Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 76

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 76
80 THE FAROESE WHALE NAMES lus (Isl. Hnydingr)’. It requires no demon- stration that this definition is inapposite; it reflects uncertainties of identification on the part of writers who, like Svabo, had themselves never seen a Killer Whale. However, there is an earlier citation from Regenskabsbogen for 1584 ‘Nyuinger’ (H. Hamre, Færøymalet i Tiden 1584-1780 (1944) 38 — actually plural, cf. Dýralæra 115 ‘í 1584 doyðu 4 nýðingar undir Lítlu Dímun ’. These have been identified as Pilot Whales by E.J. Bjørk, see S. Dahl, ‘Hval- fangst’, Kulturleksikon for nordisk middel- alder VII (1962) 166, and this will be the most likely meaning in Fiskakvæði, taking the record back to c.1500. The present meaning is thus a narrowing of the original specific sense. The Faroese name and its Icelandic counterpart hnýðingur ‘Delfin’ (Blondal) continue ON hnýðingr, the meaning of which was certainly Pilot Whale, as con- firmed by the etymology. It derives from hnúðr ‘knob, ball’ (Cleasby-Vigfusson, Ice- landic-English Dictionary (1874), in allu- sion to the high, almost spherical forehead so characteristic of the Pilot Whale, hence the scientific Globicephala. In the light of this the Icelandic sense is seen to be a sec- ondary transference to another species; the same naturally applies to the local Faroese meaning. It remains to be said that the un- certainties of identification, referred to above, have led to mistakes in some dictio- naries and a good deal of confusion in ety- mological literature, as explained in MM pp. 31 f. NÝVIL m. A noa name for a whale, used by men when at sea. Its literal meaning has been forgotten, but is recoverable from the etymology, the word corresponding to Icel. hnýfill, Norw. nyvel ‘small hom’, and at- tested in ON. hnýfildrykkja ‘drinking bout where each drinks from his own small hom ’. The Faroese usage has been promp- ted by hom, since Old Norse times the usu- al term for a whale’s (dorsal) fin. There are many reports that men at sea were much afraid of whales, in particular the Killer Whale and the larger sorts. In the case of the latter, the fin (if present) is not a promi- nent feature, but the fin of the Killer is un- mistakable, being larger than that of any other species. It is the fin which, above all, announces the presence of this formidable predator and which has often led to name giving, see MASTRARFISKUR. We may conclude that the present noa name applied, at least in the first place, to the Killer Whale. This use of the word is confined to Faroese. Typologically, the present name recalls terms for the Killer Whale based on horn seen in Norw. staurhyming (cf. STEYR- HVALUR) and Icel. háhymingur (há- ‘high’). The Faroese substitution of nývil for hom underlines the evasive nature of the expression. OND f. A noa name for a whale used by men when at sea, lit. ‘breath’ i.e. ‘blast, blow, spout’, descending from ON ønd ‘breath’. The name will most likely have referred to the large species which were greatly feared. Such use of the word is uniquely Faroese. See NÝVIL.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.