Læknaneminn - 01.08.1968, Blaðsíða 67

LÆKNANEMINN
59
in á liðabólgu. Hið fyrrnefnda er
þó of lifrartoxist til að vera notað.
Trimethylcolchicinsýra er aftur á
móti gott lyf með færri aukaverk-
unum en colchicin. Colchicinsam-
böndin lækna bráð liðaeinkenni við
þvagsýrugigt í 95% tilfella.
Á seinni árum hefur colchicin
eignazt hættulegan keppinaut, þar
sem phenylbutazon er. Þetta lyf
verkar bæði bólgueyðandi og örv-
andi á nýrnaútskilnað þvagsýru
og er að minnsta kosti jafn áhrifa-
mikið til þess að eyða bráðri liða-
bólgu. Kostirnir eru þeir, að það
er aðeins fljótvirkara en colchicin.
Einkennin hverfa oft á 6—8 klst.
í stað 12 við colchicin. Sjúkling-
arnir þola það oft betur en col-
chicin, sé það gefið í stuttan tíma.
Að sjálfsögðu verður þó að gæta
sömu varkárni við notkun þessa
lyfs við þvagsýrugigt, eins og við
aðra sjúkdóma, og gera sér ljóst,
að ekki má gefa phenylbutazon
hverjum sem er. Sé það notað
gegn þessum sjúkdómi, eru oft
gefin 200 mg 3—4 sinnum
fyrsta daginn og síðan 100
mg 3—4 sinnum daglega í 3 daga.
Hafi kastið staðið lengi, áður en
meðferð var hafin, getur verið
nauðsynlegt að halda áfram með-
ferð í 5—8 daga.
ACTH og corticosteróíðar hafa
að sjálfsögðu verið reynd við
þvagsýrugigt eins og við aðra
sjúkdóma. ACTH 20 ein. I.V. í
dreypi eða 30—40 ein. þrisvar
daglega í vöðva, verkar oftast
fljótt og vel og má nota í þeim
fáu tilfellum, sem önnur lyf
svíkja. Gefa verður þó colchicin
0,5 mg fjórum sinnum daglega
jafnframt til þess að forðast, að
liðaeinkennin blossi upp, þegar
ACTH gjöf er hætt. Corticost-
eroidar hafa ekki reynzt vel, og
verkun þeirra á arthritis urica er
duttlungafull.
Indometacin verkar vel, séu
gefin 5—600 mg daglega, en marg-
ir þola ekki þessa skammta vegna
aukaverkana.
Loks má geta þess, að griseof-
ulvin hefur verið reynt við bráða
þvagsýrugigt með góðum árangri.
Aukaverkanir frá maga og þörm-
um að gera þó klínískt notkunar-
gildi þess lítið.
Auk lyf jagjafar þarf að sjá um,
að sjúklingur hafi algjöra hvíld
og hinn veiki limur helzt immobili-
seraður. Sjúklingurinn fær ríku-
legan vökvaskammt og kolhydrat-
ríkt, en fitu- og purin-fátækt fæði.
Um fyrirbyggjandi meðferð
eftir að kast er liðið hjá, má segja,
að ákaflega nauðsynlegt sé að
gera sjúklingnum vel grein fyrir
því, að áframhaldandi vellíðan sé
að miklu leyti undir honum sjálf-
um komin. Hann þarf að læra að
forðast fæðutegundir, sem inni-
halda mikið purin og reyna að fá
sem mest af eggjahvítuefnum úr
mjólk og eggjum. Borða fremur
kolhydratríkt og fitufátækt fæði
og drekka mikið, þó ekki áfengi.
Hann þarf að forðast kulda, vos-
búð og ofþreytu. Hann þarf að
taka fram, hvaða sjúkdóm hann
gengur með í hvert skipti, sem
hann leitar ókunnugs læknis. Ýmis
lyf eins og lifrarextrökt, gull,
thiamin, klóríð, súlfathiazol,
dehydrocoholinsýra, insulin, salyr-
gan, chlorthiazid og gynergen geta
framkalað einkenni, og vert er að
hafa í huga, að það sama skeður
oft við uppskurði, og því rétt að
meðhöndla sjúklingana til öryggis
með colchicin áður. Ráðlegt er, að
sjúklingurinn hafi alltaf colchicin
við hendina til inntöku, finni hann
kast í aðsigi.
Hvort þessar aðgerðir eru nægi-
legar eða hvort meðhöndla þarf