Morgunblaðið - 12.09.1986, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1986
Fijálst loðnuverð:
Tortryggni gætir vegna
hugmyndarinnar
- segir Viðar Sæmundsson,
skipstjóri á Svani RE
„ÞAÐ ER alveg sjálfsagt að gefa loðnuverð frjálst og prófa þetta
nýja fyrirkomulag. Það má eiginlega segja að loðnuverð hafi verið
hálffrjálst undanfarin ár því sumar vinnslumar hafa greitt 10-15%
olíuuppbót til að fá loðnuskip til sín með afla,“ sagði skipstjórinn á
Albert GK, Sævar Þórarinsson, í
Morgunblaðið leitaði til nokkurra
skipstjóra á loðnubátum í gær til
að spyrja þá hvernig þeim litist á
þetta nýja fyrirkomulag og sögðu
þeir allir að rétt væri að prófa það
um sinn.
„Það gætir samt svolítillar tor-
tryggni hjá sjómönnum gagnvart
þessum hugmyndum vegna þess að
nú er verðlagningin algjörlega í
höndum loðnukaupenda og því ótt-
ast þeir að til útgerðarinnar komi
greiðslur sem ekki verði til skipt-
anna milli áhafnarinnar,“ sagði
Viðar Sæmundsson, skipstjóri á
Svani RE. Viðar bætti því við að
hann hefði heyrt hugmyndir um að
sumir loðnusjómenn myndu ekki
fara á veiðar ef verð yrði lægra en
það væri nú og myndu bíða og sjá
til hvort ekki yrði um hækkanir að
ræða, og hið sama hefði hann heyrt
hjá útgerðarmönnum. „Það er hins
vegar engum blöðum um það að
fletta að þetta fyrirkomulag hefur
margt sér til ágætis, sérstaklega
það að ef markaðsverð á lýsi og
samtali við Morgunblaðið.
mjöli breytist þá er hægt að breyta
verðinu. Aður var loðnuverð bundið
í lögum í tvo mánuði og þá gat
markaðsverð breyst á miðju tímabil-
inu. Vonandi á þetta fyrirkomulag
eftir að reynast vel," sagði Viðar.
„Þessi nýjung kemur ekki á besta
tíma því verð á lýsi og mjöli er með
lægsta móti erlendis en það er full
ástæða til að láta reyna á þetta
fyrirkomulag," sagði Hákon Magn-
ússon, skipstjóri á Húnaröst. „Það
verður líklega ekki mikil samkeppni
til að byrja með og ríkisverksmiðj-
urnar munu að líkindum stjóma
verðmynduninni. Þá er það einnig
mikilsvert að þessu fyrirkomulagi
verði stjómað vel, það sé vitað um
það verð sem í boði er og að það
sé fullvissa fyrir því að allstaðar
verði tekið við loðnu. Eg er hins
vegar ekki viss um að loðnuverð
lækki þrátt fyrir þetta því það er
ekki hægt að stunda þessar veiðar
fyrir lægra verð,“ sagði Hákon að
lokum.
Andrés Finnbogason hjá Loðnu-
Vinsældalisti rásar 2:
TALSVERÐAR breytingar eru
meðal tíu efstu laga á vinsælda-
lista hlustenda rásar 2 i þessari
viku og hann lítur þannig út:
1. (3) La Isla Bonita/Madonna
2. (1) Braggablús/Bubbi Morthens
3. (5) Ég vil fá hana strax/Greifam-
nefnd var að því spurður hvort um
einhveijar breytingar yrði að ræða
á starfsemi Loðnunefndar við þetta
breytta fyrirkomulag og sagði hann
að þetta hefði í för með sér vinnu-
aukningu því þeir myndu þurfa að
miðla upplýsingum til skipanna um
loðnuverð á hveijum stað. „Þetta
verður allt að gerast á formlegan
hátt, loðnubræðslurnar láta okkur
upplýsingar í té og við komum þeim
til loðnuskipanna,“ sagði Andrés.
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
Það verður hlutskipti Sveips 874 frá Rauðsbakka að verða fyrsti
stóðhesturinn með 1. verðlaun fyrir afkvæmi, sem seldur er úr
landi. Friðþjófur Þorkelsson heldur í hestinn.
Stóðhestur með 1. verðlaun
fyrir afkvæmi seldur utan
A
Utflutningsverðmæti reiðhrossa hefur au-
kist um 200% á árinu
í MORGUN fóru til Danmerkur fimm stóðliestar og þrjár hryssur
en nýlega var gengið frá kaupum á þessum hrossum. Einn af stóð-
hestunum er Sveipur 874 frá Rauðsbakka en hann mun vera fyrsti
stóðhesturinn með fyrstu verðlaun fyrir afkvæmi sem seldur er úr
landi. Hafði hesturinn verið auglýstur til sölu fyrir all nokkru en
enginn íslenskur aðili sýnt áhuga á að nota forkaupsréttinn sem
kveðið er á um í reglum um útflutning á stóðhestum.
