Læknaneminn - 01.08.1968, Page 27

LÆKNANEMINN
27
TakmörJcuð eða engin gagn-
ástæða.
Amyloidosis.
A. R. á háu stigi í ungu fólki
mjög bækluðu.
Löng steróíðameðferð eða
hypercortisonismus.
Aktífur A. R. er ekki nein
kontraindikation fyrir aðgerðir:
bein og sár gróa eðlilega.
„Allt orkar tvímælis, þá gjört
er.“ Menn eru ekki á einu máli um
synovectomiurnar. Margir rheu-
matologar vilja bíða átekta, en
þeir skurðlæknar, sem mesta
reynslu hafa, eru hvetjandi.
Lokaorð:... I upphafi þessarar
greinar minntist ég á, að rheumat-
ologia væri ný vísindagrein innan
vébanda lyflæknisfræði. Skilgrein-
ing á þessari nýju grein er þó
enn óljós og mismunandi í ýmsum
löndum. í þeim löndum, þar sem
gigtarlækningar eru lengst komn-
ar, svo sem Bandaríkjunum, Bret-
landi, Finnlandi og Svíþjóð, er
rheumatologia viðurkennd sér-
grein og menntun lækna og þjálf-
un miðuð við það. Þar eru gigtar-
sjúkdómar með bólgu (inflamma-
toriskir) aðalviðfangsefni rheu-
matologa og ber þar hæst, A. R.
Þessir læknar eru fyrst og fremst
menntaðir og þjálfaðir sem lyf-
læknar að viðbættri sérþjálfun í
rheumatologiu, æfingameðferð og
endurhæfingu. Bandaríkjamenn
hafa lagt til, að meiri áherzla verði
lögð á þjálfun rheumatologa í
bæklunarfræði og skurðlækningum
á höndum (Healey 1967). Moberg
í Gautaborg vill veita öllum rheu-
matologum þjálfun í handaskurð-
lækningum svo þeir geti sjálfir
gert synovectomiur. Það er lík-
legt, að hin hefðbundna skipt-
ing lyflækna og skurðlækna
verði úrelt á næstunni. Sérfræð-
ingur framtíðarinnar á að geta
sameinað lyflæknis- og skurð-
læknisaðferðir til að lækna sjúk-
dóma í sama líffærakerfi. Þetta á
þó langt í land.
Núverandi kröfur til menntunar
rheumatologa í Bandaríkjunum
eru 2ja ára nám í almennri lyf-
læknisfræði og tveggja ára
nám í rheumatologiu eingöngu
með þjálfun í æfingameðferð og
endurhæfingu.
Á Norðurlöndum hefur verið
unnið að samræmingu þessara
mála. 1965 boðaði Veikko Laine til
fundar í Heinola um þróun gigtar-
sjúkdómafræði. Þar var lagt til, að
rheumatologar hefðu undirstöðu-
menntun í lyflæknisfræði, 2ja ára
störf á rheumatologiskri deild og
þjálfun í æfingameðferð. Talið var
æskilegt, að þeir fengju einnig
þjálfun í bæklunarfræðum og
handaskurðlækningum. Loks var
lagt til, að náminu lyki með prófi.
Um skipulag sjálfra gigtar-
lækninganna lagði Heinola fund-
urinn til, að rheumatologiskar
deildir væru í nánum tengslum við
stærri sjúkrahús, og háskóla-
sjúkrahús yrðu að hafa rheumato-
logiska deild. Sjúkrarúmaþörfin
fyrir ,,inflammatoriska“ gigtar-
sjúkdóma er áætluð 200 rúm á 1
milljón íbúa, sem samsvara nú 40
rúmum hérlendis. Deildarstærð er
álitin heppileg 30 rúm. Eftirmeð-
ferð verður að sjálfsögðu að vera í
tengslum við deildina. Tveir
rheumatologar þyrftu að sjá um
þessa lækningastarfsemi með að-
stoð orkulæknis, bæklunar- eða
skurðlæknis og fleiri sérfræðinga
(,,team-work“) að ógleymdu sér-
lærðu aðstoðarfólki, hjúkrunar-
konum, sjúkraþiálfurum, félags-
ráðgjöfum o. fl.
Hér á Islandi höfum við enga
rheumatologiska deild af þessari
gerð. Eins og í Danmörku höfum