Goðasteinn - 01.09.2007, Blaðsíða 122

Goðasteinn 2007
taka bensín hjá helvítis íhaldinu á Hellu. í þessu stríði skipti verð og þjónusta
engu máli. Oft á tíðum lfktist þetta fremur trúarbrögðum en venjulegum mann-
legum samskiptum.
Það er fróðlegt að velta því fyrir sér hvernig héraðið liti út í dag ef einn af þeim
fulltrúum sem greiddu Helga Hannessyni atkvæði sitt á Rauðalæk árið 1935 hefði
látið Ingólf Jónsson njóta þess.
Kaupfélag Rangæinga á Rauðalæk og Kaupfélag Hallgeirseyjarar á Hvolsvelli
voru bæði meðlimir í SIS og SÍS hafði áhuga á að sameina þessi félög. Hefði Ing-
ólfur orðið kaupfélagsstjóri á Rauðalæk er ég ekki í vafa um að hann hefði orðið
kaupfélagsstjóri í sameinuðu félagi. Höfuðstöðvar þess hefðu líkast til orðið á
Hvolsvelli. Ingólfur hefði orðið kaupfélagsstjóri hins sameinaða félags. Ekki er ég
í vafa um að hann hefði fljótlega orðið háttsettur í samvinnuhreyfingunni og beitt
áhrifum sínum til þess að efla starfsemina hér í Rangárþingi. Sjálfsagt hefði hann
orðið þingmaður fyrir framsókn. Og vel er hægt að hugsa sér að þeir hefðu orðið
þingmenn héraðsins saman, hann og séra Sveinbjörn Högnason. Og hverju hefðu
ekki þessir tveir skörungar getað áorkað saman? Þá hefði þéttbýliskjarninn aldrei
orðið nema einn og hér væri nú kannski 2500 íbúar. Ut á við hefðu héraðsmenn
staðið saman. Þessi tilgangslausu hjaðningavíg hefðu aldrei átt sér stað.
Við getum endalaust velt fyrir okkur hvernig málin hefðu æxlast ef þessi hefði
gert svona en ekki hinsegin. Þó er það víst að fyrir byggðaþróun í Rangárþingi
hefur þessi klofningur staðið þéttbýlismyndun fyrir þrifum. Við beittum ekki því
aíli er við bjuggum yfir út á við, heldur eyddum kröftunum í innbyrðis átök öllum
til tjóns.
Hvolsvöllur 1960
Árið 1960 er Hvolsvöllur aðeins byggðin við Hvolsveg, Hlíðarveg, Vallarbraut
og Austurveg. Þegar komið er inn í þorpið blasir Félagsheimilið Hvoll við og
verslunarhús Kaupfélags Rangæinga. Hvollinn var tekinn í notkun 1960 og ný-
bygging kaupfélagsins 1957, hin myndarlegustu hús og báru af öðrum byggingum
í Rangárþingi, reist af stórhug og framsýni. Hvollinn var reistur með mikilli
sjálfboðavinnu þar sem allir vinnufærir menn í sveitarfélaginu lögðu sitt að
mörkum og á sínum tíma var Hvollinn eitt myndarlegasta félagsheimilið á lands-
byggðinni og er það reyndar enn. Sama má segja um verslunarhús kaupfélagsins.
Það er athyglivert að sveitarfélag með um 300 íbúa skuli hafa lagt í slíkar bygg-
ingar af svo miklum stórhug og framsýni. Við Hvolinn var einnig byggð aðstaða
fyrir mötuneyti og greiðasölu ásamt húsnæði fyrir húsvörð. Greiðasalan var eina
veilingasalan á staðnum áratugum saman og bætti úr brýnni þörf við þjóðveginn. I
120