Læknaneminn - 01.08.1968, Síða 64

56
LÆKNANEMINN
þessa fólks vera með þvagsýru-
gigt.
Það eru því augljóst, að því
hærra sem þvagsýrumagnið er,
þeim mun meiri líkur eru á, að
viðkomandi fái liðaeinkenni.
Þetta verður enn ljósara, ef þess-
ar tölur eru bornar saman við
tíðni þvagsýrugigtar almennt, sem
á Vesturlöndum er um 0,3%.
Tíðnin er annars talsvert breyti-
leg eftir þjóðflokkum. Er hún lág
í Bandaríkjunum, 0,27% og svip-
uð í Englandi, en talsvert hærri
hjá Filippseyingum og ýmsum
indíánaættbálkum. Hæst er hún
hjá Maóríum á Nýja-Sjálandi, en
þar hefur einn athugandi fundið
sjúkdóminn hjá 8,2% athugaðra
karla og 1,6% þeirra kvenna, sem
athugaðir voru.
Um tíðni hér á íslandi veit ég
ekki. Mér til gamans og til þess
að fá lauslega yfirsýn yfir þetta,
fór ég yfir dagbækurLandakots-
spítala frá 10 ára tímabili,1956—
66. Á þessum tíma höfðu 27298
sjúklingar verið meðhöndlaðir þar,
en aðeins 5 höfðu diagnosuna arth-
ritis urica. Af þessum mönnum
hafði aðeins einn aukið þvagsýru-
magn í serum, þótt klinisk ein-
kenni bentu til þvagsýrugigtar.
Þetta kemur nokkuð á óvart, því
sjaldgæft er að sjá eðlilegt þvag-
sýrumagn hjá sjúklingum með ak-
ut liðaeinkenni. Hjá stórum hóp
sjúklinga, sem fylgzt var með í
lengri tíma, fór serumþvagsýra
aldrei undir 7 mg% hjá 91 %.
En jafnvel þótt þessi 5 tilfelli
væru nægjanlega sönnuð, er tal-
an samt ótrúlega lág eða minna en
0,02 % af sjúklingafjölda. Senni-
lega er orsök þessa sú, að oft er
aðeins aðalsjúkdómur sjúklings
færður inn í bækurnar. Öðrum
kvillum er sleppt. Athugun, sem ég
gerði á fjölda sjúklinga með arth-
ritis rheumatica á sama tímabili,
gætu bent á þetta. Alls voru skráð-
ir 89 sjúklingar eða 0,32 %, sem
er töluvert lægra en tíðni þess
sjúkdóms meðal almennings í
Bandaríkjunum. Ég ætla því ekki
að svo stöddu að hætta mér út í
neinar bollaleggingar um sjúk-
dómstíðni hér.
Arthritis urica primaria
a) ættgeng
b) ekki ættgeng
Arthritis urica secundaria.
1. Blóðsjúkdómar
a) mergfrumuaukning
b) hæmolysis
2. Offita
3. Sultur
4. Kroniskir nýrnasjúkdómar
a) glomerulonephritis
b) pyelonephritis
c) nephrosclerosis
d) saturnismus
5. Hepatorenal glycogenosis
6. Arthr. uric. juvenilis, með
choreoathetosis og fávita-
hætti.
7. Sarcoidosis
8. Psoriasis
9. Hyperparathyreoidismus
10. Lyf, sem draga úr útskilnaði
þvagsýru,
thiazidlyf, acetazolamid
Arfgengi.
Éins og kemur fram á uppdrætt-
inum, er hyperuricemia og með-
fylgjandi arthritis urica arfgeng
í sumum tilfellum. Rannsóknir
í Bandaríkjunum og Danmörku
sýna, að um 25% ættingja þvag-
sýrugigtarsjúklinga hafa hyper-
uricemiu. Sé tekin nákvæm ættar-
saga af sjúklingum, má telja, að í
kringum 60% geti fært sönnur á
þvagsýrugigt í ætt sinni. Erfða-
rannsóknir benda til, að arfgengi