Læknaneminn - 01.08.1968, Síða 20

20
LÆKNANEMINN
klórókinfosfat töflu á dag í eitt
ár og hætta svo í 1—2 mánuði og
svo koll af kolli. Hann ráðleggur
aua:nskoðun tvisvar á ári. Popert
(1966) ráðleggur lengri hvíld á
milli kúra eða minni dagskammta
og kveður há áhættu óverulega á
langmeðferð. Hann telur mestar
líkur á góðum árangri hjá siúkl-
ingum með hægan og miðlungi
svæsinn A.R. með jákvætt rheum-
atoid-factor-próf. Bati og lækk-
un á rheumatoid-titer haldast í
hendur. Ekki ætti að vera ástæða
til að taka fram, að grundvall-
ar-meðferð er iafn nauðsvnleg
eftir sem áður. Eins getur verið
æskilegt að bæta við annarri með-
ferð í svæsnari tilfellum, svo sem
gulli og steroidum. Margir álíta
æskilegt að gefa klórókin og gull
samtímis og segiast bá ná betri
áran°ri án meiri aukaverkana.
Hvað sem bví líður, ætti að vera
kostur að gefa bau saman siúkl-
ingum með háan rheumatoid-titer.
Ponert (1966) ráðleggur að reyna
bau við einkenni utan liða svo sem
lun°nafibrosis.
Gúllmeðferð: Gull var notað öld-
um saman við kláða. Skömmu fvrir
síðustu aldamót fann Robert Koch,
að gull hafði áhrif á berklasýkla.
Hann reyndi gullmeðferð við
berklum án árangurs. Daninn
Mölgárd endurvakti gullmeðferð
við berklum 1924 með litlum ár-
angri, en talsverðum aukaverkun-
um.
Um svipað levt.i var pnllmeðferð
einnig revnd við L.E.D. ogA.R.,
sem sumir héldu bá, að væru af-
bri cði af berklum. 1929 er talið,
að Frakkinn Forestier hafi fyrstur
fært rök fyrir bví, að gagn væri
að bessari meðferð við króniskri
liðagigt. Að vonum iókst áhugi
lækna mjög við svo góðar fréttir,
og gullmeðferð var mikið notuð
næstu 2 áratugina. Aukaverkanir
drógu þó fljótt úr vinsældum henn-
ar, og um 1950 komu steroidar til
sögunnar og urðu alls ráðandi í
liðagigtarmeðferð. Þegar fylgi-
kvillar steroida urðu lýðum ljósir,
tók gullmeðferð að blómstra á ný,
og er nú sú meðferð, sem helzt
er gripið til, þegar grundvallar-
meðferð bregzt.
Koch sýndi fram á, að gull
stöðvaði vöxt mycobacteria í til-
raunaglösum. En því miður reynd-
ist það gagnslaust í sjúklingum,
þar eð gullið binzt plasma eggja-
hvítu en bað minnkar mjög sýkla-
eyðandi áhrif þess. Þó hafa rann-
sóknir sýnt, að blóðvatn frá A.R.
sjúklingi á gullmeðferð hefur
sýklastöðvandi áhrif á vissar teg-
undir hæmolytiskra streptokokka.
Tilraunir hafa einnig sýnt, að gull
hefur áhrif á ýmsa smitsiúkdóma
í músum. Sérstaka athygli vekur,
að gull hefur áhrif á L-form sýkla,
sem valda sjúkdómi í músum, sem
líkist A.R., en gull er raunar talið
geta bælt niður alla liðagigt gerða
í tilraunaskyni.
Þrátt fyrir þessar bollaleggingar
verðum við að viðurkenna, að lítið
er enn vitað um verkun gulls á
A.R.
Talið er, að einungis vatnsleys-
anleg gullsambönd verki. Helztu
gullyf eru: Natriumaurothiomalat
(Myocrisin) og Natriumauroth-
iosulfat. Upptaka er ótrygg frá
meltingarvegi. Því eru einungis
notuð stungulyf. Þau komast fljótt
í blóðrás, en skiljast mjög hægt
út í gegnum nýru og hlaðast því
upp í líkama. Útskilnaður er það
hægur, að líkaminn losnar varla
við meira en 1 mg á dag. Eftir
stóra gullkúra eru sjúklingar mörg
ár eða áratugi að losa sig við ,gull-