Goðasteinn - 01.06.1977, Page 116

Goðasteinn - 01.06.1977, Page 116
á norðurslóðum. Sú dýrð stóð þó ekki lengi, því að Bretar og Frakk- ar réðust á virkið í Bómarsundi í Krímstríðinu 1854 og sprengdu það í loft upp. Svíar gerðu tilraunir til að fá Álandseyjar afhentar sér í lok Krímarstríðsins, en það tókst ekki. Hins vegar var þá samið um að friðlýsa þær fyrir hernaði og hernaðarmannvirkjum. Var samningur þessi upphafið að hlutlevsi eyjanna, sem nú er almennt viðurkennt. Eftir stríðið hófu Rússar undir forystu Alexanders 2. keisara að gera margvíslegar umbætur á Álandseyjum. íbúarnir fengu fullt athafnafrelsi. Stofnuð voru útgerðarfélög, trygginga- félög, sparisjóðir og fleira og síðan hafist handa um að reisa kaup- stað og þar með höfuðborg fyrir eyjarnar í Maríuhöfn, svo sem. fyrr sagði. Heimsstyrjöldin 1914-18 varð harla örlagarík fyrir Álendinga cins og margar aðrar þjóðir. Þegar lcið á ófriðinn og rússneska keis- aradæmið tók að liðast í sundur, kom fram ákveðinn vilji hjá Álend- ingum um að sameinast Svíþjóð, enda höfðu þeir alltaf litið á sig sem Svía. Hinn 20. ágúst 1917 komu saman á þing í Maríuhöfn fulltrúar frá öllum sveitarfélögum eyjanna og samþykktu þar áskor- un til konungs og ríkisstjórnar Svíþjóðar um að hefja aðgerðir til að sameina Álandseyjar hinu forna sænska móðurlandi. En í Finn- landi, sem lýsti yfir sjálfstæði sínu 6. desember 1917, reis sterk and- staða gegn þessum áformum á þeim forsendum að eyjarnar hefðu talist vera hluti af Finnlandi fyrrum. Varð þetta mikið átakamál og létu Finnar jafnvel fangelsa helstu leiðtoga Álendinga um skeið. Deilurnar héldu áfram um árabil og sýndist mörgum að samkvæmt yf.irlýstum ákvæðum um sjálfsákvörðunarrétt þjóða og þjóðarbrota skyldu Álendingar fá þeim vilja sínum framgengt að land þeirra sameinaðist Svíþjóð og studdu Svíar þá drengilega í því efni svo sem við var að búast. En allt kom það fyrir ekki, því að Þjóða- bandalagið úrskurðaði loks 24. júní 1921 að eyjarnar skyldu fylgja Finnlandi með ákveðnum skilyrðum um hlutleysi, þjóðarrétt, tungu- mál og stjórn eigin mála Álendingum til handa. Tók eyþjóðin þess- um kostum með stillingu og nýtti þá svo vel sem verða mátti. Þjóð- kjörið landsþing kom saman til fyrsta fundar hinn 9. júní 1922 og er það síðan þjóðhátíðardagur Álendinga. Grundvöllurinn undir þjóðarrétti og sjálfstjórn Álendinga er 114 Goðasteinn
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Goðasteinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Goðasteinn
https://timarit.is/publication/1897

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.