Ársrit Torfhildar - 01.04.1991, Qupperneq 28

Ársrit Torfhildar
Gunnþórunn Guðmundsdóttir
"Saga lífs míns er ekki til"
um Elskhugann eftir Marguerite Duras
What the Photograph reproduces
to infinity has occured only once:
the Photograph mechanically
repeats what could never be
repeated existentially. (Roland
Barthes, Camera Lucida1)
ENDURMINNINGAR
í L'Amant eða Elskhuganum, eins og hún nefnist í íslenskri
þýðingu Hallfríðar Jakobsdóttur,2 eftir Marguerite Duras er fjallað á
mjög sérstakan hátt um endurminningar. Duras blandar saman órum
og raunverulegum atburðum og reynir með ýmsum ráðum að fanga
augnablikið.3 Hún fjallar aðeins um brot úr lífi sínu; unglingsárin;
leiðina burt úr móðurfaðmi til þroska. Það bregður aldrei fyrir trega
yfir því að verða fullorðin. Barnæskan er ekki sveipuð neinum
dýrðarljóma; það er frekar að sögumaður finni fyrir létti að losna úr
þunglyndum móðurfaðmi og burt frá sérkennilegum og
einskisnýtum bræðrum. Leiðina burt finnur hún í kínverska
elskhuganum og skriftunum. Það er sagt að Duras hafi aldrei átt
þennan elskhuga, að hann sé uppspuni, en með því að segja söguna
um elskhugann er hún að varpa ljósi á veruleikann, fjölskyldu sína,
sjálfa sig og samfélagið.4 Sagan af honum tekur yfir lítinn hluta
bókarinnar. Hinn hlutinn eru endurminningabrot frá þeim tíma þegar
hún bjó í Indókína og einnig nokkur brot frá Frakklandi. Eins og fyrr
segir reynir hún að fanga augnablikið og er mikil áhersla lögð á
myndir og þá ekki síst ljósmyndir. Sögumaður tínir saman brot og
raðar þeim saman, ekki einungis til að rifja upp liðna tíma, heldur til
að reyna að skilja sjálfa sig og þetta tímabil í lífi sínu og nálgast það
því úr ýmsum áttum. Sögumaður tekur fram að hér sé ekki um
ævisögu að ræða:
Saga lífs míns er ekki til. Slíkt er ekki til. Það er aldrei nein miðja.
Enginn vegur, engin lína. (bls.12)
26