Bændablaðið - 06.07.2023, Blaðsíða 1

13. tölublað 2023 ▯ Fimmtudagur 6. júlí ▯ Blað nr. 637 ▯ 29 árg. ▯ Upplag 33.000 ▯ Vefur: bbl.is
Þeir eru að eigin sögn hvatvísir bræður úr Kópavogi sem hafa engan bakgrunn í garðyrkju. Þeir eru þó „þokkalega“ framkvæmdaglaðir og tóku upp á því
að kaupa sér garðyrkjustöð fyrir fjórum árum. Seinna keyptu þeir fyrirtæki sem framleiðir sprettur og síðan fylgdu kaup á annarri veglegri garðyrkjustöð.
Í dag eru þeir Pétur Haukur og Ágúst Loftssynir meðal stærstu salatframleiðenda landsins. – Sjá nánar á síðum 32–33. Mynd / Karl Ólafsson

Lífeyrissjóður bænda:
Stjórnin sprakk vegna trúnaðarbrests
Stjórn Lífeyrissjóðs bænda (LSB)
er í upplausn. Fjórir af fimm
stjórnarmönnum sjóðsins sögðu
af sér í júní og hefur verið boðað
til aukaársfundar í ágúst til að
manna stjórn og varastjórn.
Upp kom ágreiningur um
framtíð sjóðsins sem leiddi til
trúnaðarbrests.
Formaður stjórnarinnar, Skúli
Bjarnason, sagði af sér þann 2.
júní og í kjölfarið fylgdu úrsagnir
Ernu Bjarnadóttur og Guðbjargar
Jónsdóttur þann 13. júní og Örn
Bergsson sagði sig úr stjórn þann
14. júní.
Aðeins einn stjórnarmeðlimur,
Guðrún Lárusdóttir, situr því enn.
Auk hennar hafa tveir varamenn,
þau Jóhann Már Sigurbjörnsson
og Oddný Steina Valsdóttir, tekið
sæti í stjórn, sem er því aðeins
skipuð þremur mönnum. Guðrún
er nýr formaður stjórnar og Jóhann
varaformaður.
Aukaársfundur hefur verið
boðaður þann 31. ágúst nk. þar sem
fram fer kosning til stjórnar sjóðsins
ásamt samþykktabreytingum,
að því er fram kemur á vefsíðu
lífeyrissjóðsins.
Guðrún Lárusdóttir segir
að starfsemi sjóðsins sé með
óbreyttum hætti.
Telja hagsmuni sjóðfélaga betur
borgið með sameiningu
Í yfirlýsingu frá þeim Ernu,
Guðbjörgu og Erni kemur fram að
vegna stöðu sjóðsins hafi stjórn
LSB þótt nauðsynlegt að skoða
hvort hagsmunum sjóðfélaga
væri betur borgið til lengri tíma
litið með því að kanna möguleika
á að breyta starfsemi sjóðsins og
skoða sameiningu við annan og
stærri sjóð.
Ekki hafi náðst samstaða um
málið á vettvangi sjóðsins og leiddi
það meðal annars til trúnaðarbrests,
sem varð til þess að þau sögðu sig
úr stjórninni. Yfirlýsinguna má
lesa í fullri lengd á síðu 52. Í henni
segir enn fremur: „Þá lá einnig til
grundvallar að sjóðurinn er og
hefur verið að horfa fram á aukna
lífeyrisbyrði, samfara hækkun á
meðalaldri sjóðfélaga.“
Samkvæmt samantekt úr
ársreikningum lífeyrissjóða sem
Fjármálaeftirlitið heldur utan um
var lífeyrisbyrði sjóðsins 276% árið
2022. Það þýðir að sjóðurinn er að
borga 2,76 krónur út fyrir hverja
1 krónu sem kemur inn. Er það
með hæsta móti miðað við aðra
lífeyrissjóði landsins samkvæmt
samantektinni.
