Læknaneminn - 01.04.1969, Side 51

LÆKNANEMINN
h~>
Geislavirkt kóbalt gefur frá sér
geislun með orkuna u. þ. b. 1300
keV eða 1,3 MeV. Lítið kóbalt-
magn má gera mjög geislavirkt,
þ. e. kóbalt hefur háa eðlisgeisl-
un, en við það verður áðurnefnd
óskerpa lítil. Kóbalttæki hafa
mikla kosti fram yfir bæði
röntgentæki og Cs-137 tæki.
Tækjabúnaður er afar einfaldur.
Gleypni geislunar er minni vegna
meiri orku. I 10 cm dýpt í líkam-
anum er enn 50% eftir af því
geislamagni, sem inn fór. Aðal-
kosturinn er þó sá, að hámark
geislunar er ekki lengur við yfir-
borð húðar, heldur aðeins undir
því. Því þolir húðin þessa geislun
betur en þá, sem áður hefur verið
nefnd. Geislaálag húðar er því
yfirleitt ekki það mikið, að ekki
náist nauðsynlegur djúpskammt-
ur. Vegna þessara kosta eru
kóbalttæki að verða algengust allra
djúpgeislunartækja, enda unnt að
nota þau við flesta geislun. Til
samanburðar má geta þess, að
samkvæmt upplýsingum frá Al-
þjóðakjarnorkumálastofnuninni
voru árið 1967 í notkun í heimin-
um 1676 kóbalttæki, en 617 af öll-
um öðrum gerðum hávoltatækja.
Við húðgeislun eru þó lítil og ódýr
röntgentæki mest notuð.
Betatrónar eru tæki til að
hraða rafeindum. Það er gert á
allt annan hátt en í röntgentækj-
um, og er rafeindunum gefin
miklu meiri orka heldur en þær
gætu fengið í röntgenlömpum. Er
hér um að ræða orku frá u. þ. b.
13—40 MeV. Kosturinn við beta-
GAMMATRON 3 (Co60)
Mynd 5.
Dýptargeislaskammtar í vatni frá kóbaltgeislun.
PHF: Fókus-húð fjarlægð.