Víðförli - 01.05.1951, Page 60
58
VÍÐFÖRLí
Ég býst við, að fáir fylgi sr. Benjamín í því, að „ekkert sé át-
hugavert“ við slíkan skapara. Ég minnist ekki að hafa rekist á
Ijótari guðsmynd neins staðar í trúarbragðasögunni.
Sr. Benjamín hætir því hér ofan á, að „liinn syndugi lreimur
með öllum hans ægilegu iStaðreyndum“ sé „nákvæmlega þær að-
stæður og það leiksvið, sem skaparinn hefur talið bezt henta.“
Leibnitz var þó varkárari: Þessi heimur er sá skársti, sem skap-
arinn átti völ á.
Athugasemd Voltaires hefur ekki gleymst: „Sé þetta skársta ver-
öldin, sem völ var á, hvernig skyldu þá hinar vera.“
Ég setti upphaflega fram spurningar mínar, sem sr. Benjamín
hefur ekki komizt hjá að svara, vegna oflátungslegra ummæla
hans um orð, |em ég hafði látið falla urn gátu manneðlisins. Það
var maklegt, að hann fengi tækifæri til þess að spreyta sig á að
rekja manneðlið til rótar og skýra það frá sínu sjónarmiði. Það
virtist vaka fyrir honum í byrjun að hnekkja þeirri kenningu, að
manneðlið sé spillt. Það fór nákvæmlega eins og Pascal segir
fyrir í „Hugleiðingum“ sínum: Þeir, sem halda því fram, að mað-
urinn sé engill, enda ævinlega með því að gera hann að skepnu.
Engin kenning, eldri eða yngri, skipar manninum neðar en
þessi. „Það er tign mannsins, að hann finnur sig sekan. Með því
játast hann undir æðri ákvörðun sína. Hann játar, að hann er
meira en duftsins barn, að meiri kröfur verða til hans gerðar og
með réttu gerðar. Að vilja afsaka 'hann, að vilja gera ábyrgð hans
að engu, það er að myrða manninn.“ (M. Björkquist, Makternas
kamp, bls. 82).
Sr. Benjamín segir, að kenning kristindómsins sé „siðlaus kenn-
ing, sem drepa myndi alla viðleitni til góðs lífernis.“ Hann vcit
jafnlítið, hvað hann er að segja, eins og hann órar lítið fyrir því,
hvert hann er kominn með manneðlið.
Enn segir hann, að ég byggi á „þeirri óleyfilegu forsendu mið:
aldanna, að fullkominn Guð geti ekki skapað neitt, sem oss virð-
ist ófullkomið.“
Ég veit ekki hvar þessi sérfræðingur i hugmyndakerfum mið-
aldanna 'hefur grafið upp þessa „forsendu.“ Ég held áreiðanlega,