Læknaneminn - 01.04.1998, Side 21

Læknaneminn - 01.04.1998, Side 21
Faraldsfræði kransæðasjúkdóms HVAÐ SVO? Það er von höfundar að þessi skrif hafi komið til skila þeirri sannfæringu að enn sé mörg verk að vinna í far- aldsfræði kransæðasjúkdóms en þó öllu fremur í hag- nýtingu þekkingarinnar. Við þurfum að berjast í fyrstu víglínu (primary prevention) en einnig í öllum þeim víglínum sem fela í sér “secondary prevention”. I fyrstu víglínu þarf bæði að leita uppi þá sem búa við mikla áhættu (“high risk strategy”) og leitast við að hafa áhrif á lifnaðarhætti þjóðarinnar (“population strategy”). A þeim vettvangi eru margir kallaðir til ábyrgðar, foreldr- ar, kennarar, stjórnmálamenn, rithöfundar, leikhúsfólk, kvikmyndagerðarmenn, keppnisíþróttamenn og ýmsar heilbrigðisstéttir. Að oldcur snýr sú staðreynd að fjöl- margar rannsóknir hafa sýnt að möguleikar lækna til að hafa áhrif á þessum vettvangi eru meiri en flestra ef ekki allra annarra stétta. Ásamt foreldrum verða Iæknar því að axla hina þyngstu ábyrgð. HEIMILDIR 1. H. Blackburn: Contribution of epidemiology to cardiovascular health. Am J Cardiol 1996; 78: 1267-1272. 2. H. Blackburn: The concept of risk. í Primer in Preventive Cardi- ology, T. Pearson o.fl. ritstjórar. 1994. American Heart Association, Dallas. 3. Task Force of the European Society of Cardiovascular Mortality and Morbidity Statistics in Europe. S. Sans, H. Kesteloot, D. Kromhout on behalf of the Task Force: The burden of cardiovascular disease mortality in Europe. Eur Heart J 1997; 18: 1231-1248. 4. G.L.Burke, J.M. Sprafka, A.R. Folsun, R.V. Luepker, S.W. Norsted, H. Blackburn: Trends in CHD mortality, morbidity and risk factor levels from 1960 to 1986. The Minnesota heart Survey. Int J Ep- idemiol 1989; 18 (suppl 1) S75-S81. 5. M. Yamada, F.L Wong, K. Kodama, H. Sasaki, K. Shiaoka, M. Yamakido: Longitudinal trends in total serum cholesterol levels in a Japanese cohort, 1958-1986. J Clin Epidemiol 1197; 50: 425-434. 6. J.V. Neal: Diabetes mellitus: a “thrifty genotype” rendered detri- mental by “progress”? Am J Hum Genet 1962; 14: 352-362. 7. W.F. Enos, Jr., J.C. Beyer, R.H. Holmes: Pathogenesis of coronary heart disease in American soldiers killed in Korea. JAMA 1955; 158: 912-914. 8. M. Bobak, M. Marmot: East-West mortality divide and its potenti- al explanations: proposed research agenda. Br Med J 1996; 312: 421-425. 9. N. Sigfússon, H. Sigvaldason, L. Steingrímsdóttir, G. Sigurðsson: Decline in ischemic heart disease in Iceland and change in risk fact- orlevels. BrMedJ 1991; 302: 1371-1375. 10. Guðmundur Þorgeirsson, Davíð Davíðsson, Helgi Sigvaldason, Nikulás Sigfússon: Áhættuþættir kransæðasjúkdóms meðal karla og kvenna á Islandi. Niðurstöður úr hóprannsókn Hjartaverndar 1967- 1985. Læknablaðið 1992; 78:267-276. 11. E. Sigurðsson, N. Sigfusson, H: Sigvaldason, G. Thorgeirsson: Silent ST-T changes in an epidemiologic cohort study-A marker of hypertension or coronary heart disease or both: The Reykjavik Study. J Am Coll Cardiol 1996; 27:1140-1147. 12. J. Stamler, D. Wentworth, J.D. Neaton: Is the relationship between serum cholesterol and risk of premature death from coronary heart disease continuous and graded? Finding in356.222 primary screenes of the Multiple Risk Factor Intervention trial (MRFIT). JAMA 1986; 256: 2823-2828. 13. M.H. Alderman: Blood pressure management: Individualized treat- ment based on absolute risk and the potential for benefit.Ann Intern Med 1993; 119: 329-335. 14. H. Kesteloot: Review. Nutrition and health. Eur Heart J 1992; 13:120-128. 15. Guðmundur Þorgeirsson, Gunnar Sigurðsson, Jón Högnason, Sig- urður Helgason: Blóðfitulækkandi lyfjameðferð. Læknablaðið 1996; 82. 734-735. 16. K. Pyörala, G. De Backer, I. Graham, P. Poole-wilson, D. Wood, on behalf of the Task Force: Prevention of coronary heart disease in cl- inical practice: recommendations of the Task Force of the European society Cardiology, European Society of Cardiology, European Athersclerosis Society and European Society of Hypertension. Eur heart J 1994; 15: 1300-1341. 17. K. Kristjánsson, N. Sigfússon, H. Sigvaldason, G. Thorgeirsson: Glucose tolerance and blood pressure in a population-based cohort study of males and females: the Reykjavik Study. J Hypertens 1995; 13: 581-586. 18. E. Sigurðsson, G. Thorgeirsson, H. Sigvaldason, N. Sigfússon: Prevalence of coronary heart disease in Icelandic men 1968-1986. The Reykjavik Study. Eur Heart J 1993; 14: 584-591. 19. Scandinavian Simvastatin Survival Study Group: randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with coronary artery disease: the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S). Lancet 1994; 344; 1383-1389. 20. E.Sigurdsson, G. Thorgeirsson, H. Sigvaldason, N. Sigfússon: Un- recognized myocardial infarction: Epidemiology, clinical character- istics, and the prognostic role of angina pectoris. The Reykjavik Stu- dy. Ann Int Med 1995; 122: 96-102. 21. R. Peto, A.D. Lopez, J. Boreham, M. Thun, C. Heath Jr.: Mortality from tobacco in developed countries: indirect estimation from national vital statistics. Lancet 1992; 339: 1268-1278. 22. D.S. Celermajer, M.R. Adams, P. Clarkson, J. Robinson, R. McCredie, A. Donald, J.E. Deanfield. Passive smoking and impaired endothelium-dependent arterial dilatation in healthy young adults. N Engl J Med 1996; 334: 150-154. 23. E.J. Neufeld, M. Mietus-Snyder, A.S. Beiser, A.L.Baker, J.W.Newburger: Passive cigarette smoking and reduced HDL cho- lesterol levels in children with high-risk lipid profiles. Circulation 1997; 96: 1403-1407. 24. J.H. Dwyer: Exposure to environmental tobacco smoke and coron- ary risk. Circulation 1997; 96: 1367-1369. LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1998, 51. árg. 19
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124

x

Læknaneminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.