Úrval - 01.08.1970, Side 99

NJÓSNARINN SEM SKIPTl UM SKOÐUN
þá, heldur hefði komizt upp um
hann án nokkurra mistaka af hans
völdum. Hann yrði að sannfæra þá
um, að sökin væri alls ekki hans.
Og því meira sem hann hugsaði um
þetta þeim mun meira efaðist hann
um, að honum tækist að fá nokk-
urn í Moskvu til þess að trúa sér.
Hann hugsaði til nauðungar-
vinnubúðanna, þar sem KGB-
njósnaþjónustan hélt því fólki
föngnu, sem hún áleit vera „grun-
samlegt“ eða „ótryggt". (Eitt sinn
hafði KGB neytt hann til þess að
njósna um fanga í nauðungarvinnu-
búðum nálægt mómýrunum í Kir-
ovhéraði). Líkt og í óráði birtust
honum hryllilegar sýnir. Hann sá
sjálfan sig híma ásamt fjölskyldu
sinni í einum litlum bás í almenn-
ingssvefnskála. Hann gerði sér í
hugarlund þá eymd, sem fjölskylda
hans yrði að þola, jafnvel þótt hann
einn yrði sendur í nauðungarvinnu-
búðir. Það var fyrst og fremst um-
hyggjan fyrir fjölskyldunni, sem
fékk hann til þess að spyrja: „Hvers
konar samvinnu yrði um að ræða“?
„Ja, í fyrstu mundirðu starfa á
nákvæmlega sama hátt og þú gerð-
ir, áður en þú hittir okkur“, svar-
aði Don. „Þú mundir útvega þér
vinnu, lifa þig inn í „ævisögu“
þína, þannig að öðrum fyndist ekk-
ert athugavert við hana, skipa þinn
sess í þjóðfélaginu á þann hátt, að
þú virtist alls ekkert grunsamleg-
ur. Þú mundir einnig halda tengsl-
um þínum við Miðstöðina og vinna
að öllum þeim verkefnum, sem hún
legði fyrir þig. En auðvitað mund-
irðu jafnframt skýrá okkur frá því
öllu“.
ð7
„Og hvað mlunduð þið gera“?
spurði Tuomi.
„Við mundum leiðbeina þér um,
hvernig þú skyldir haga þér hverju
sinni, og veita þér nokkra aðstoð
til þess að leysa verkefni þín fyrir
Miðstöðina og koma þér í sem bezta
aðstöðu. En það er mjög þýðingar-
mikið, einkum í fyrstu, að þú hjálp-
ir þér sem mest sjálfur í þessu
efni, eins og þú hefðir orðið að
gera, ef við hefðum ekki komið til
skjalanna. Ef við hjálpuðum þér of
fljótt og of mikið, mundu yfirboð-
arar þínir fara að velta því fyrir
sér, hvernig á því gæti staðið, að
þér gengi allt svo miklu betur held-
ur en flestum öðrum njósnurum
þeirra. Og þá yrðu þeir tortryggn-
ir í þinn garð“.
„Ætti ég þá að semja orðsend-
ingarnar til Miðstöðvarinnar, eða
munduð þið gera það“? spurði Tu-
omi.
„Þú mundir að mestu leyti gera
slíkt sjálfur11, svaraði Don. „En við
mundum samt hafa endanlegan á-
kvörðunarrétt um það, hvaða upp-
lýsingar yrðu sendar úr landi“.
Tuomi hristi höfuðið og sagði:
„Þetta gengi aldrei. Þeir í Miðstöð-
inni kæmust að þessu á einhvern
hátt“.
„Kaarlo, ég fullvissa þig um, að
slíkt hefur gengið áður, og það
mun ganga í þetta skipti eins og
áður“, svaraði Don.
Tuomi var þögull um stund. Hann
var í þungum þönkum. „Jæja þá“,
sagði hann loks, „ég ætla að reyna
þetta, ef þið viljið samþykkja dá-
lítið í staðinn. Ég skal skýra ykkur
frá verkefnum þeim, sem ég átti