Læknaneminn - 01.04.1969, Side 26

26
LÆKNANEMINN
ekki að ganga Laufásveginn, þar
eð bandaríska sendiráðið er þar
til húsa, né í miðbæinn; var ganga
þeirra hreinlega leyst upp af lög-
reglunni. I þjóðfélagi okkar er
umferðaröryggi ávallt í hættu,
þegar óæskilegar skoðanir stinga
upp kolli úti á götum. Því skuli
þær uppbornar í hliðarstrætum.
Hinsvegar er umferð trygg, þótt
dimittentar eða peysufataklæddir
verzlunarskælingar eða skólafólk
skálmi um stræti, eða mótmælt sé
innrás Rússa í Tékkóslóvakíu o. s.
frv. Þegar hylltur er nýkjörinn
forseti, stöðvast öll umferð á aðal-
umferðargötu bæjarins í langan
tíma. Þetta er mergurinn málsins,
þótt áreiðanlega verði einhver til
þess að snúa útúr þessu. Hve bók-
staflega á að taka hugtakið lýð-
ræði ? Flestir vilja hylla forsetann,
allir fordæma ofbeldi Rússa. En
veitir það sérréttindi til aðgerða,
sem ekki eru þoldar, ef minnihluta-
skoðun á í hlut? Hvert er hið
raunverulega frelsi einstaklingsins
til þess að tjá skoðanir sínar full-
um hálsi? Hvaða hætta steðjar að
alvörulýðræði, ef þau ,,mistök“
henda, að óeirðamaður skuli fá að
flytja mál sitt í sjónvarpi, eða
útvarpsþættir um umdeildar skoð-
anir séu endurteknir vegna fjölda
áskorana? Ég sé aðeins eina: að
hinar úthúðuðu skoðanir geti orðið
vinsælar og þar með ógnað hinum
ríkjandi skoðunum kerfisins. Því
þarf að koma þeim fyrir kattar-
nef. — En einmitt þetta er ekki
lýðræði. — Túlkun kerfis okkar á
lýðræði er í mörgu líkt því, sem
reifað hefur verið í fyrri köflum
frá öðrum löndum. Ekki var því
heldur að búast við, að erlendir
stúdentar fengju hér góða pressu,
einsog áður hefur verið sagt. Þó
ber með sanni að geta greinar-
bálks í Mbl., þar sem rangtúlkana
gætir í óvenjulitlum mæli; er hann
í rauninni eina vísbendingin um,
að erlendir stúdentar hafi gert
eitthvað annað en að slást úti á
götum. Fyrirsagnir og smáfréttir
hafa þó mun meira áróðursgildi,
og þær hafa yfirleitt beinzt að
því að undirstrika ábyrgðarleysi,
ofbeldishneigð og stjórnleysishug-
myndir stúdenta í neikvæðustu
merkingu. Og allt kerfið tók und-
ir. Forsætisráðherra landsins
eyddi þjóðhátíðarræðu sinni s. 1.
sumar m. a. í að vara við þessum
villukenningum, og einn dáti hans
tók undir í annarri ræðu sama
dag. Hótanir eða hótfyndni birt-
ust í leiðurum: „Skrílslæti verða
ekki þo!uð,“ „Þeir (verðir laga og
réttar) verða að setja sig í spor
umhyggjusamrar móður, sem á í
erfiðleikum með börn sín á mót-
þróaaldrinum. Þegar barn er
þrjózkt, dugir ekki að láta hart
mæta hörðu. Það er auðveldasta
leiðin til að láta uppeldið mistak-
ast.. .“ (Vísir, leiðari 30/12
’68). „Það þykir fínt að vera upp-
reisnargjarn, en slík árátta flæð-
ir yfir öll lönd nú á meðal mennta-
fólks“ (Vísir, Þrándur í Götu).
Borið er lof á lögregluna. Banda-
rískur aðmíráll stingur einmitt um
■sömu mundir uppá vel þjálfaðri,
íslenzkri varðliðasveit, sem eigi að
láta ýmis vandamál til sín taka.
Hvaða vandamál? Kannski innrás
Rússa?
Því hef ég hér ráðizt af tölu-
verðu gjósti að Morgunblaðinu, að
það er bæði voldugt og í órjúfan-
legu samlífi við íslenzkt valda-
kerfi og hugsmuni þess. Og vin-
ur er sá, sem til vamms segir.
Stúdentar ættu að hafa vel opin
augu fyrir þeirri stóru kröm, sem
óneitanlega gæti skapazt af því
samlífi í pasturslitlu lýðræði.
Hitt er svo annað mál, að burtséð