Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 73

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 73
THE FAROESE WHALE NAMES 77 the Killer Whale, see under VAGN. At the same time, certain aspects of the behaviour of the Dolphin (cf. quotation below) could suggest the Killer and lead to terminologi- cal confusion. The next reports are from Svabo, e.g. Dict.fær. 458 Kvessingur ‘Springer, en Art Marsviin’. Tuming to the etymology, we first quote from Dýralæra 117: Undir Føroyum síggj- ast teir (i.e. Bottlenose Dolphins) at siga ikki uttan saman við grind...Teir eru kimi- ligir og bragdligir; grindahvalur sæst sjáldan leypa leyst úr sjónum, hvessingur loypur ofta — og tað høgt uppúr... I rakstri fara teir ofta langtfram um grindina, men venda so sjálvir aftur til hennara, og harð- rendir sum teir eru, leypa teir ofta støkk í hana. Men at teir bíta grindahval, man vera pátrúgv. From the foregoing we see two pattems of behaviour, either of which could engen- der a name. The habit of leaping clear of the water does not seem to be involved, for then a meaning ‘leaper’ would require the root seen in leypa ‘to leap’. On the other hand, the practice of leaving the grind, but rash- ing back to it, scaring it with sudden move- ments, as though biting it (as some imag- ine), vividly recalls meanings present in hvessa, lit. ‘to sharpen’, but figuratively in such examples as hann gongur og hvessir ‘kommer med pludselige mishagsytringer og udfald’ (Orðabók), hvessa í '(om hund) snappe’ (Eykabind). So, without a doubt, this apparently vicious behaviour led to the creation of the name; we might translate it, literally, as ‘Snapper’. The name is evident- ly a product of the local environment and as such uniquely Faroese. KJAFTHVÍTI m. Killer Whale = BÓG- HVÍTUHVALUR. A usage known only from Svabo, Indb. 73: Kjaftkvujti skal være en Art af Sildreken, og hvid om Kæbeme. 1782 vare 3 eller 4 Stykker in Flok, tæt ved landet, ved Bøjdelavet paa Skuøen, hvor man saae dem, efter Beretning, at sluge nogle Ederfugle. Identification could not be more certain: not a group of rorquals relat- ed to the Minke Whale, as Svabo had been informed, but a marauding company of Killer Whales, for which ‘White Jaw’ is an acceptable designation. Cf.ÆÐUHVALUR. On ‘Sildreken’ see SILDREKI. KOBBAHVALUR Killer Whale = BÓG- HVÍTUHVALUR. Formed with kobbi »seal«, a purely Faroese name reported, in Danish dress, by Chr. Fr. Liitken, Vidensk. Selskabs Skrifter, 6te Række (1887) 370: »Spækhuggere... ofte komme Kysterne og Klippeme forbavsende nær for at snappe Sælerne eller Edderfuglene, hvorfor de hyppigt benævnes »Edderfuglehval« (see ÆÐUHVALUR) eller »Kobbehval«. KÚLUBAKUR m„ KÚLUBØKA f. Humpback Whale (Megaptera novaeangli- ae). The record begins with Svabo who, however, cites only the masculine variant: Fiskakvæði 22: Kúlubeákar (pl.), Indb. 73: Kúlubeákur, Dict.fær. 450: en Hval-Art... verosimile...Isl. hnúfubakr. M. á Ryggi, Varðin III (1923) 59, introduced the now current form KÚLUBØKA matching the traditional whale name SLÆTTIBØKA. The Faroese name is a loan translation of Eng. humpback. English whalers were leaders in the 18th century and the name
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.