Úrval - 01.05.1979, Qupperneq 58

56
ÚRVAL
þessarar aldar, að nokkrir norskir
landnemar komu, ruddu land og
hófu ræktun. Þegar okkur bar að
garði voru börn þeirra, fædd á
Galapagos, uppkomin og farin, og
gamla fólkið ýmist dáið eða farið
aftur heim til Noregs — með einni
athyglisverðri undantekningu.
A Santa Cmz fengum við okkur
átta kílómetra gönguferð til að
komast heim að snyrtilega timbur-
húsinu þeirra Thorwalds Karstdalen
og konu hans, sem komu til
Galapagos frá Noregi 1935. „Okkur
hjónunum féll ekki þys nútímans,”
sagði Thorwald, 83 ára. „Frændur
okkar og vinir kölluðu mig „síðasta
víkinginn” og sagði að við myndum
fljótlega koma til baka. Hér bjuggu
þá aðeins um 30 manns. Skip átti að
koma á þriggja mánaða fresti, en oft
liðu átta mánuðir milli skipakoma.
Við vorum ekki alltaf feit fyrstu árin,
en við höfum aldrei séð eftir flutning-
unum.”
Þau ruddu sér land með líkams-
aflinu einu og plöntuðu í staðinn fíla-
grasi og pangóla, sem þétti jarð-
veginn, kæfði illgresið og var ákjósan-
leg beit fyrir nautgripina, sem þau
keyptu frá meiginlandinu. Sonur
þeirra, Alf, var tíu ára þegar þau
komu til Galapagos, og við brott-
förina frá Noregi lauk skólagöngu
hans. En með því að lesa sjálfur og
beita góðri athyglisgáfu sinni er hann
með allra fróðustu mönnum um flóru
og fánu Galapagos, og stöndugur
kúabóndi.
Fleiri þjóðerni bar að garði á
Galapagos, en flestir misstu móðinn
frammi fyrir erfiðum lífskjörum
eyjanna og fábreyttum möguleikum
til bjargar, gáfust upp og fóru.
Ecuadorbúar tóku að flytjast þangað
snemma á árum heimsstyrjaldarinnar
síðari, þegar bandaríkjamenn höfðu
herstöð á eyjunum. Fleiri fluttu
þangað eftir hræðilega þurrka á
meginlandinu seint á sjöunda ára-
tugnum. Um þúsund þeirra sneru
aftur heim við fyrsta tækifæri, en
íbúarnir 3.500, sem eftir sitja, búa í
glöðum og reifum smásamfélögum á
Santa Cruz og San Cristobal. En
tilvist þeirra á eyjunum er vissulega
ógnun við jafnvægi náttúrunnar.
Nú til dags stendur eyjunum þó
mest ógn af ferðamönnum. Flugsam-
göngur til Baltra hafa komið
. Galapagosbúum á fyrsta bragðið af
ferðamannagróða, og sívaxandi
þrýstingur hefur leitt til þess að ferða-
mönnum hefur verið opnaður
takmarkaður aðgangur að 44
þjóðgarðssvæðum. En sem betur fer
hefur stjórn Ecuadors tekið náttúru-
verndina mjög föstum tökum og
hefur ekki aðeins takmarkað þann
fjölda ferðamanna, sem fær að ferðast
til Galapagos á ári hverju, heldur líka
möguleika þeirra tii að valda spjöll-
um í ógáti.
Eitt þtiggja hótelskipa eyjanna
eða hinir ýmsu bátar og snekkjur taka
á móti sérhverri flugvél frá megin-
landinu, og ferðamennirnir verða að
búa þar um borð eða í hótelum