Læknaneminn - 01.04.1998, Síða 53

Lífeðlisfræði rannsóknir á meltingarvegi.
Mynd 4 a. Afbrigðileg útslög í sjúklingi með
achalasíu. Vöðvasamdráttur í vélindaboi er sam-
tímis og ekki er til staðar peristalsis og neðri
hringvöðvi (LES) opnast ekki við kyngingu.
Mynd 4 b. Þrýstingsmæling í sjúklingi með
diffús oesophageal spasma. Neðri hringvöðvi
opnast eðlilega en vöðvasamdrættir í vélindabol
eru samtímis og langvinnir og peristalsis sést
ekki.
Mynd 4 c. Þrýstingsmæling frá sjúldingi með
“nutcracker” vélinda með eðlilegum peristalsis
og góðri slökun í neðri hringvöðva en hinsvegar
er útslag mjög hátt sem bendir til mjög kröftugs
vélindasamdráttar.
niður í maga heldur eru mjög virkar vöðvahreyfingar til
staðar við kyngingu. Um leið og fæða berst frá munn-
holi aftur í kok byrjar kyngingin sem hefst með því að
efri hringvöðvi (UES) opnast og við það berast rafboð
niður eftir öllu vélindanu á sekúndubroti þannig að
neðri hringvöðvinn (LES) rétt neðan við þind opnast
og eitt holrúm myndast á milli koks og maga. Við það
byrjar fæðan að renna niður vélindað og þá hefst hefð-
bundin vöðvahreyfing eða svokallaður ,peristaltiskur
reflex’ þar sem saman fer vöðvasamdráttur ofan við
fæðubitann samhliða vöðvaslökun neðan við fæðubit-
ann þannig að fæðunni er ýtt niður vélindað á virkan
hátt með vöðvahreyfingum líkt og tannkremstúba væri
kreist. Þessar vöðvahreyfingar eru eftir fyrirfram ákveðnu
kerfi en einmitt þetta kerfi getur farið úrskeiðis og
koma þá fram hreyfitruflanir í vélinda (motilitetstrufl-
anir).
í töflu II er listi yfir helstu vöðvasjúkdóma í vélinda.
Mynd 4 sýnir dæmi um hreyfitruflanir í vélinda vegna
frum vöðvasjúkdóma. Það er hinsvegar mikilvægt að
muna að þrýstingsmæling ein og sér greinir ekki þessa
sjúkdóma. Það þarf að fara saman óeðlileg þrýstings-
mæling, klinisk einkenni sem gætu passað við þessa
LÆKNANEMINN • 1. tbl. 1998, 51. árg.
51