Læknaneminn - 01.04.1969, Blaðsíða 38

38
LÆKNANEMINN
breytt síðustu hendingunni í kvæð-
inu því til samræmis.
Þannig hefur farið hjá mér.
Þessir menn hafa oft verið þakk-
látustu sjúklingar, sem ég hef
stundað, þó að enginn hafi sungið
fyrir mig svona fallega vísu.
Eins og ég drap á í upphafi,
reit ég grein í Læknablaðið árið
1957 og gerði þar grein fyrir að-
gerðum vegna þvagteppu á öllum
þeim körlum, sem legið höfðu í
Landspítalanum og í sjúkrahúsi
Hvítabandsins til ársloka 1950.
Þetta voru 84 karlar, sem geng-
ust undir prostatectomíu. Meðal-
aldur þeirra var 66 ár, og dauðs-
föll 9 eða 10,7%. Þar að auki voru
í 12 tilfellum aðeins gerðar
cystostomíur og dóu 4 þeirra, eða
331/3%. Dánartíðni allra þeirra,
sem voru skornir upp, varð því
13,5%. Ennfremur lágu í þessum
sjúkrahúsum 26 sjúklingar með
þennan sjúkdóm, sem ekki þótti
fært að skera upp, og dóu 8. Alls
eru þetta 122 sjúklingar og dán-
artala 22, eða 18%. Þessi dánar-
tala er mjög há, en rétt að minn-
ast þess, að um 1930 og árin þar
á eftir var dánartíðni víða 20—
40%.
Flestir þessara sjúklinga voru
með algera þvagteppu og margir
með mikla þvageitrun. Á þessum
árum voru ekki til súlfa- eða
myglulyf. Blóðgjafir voru lítið eða
ekkert notaðar. Svæfingalæknar
voru ekki til hér á landi, og hef-
ur þetta verið aðalástæðan fyrir
svo hárri dánartölu. Auk þess
skiptust þessar aðgerðir á marga
lækna, þannig, að engir hafa
fengið verulega æfingu við þessa
uppskurði, og er það áreiðanlega
veigamikil ástæða fyrir svona lé-
legum árangri.
Árin frá og með 1951 til júlí-
loka 1957 hafði ég til meðferðar
120 sjúklinga með þennan kvilla,
h. u. b. alla í sjúkrahúsi Hvíta-
bandsins. Þeir voru á aldrinum
43—88 ára og meðalaldur 69,8 ár.
Þeir voru allir skornir upp, gerð
prostatectomía a. m. Freyer, þ. e.
gegnum þvagblöðru, eða a. m.
Millini, gegnum kirtilhýðið, aftan
við lífbeinið. Enginn þessara sjúk-
linga dó, og er það vafalaust heppni
að þakka að einhverju leyti, því að
margir þeirra voru háaldraðir og
illa farnir á margan hátt. Ekki
gat ég búizt við, að svona gengi
áfram. Eftir 7 feitu árin hlutu að
koma 7 mögur ár. Samt sem áður
er ég ekki svo óánægður með fram-
haldið.
Þá er komið að síðasta hópnum
á tímabilinu frá 1. ágúst 1957 til
ágústloka 1968. Þetta eru alls 215
karlar, 38—88 ára gamlir, og
hefi ég skorið þá alla upp í sjúkra-
húsi Hvítabandsins.
Aldur þeirra var sem hér grein-
ir:
38—49 ára voru 6 eða 2,8 %.
50—59 — — 23 — 10,7 %.
60—69 — — 87 — 40,47%.
70—79 — — 79 — 36,74%.
80—89 — — 20 — 9,3 %.
Meðalaldur: 67,6 ár eða heldur
lægri en í 120 manna hópnum ár-
in á undan. Árangurinn varð ekki
eins góður, því að 4 dóu, eða
1,86%:
1. 77 ára, karlægur vegna osteo-
arthrosis coxarum og með
kroniskan pyelonephrit. Hann
kom inn með katheter á
demeure, og fannst mér ekki
annað koma til greina en upp-
skurður, því að ómögulegt var
að fá þvagið hreint. Hann dó
10 vikum eftir aðgerð; var þá
löngu gróinn og laus við þvag-
legginn og því vafasamt, hvort
hann á að teljast með, að
minnsta kosti get ég ekki séð,