Læknaneminn - 01.04.1969, Blaðsíða 34

3J,
LÆKNANEMINN
mögulega að auka það hjá hjarta,
veikluðu af infarct, nema með
auknum hjartslætti. Síðustu árin
hefir þrenns konar aðferðum ver-
ið beitt gegn þessum flokki
arrhythmia. I fyrsta lagi lyfja-
meðferð, sem nú er notuð í vægari
tilfellum, og þar sem meðferð með
pacemaker verður ekki við komið
þegar í stað. f öðru lagi kemur til
greina að nota external pace-
maker, en þar sem sú aðferð er
bæði óþægileg mjög fyrir sjúkl-
inga og óörugg, hafa flestir hætt
við hana, en nota þess í stað inter-
nal katheterpacemaker, sem er
óþægindalítil og öruggari í notkun.
Er hér um að ræða katheter með
uni- eða bipolar elektróðu, sem
þræddur er eftir periferal bláæð
(v. jugularis ext. eða v. cubiti)
inn í hægri ventriculus. Er elek-
tróðan látin leggjast þétt upp að
hjartaveggnum. Verður því að
framkvæma aðgerð þessa í
skyggningu, sem hefir þann ókost
að flytja verður mjög veika sjúkl-
inga yfir á röntgendeild eða hjarta-
þræðingarrannsóknarstofu, Ný-
lega hafa verið reyndar aðferðir
til að leggja katheterinn inn án
skyggningar. Er þá elektróðan
tengd hjartarafritara og stöðugt
fylgzt með hjartarafritinu. Má
þannig staðsetja elektróðuna inn-
an hjartans. Tæknilega er þetta
fremur erfitt og getur haft nokkra
hættu í för með sér, svo sem per-
foration hjartavöðvans. Innlagn-
ing á katheterpacemaker getur
ennfremur í stöku tilfellum valdið
alvarlegum arrhythmium, svo sem
ventriculer tachycardiu, flutter
eða fibrillation, og infections-
hætta er alltaf til staðar, þar sem
katheter liggur lengi í æð.
Truflun á starfsemi sinus hnúts-
ins, svo sem sinus bradycardia,
sinus arrhythmia og sinus arrest
með escape rhythma, eru nokkuð
algengar arrhythmiur hjá sjúkling-
um með kransæðastíflu. Stafar
þessi óregla oft af vagotoniskum á-
hrifum deyfilyfja, svo sem mor-
fins. 1-1,5 mg af atropini í æð nær
oft að stöðva þessar arrhythmiur,
en vegna hættu á þvagteppu,
myndun glaucoms eða geðrænum
truflunum einkum hjá eldra fólki,
ber að varast of tíða eða stóra
skammta. Ef atropin gagnar ekki,
og í þeim tilfellum, sem lengri
lyfjameðferð kemur til greina, er
isoprenalin infusion (1 mg iso-
prenalin í 250—500 ml 5%
glucosuupplausn) talin öruggari
meðferð. Sjaldnast þarf að grípa
til pacemakers í þessum tilfellum.
Atrioventriculerar leiðslutrufl-
anir eru all tíðar við kransæða-
stíflu. Algengast er fyrstu gráðu
atrioventriculert rof, sem þarfn-
ast engrar meðferðar, en mjög
góðar gætur verður að hafa á
sjúklingum með þessa leiðslu-
truflun, því að annarrar eða þriðju
gráðu atrioventriculert rof getur
verið í uppsiglingu. Eru því sum-
ir könnuðir á þessu sviði farnir
að mæla með innlagningu kathet-
erpacemakers, sem settur er í gang
strax og með þarf. Annarrar og
þriðju gráðu atrioventriculert rof
samfara einkennum um minnkað
hjartaútfall eða Adams — Stokes
tilfelli, ber tvímælalaust að með-
höndla með katheterpacemaker.
Corticosteroidar hafa verið
notaðir talsvert við þriðju gráðu
artioventriculeru rofi með vafa-
sömum árangri. Er talið, að lyf
þessi minnki bjúgmyndun í og um-
hverfis atrioventriculer hnútinn og
leiðslubrautirnar í septum inter-
ventricularis. Aðrir álíta, að áhrif
þessara lyf ja á electrolytajafnvægi
líkamans, og þá einkum lækkun
kalíums, skipti mestu.