja áherzlu á það, hversu óhugna-
lega stórt bilið er á milli mín sem læknanema fyrir rúmum 2 áratug-
um og ykkar í dag, bara hér í Reykjavík, þar sem þó enn talsvert
vantar á, að aðstaða og aðbúnaður ykkar til námsins, og þeirra, sem
eiga að kenna ykkur til starfs síns, séu fullvel viðunandi, mælt með
kröfum nútímans og skynsamlegu mati.
Jæja, ég ætla nú að reyna að snúa mér lítið eitt nær nútíð og
framtíð. Það er af einhverjum ástæðum nokkur ljómi yfir læknis-
starfinu í augum fjöldans, vafalaust einnig í augum sumra lækna, og
þá ekki hvað sízt meðan þeir eru ungir og að námi. — Ég held þó, að
slík rómantísk nálgun sé mun sjaldgæfari nú á dögum en fyrri, en
engu að síður er það eðlilegt, að læknisstarfið verki heillandi á margt
ungmennið á sama hátt og læknisfræðileg afrek og framfarir eru ávallt
heillandi fréttir til aflestrar og umræðna öllum almenningi. Þó er það
grunur minn, að sá tími sé liðinn, því miður, er menn lögðu út í læknis-
nám og starf til að fullnægja ,,köllun“. Við höfum lifað svo öra tækni-
þróun, hræðilegar styrjaldir, og lifum í stöðugri óvissu um líðandi stund
í skugga vígbúnaðarkapphlaups, eyðingu náttúruauðæfa, offjölgunar,
hungurs og stórvægilegra truflana í ekologisku jafnvægi hnattar okk-
ar, að hinu litlu, þröngu og stundum egocentrisku sjónarmið, sem oft
munu vera þung á metum, er mönnum finnst þeir vera að fylgja
ákveðinni köllun í lífsstarfi, verða furðu léttvæg.
— Ég held, að þetta sé að vissu leyti gott, því að sjóndeildar-
hringur okkar hefur stækkað að sama skapi. Við sjáum smæð okkar
og getuleysi, hvers um sig, en jafnframt sjáum við einnig sennilega
betur en allar kynslóðir á undan okkur hin órofa tengsl, sem eru á
milli allra félagslegra fyrirtækja, hagfræði, viðskipta, náttúruvísinda,
samgöngutækni, iðnaðar. Já, við sjáum greinilega tengsl þessara þátta
við styrjaldir og vígbúnað. Allt þetta gerir það að verkum, að afstaða
okkar til starfsins og umhverfisins er önnur nú en allra kynslóða á