Úrval - 01.09.1972, Side 22

20
ÚRVAL
biður þess, að höfrungurinn geri slikt
sjálfviijugur í geyminum eða lauginni,
sem hann er geymdur i. Um leið og
höfrungurinn gerir slikt, blæs þjálfar-
inn i flautu og kastar fiski til hans. Og
að þvi kemur, að höfrungurinn fer að
tengja stökkin við fiskverðlaun, sem
honum eru veitt fyrir stökkin. Hann er
fljótur að læra, og innan mánaðar
byrjar hann að læra flóknari listir.
Brátt er hann farinn að láta bolta
skoppa upp og niður á trýninu á sér, að
gripa plastgjarðir, að koma til kafara,
þegar hann kallar i hann, og að bera
hluti i kjaftinum.
Annar höfrungur. Simo að nafni,
hefur verið þjálfaður i Mote-hafrann-
sóknarstofnuninni i Sarasota i
Floridafylki til þess að reka burt há-
karla eftir skipun. Tilraun þessi hefur
gefizt mjög vel, og visindamenn eygja
þvi þann möguleika, að hægt verði ein-
hvern tima að nota höfrunga eins og
varðhunda til þess að verja kafara,
meðan þeir eru að vinna neðansjávar.
Atakanleg flækja.
En þangað til svi verður, kunna
höfrungarnir sjálfir að þarfnast ein-
hverrar verndar .... gegn manninum.
Höfrungskjöt er ætt, og margar þjóðir
heims eru gráð"gar i það. Japanir
veiða höfrunga i þúsundatali árlega.
Sama er að segja um ibúa Nýju-
Guineu, Salomonseyja, Tyrklands og
sumra landa i Suður-Ameriku. Mörg
VINUR MANNSINS, HÖFRUNGURINN
21
riki (þar á meðal Bandarikin) hafa
sett lög, sem miða að þvi að vernda
höfrunga fyrir gráðugum fiski-
mönnum. En túnfiskar og höfrungar
synda oft saman i torfum, og þvi er
hætt við, að höfrungar séu oft drepnir
óvart af fiskimönnum, sem eru á tún-
fiskveiðum. Áætlað er, að um 250.000
höfrungar veiðist árlega i túnfiskinet
og drukkrii þar.
Með hjálp neðansjávarhljóðtækja
hefur William Perrin við Fiskveiði-
þjónustu Bandarikjanna unnið að at-
hyglisverðum tilraunum i samvinou
við þá James F. Fish og William
Cummings við Hafrannsóknarstofn-
unina i San Ðiego, en þeir hafa fuil-
komnað aðferðir til þess að útvarpa
hljóðum þeim, sem drápshvalurinn
gefur frá sér. Þeir hafa gert tilraunir
með hljóðupptökur þessara hljóða
drápshvalanna, sem eru erkiféndur
höfrunganna. Og þannig hefur þeim
tekizt að hræða höfrungana út úr tún-
fiskinetunum i gegnum sérstakt „loft-
gúmhlið”. Hliðinu er lyft með,-þvi að
dæla samþjöppuöu lofti inn i það. Og
það er látið siga með þvi að hleypa
þessu lofti út. Ein árangursrik tilraun
hefur þegar verið gerð, og slikur út-
búnaður getur orðið útbreiddur á tún-
fiskibátum i framtiðinni, þannig að þá
verði endir bundinn á þessa óviljandi
slátrun höfrunganna.,
Ég vona það. Höfrungurinn hefur
gert mikið fyrir manninn, og hann
hefur möguleika á að gera miklu
meira fyrir hann. Það væri harm-
leikur, ef við glötuðum þessum vin-
gjarnlega og töfrandi neðansjávar-
bandamanni okkar.
Eitt hið furðulegasta i fari höfrungs-
ins er viðhorf hans til mannanna.
Hann er rándýr af sama tannhvalaætt-
bálki og hnisan og drápshvalurinn,
búinn hvöss'um, útstæðúm tönnum,
sem eru allt að 200 talsins i um 30 af
þeim 40 tegundum höfrunga, sem til
eru. Og tennur þessar gætu sniðið
handlegg af manni án mikillar fyrir-
hafnar. Höfrungurinn étur 16-18 pund
af fiski og kolkrabba á dag. Hann gæti
auðveldlega notað harða beintrjónuna
sem öflugt árásarvopn, en samt veit
enginn dæmi þess, að ótamdir höfr-
ungar hafi ráðizt á menn.
Nú er jafnvel verið að þjálfa höfr-
unga til þess að starfa með mönnum,
og er þar um nýja tegund hópsam-
starfs neðansjávar að ræða, sem
miklar vonir eru bundnar við. 1
Makapuuhafrannsóknarstofnuninni á
Oahueyju á Hatvaiieyjum varð ég