Læknaneminn


Læknaneminn - 01.08.1968, Blaðsíða 41

Læknaneminn - 01.08.1968, Blaðsíða 41
LÆKNANEMINN sem ekki eru feitir, þegar sjúk- dómurinn er greindur. Insulintegundir. Á boðstólum eru 9 insulinteg- undir, nokkrar þeirra úreltar. Öll hafa insulinin þann agnúa, að líkaminn fær ekki notið insulins- ins eftir þörfum hverju sinni, sem væri heilbrigt bris starfandi, held- ur nýtist insulinið frá stungustað með ákveðnum hætti, sem einkenn- ir insulintegundina. Gjörþekkja þarf því eðli hinna mismunandi insulina, svo eiginleikar þeirra komi að sem mestu gagni í reynd. Insulinin eru þessi í chronologiskri röð: SOLUBLE INSULIN (S. I.). Verkun er svo stutt, að þörf er á minnst tveimur og oftast þremur gjöfum á dag, og þriðja gjöfin fyrir kvöldverð verkar oft ekki nægilega lengi til að koma í veg fyrir hyperglycemiu snemma morguns. Vegna fjölda gjafa er S. I. síður fallið til langvarandi nota, en það er nauðsynlegt sykur- sjúklingum við ketoacidosis, slæm- ar infectionir og uppskurði. PROTAMINE ZINC INSULIN (P. Z. I.). Fljótlega hófust tilraun- ir til gerðar langvirks insulins, svo fækka mætti insulingjöfum. Hið fyrsta til almennra nota var P. Z. I. (Hagedorn og aðrir, 1936), sem búið er til með því að láta insulin absorberast á prótamín úr hrognum regnbogasilungs. Svolítið zink er haft með, sem lengir áhrif þessa prótamín- insulins enn frekar. Hin hypogly- cemisku áhrif vara nægilega lengi til að vera cumulativ frá degi til dags, og þannig er insulinverkun- in næstum jafn sterk að nóttu, með hinni löngu föstu, sem degi, þeg- ar kolvetnanna er neytt. Afleið- ingin er hyperglycemia á daginn hi og stundum hypoglycemia um nætur. Koma má í veg fyrir hinn háa blóðsykur fyrri hluta dags með því að gefa S. I. með P. Z. I. fyrir morgunverð. I P. Z. I. er meira prótamín og zink en nægir til að binda insulinið. Ef insulin- unum er blandað saman, breytist nokkuð af S. I. í P. Z. I. og hefur þannig langa fremur en stutta verkun. Ef blanda af S.I. og P.Z.I. á að hafa verulega hraðari áhrif en P. Z. I. eitt sér, þarf í blönduna meira en helmingi meira af S. I. en P. Z. I. Engin leið er þó að vita með vissu, hve mikið af hvoru insulininu sjúklingurinn fær, því prótamíninnihald P. Z. I. er breytilegt, og einnig er blöndun insulinanna í sprautunni ófullkom- in, nema komi til flókinna blönd- unaraðferða með loftbólu. Ekki má því gefa S. I. og P. Z. I. saman, ef ná á góðum árangri. Hjá mörg- um verður aftur tilhneiging til hyperglycemiu eftir kvöldverð, sem krefst annarrar S. I. gjafar. Við notkun tveggja insulintegunda og þriggja gjafa er meðferðin orð- in flókin, t. d. er erfitt að átta sig á, hvort insulinið eða hvaða gjöf skal hreyfa við hypoglycemiu eða hyperglycemiu, sem verða á breyti- legiun tíma dags. GLOBIN INSULIN (G. I.). Insulináhrifin eru lengd með globini rauðra blóðkorna nauta og zinki (Reiner og aðrir, 1939). Verkun G. I. er mun skemmri en P. Z. I,, og því er það ekki líklegt til að valda hypoglycemiu um nætur. Ókostir G. I. eru hins veg- ar: 1) Það þarf að taka það 1 klst. fyrir morgunverð vegna þess, hve byrjunarverkun er hæg. Þetta skapar þeim vandræði, sem seint vakna til vinnu. 2) Borða þarf ríf- lega kl. 15—17 vegna maximum áhrifa G. I. um 8 klst. eftir gjöf.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.