Tími minni lífeyrissjóða liðinn
Örn Bergsson, bóndi á Hofi í
Öræfum, hafði setið lengst allra
í stjórn sjóðsins, í tæp 24 ár. „Ég
tel að tími minni lífeyrissjóða sé
liðinn. Það er allt of dýrt að reka
minni sjóði og þeir eiga minni
möguleika á að ná góðri ávöxtun.
Sem dæmi þá eru Norðmenn
með einn lífeyrissjóð fyrir fimm
milljónir manna en á Íslandi
eru tuttugu sjóðir fyrir 400.000
manns.“
Hann segir að þegar ljóst yrði
að ekki yrði farið í þá vegferð að
sameina Lífeyrissjóð bænda við
stærri sjóð hafi hann talið sig ekki
stætt á að sitja áfram. Hann telur
hagsmuni sjóðfélaga betur borgið
með því að sameinast stærri sjóði
enda séu viðsjárverðir tímar á
fjármálamörkuðum.
Aðstæður erfiðar
Í ávarpi Skúla Bjarnasonar, fyrrv.
formanns stjórnar, í ársskýrslu sjóðsins
fyrir árið 2022 kemur fram að eftir þrjú
hagstæð ár hvað ávöxtun varðar hafi
aðstæður fyrir lífeyrissjóði á öllum
eignamörkuðum verið mjög erfiðar.
Nafnávöxtun allra eignaflokka hafi
verið lítil sem engin eða neikvæð og
á sama tíma hafi verðbólga verið meiri
en þekkst hafi um langt skeið.
Lífeyrissjóður bænda tók til starfa
í ársbyrjun 1971 og hefur frá árinu
2018 starfað á grundvelli laga um
skyldutryggingu lífeyrisréttinda og
starfsemi lífeyrissjóða nr. 129/1997,
með síðari breytingum og samþykktum
er fyrir sjóðinn gilda. Sjóðfélagar voru
í árslok 2022 alls 10.768 talsins en
greiðandi virkir sjóðfélagar 2.030
skv. ársskýrslu. Starfsmenn sjóðsins
eru fjórir. /ghp
Einn helsti ásteytingarsteinn í
íslenskri skógrækt er skipulagsmál.
Ganga megi svo langt að segja
að þau haldi íslenskri skógrækt í
gíslingu og góðu uppbyggingarstarfi
fyrir sjálfbærni niðri. Þetta segir
Hlynur G. Sigurðsson, sérfræðingur
búgreinadeildar skógarbænda hjá
BÍ. „Ótrúlega flókið getur verið að
koma skógræktarverkefnum í gegnum
skipulagsferli og hreinlega letjandi
fyrir margan,“ segir hann. Auðveldasta
og besta lausnin sé að samþykkja
að skógrækt sé landbúnaður innan
skipulagslaga, á það þrýsti allur
skógargeirinn.
„Ef það er markmið stjórnvalda
að auka skógrækt og þar með
kolefnisbindingu þá vantar upp á
samræmingu milli sveitarfélaga,
bæði hvað varðar skipulagsmál
og hver beri kostnað af
fornminjaskráningu,“ segir Sigríður
Hrefna Pálsdóttir, skógræktarráðgjafi
hjá Skógræktinni og formaður
Skógræktarfélags Eyjafjarðar. Oft
sé fornminjaskráningar krafist áður
en framkvæmdaleyfi er veitt og sá
kostnaður lendi á skógræktandanum
og valdi því að fólk jafnvel hætti
við að fara í skógrækt. „Á sumum
stöðum hafa sveitarfélögin sjálf séð
um kostnað af fornminjaskráningum
þannig að þau sem vilja í skógrækt
sitja ekki við sama borð og fer eftir því
í hvaða sveitarfélagi þau búa hversu
hár byrjunarkostnaðurinn er við að
hefja skógrækt,“ segir Sigríður. /sá
Sjá nánar á síðum 20–22.
Letjandi
skipulag
Gullið í garðinum
34 36
„Það gerir þetta enginn fyrir okkur“
14
Sjálfbær
áburðarframleiðsla