Hinir hestarnir eru Hrókur frá Syðra-Skörðugili Kvistur 1044 frá
Gerðum sem báðir hafa hlotið önnur verðlaun og tveir ótamdir fol-
ar, Léttfeti frá Hvassafelli og Glóskeggur frá Kirkjubæ. Hryssurnar
eru frá Hólum, Syðra-Skörðugili og Kirkjubæ og hafa þær tvær
fyrstnefndu hlotið önnur verðlaun.
Að sögn Friðþjófs Þorkelssonar tvítugt og em til mörg afkvæmi
Madonna í fyrsta sæti
ir 4. (2) Hesturinn/Skriðjöklar 5.
(10) Dream time/Daryl Hall 6. (6)
I wanna wake up with you/Boris
Gardiner 7. (16) Stuck with you/
Huey Luise and the News 8. (9)
Lady in Read/Chris Deburgh 9.
(21) Take my breath away/Berlin
10. (-) Thom in my side/Eurythmics
sem haft hefur milligöngu um kaup
á flestum þessara hrossa em Danir
að endumýja stóðhestakostinn sinn
en fyrr á þessu ári var Ljómi frá
Björk seldur til Danmerkur og í
fyrra var Darri frá Kampholti seld-
ur utan. Meðal þeirra hesta sem
nú er verið að afsetja í Danmörku
fyrir aldurs sakir má nefna þá
Sokka 662 frá Krossanesi, Fölskva
frá Kletti, Blossa frá Kirkjubæ, 111-
uga 671 frá Hólum, Krapa 639 frá
Borgamesi, Hroll 689 frá Efri-
Mýmm og Blakk frá Tumabrekku.
Allir em þessir hestar komnir yflr
undan þeim og þar á meðal hryssur
sem notaðar em í ræktun.
Þá sagði Friðþjófur að um næstu
helgi kæmi stóðhesturinn Hrannar
frá Selfossi fyrir dóm með afkvæmi
sín í Danmörku og var Benedikt
Þorbjömsson fenginn til að þjálfa
afkvæmin síðustu þijár vikumar
fyrir dóm.
Samkvæmt upplýsingum sem
fengust hjá Gunnari Bjamasyni
útflutningsráðunauti hafa nú verið
flutt út á þessu ári 379 reiðhestar
og kynbótahross sem er töluverð
aukning frá því í fyrra. Af þessum
fjölda eru 11 stóðhestar og 123
hryssur. í fyrra vom flutt út 280
hross en ’84 vom þau 356.
Auk þess sem hrossunum hefur
flölgað mun verðmæti þeirra einnig
hafa aukist stórlega og sagði Sig-
urður Ragnarsson hjá Búvömdeild
SÍS að Sambandið hefði nú á þessu
ári flutt út hross fyrir 18 milljónir
en á sama tíma í fyrra nam verð-
mæti útflutningsins 6 milljónum
króna. Ljóst þykir að enn muni
verða flutt út hross það sem eftir
er ársins og er talið að fjöldi út-
fluttra hrossa í ár muni fara vel
yfir fjögur hundmð hross. Sagði
Sigurður að stefnt væri að útflutn-
ingi í haust og var í ráði að fá
gripaflutningaskip til landsins. Vildi
hann hvetja menn sem væm með
hross sem búið væri að selja út að
skila inn við fyrstu hentugleika
söluvottorðum til að auðvelda
skipulagningu á flutningi hross-
anna innanlands og flokkun í skipið.
Sagði hann að ef drægist að senda
nauðsynlegar upplýsingar til réttra
aðila gæti það valdið seinkun á
skipinu sem gæti aftur valdið því
að í sumum tilvikum fengju einhver
hrossanna ekki flutning með skip-
Kosningarnar í Flateyjarhreppi úrskurðaðar gildar:
Deila um ábúð í Svefn-
eyj um olli kærumálum
KOSNINGAR til sveitarstjórnar í Flateyjarhreppi um miðjan júní
voru löglegar og hefur félagsmálaráðuneytið fellt ur gildi úr-
skurð kjörnefndar, sem komst að annarri niðurstöðu 6. júlí í
sumar. Urslit í kosningunum 14. júní réðust af utankjörstaðaat-
kvæðum en þá náði fráfarandi sveitarstjórn kjöri á ný með eins
atkvæðis mun. Alls höfðu átta einstaklingar verið kærðir inn á
kjörskrá skömmu fyrir kosningar en á kjörskrá í hreppnum voru
rétt um tuttugu manns.
í stuttu máli er forsaga þessa
máls sú að hjónin Sigrún E. Gunn-
arsdóttir og Baldvin Björnsson
hafa óskað eftir að fá að setjast
að í Svefneyjum og stunda þar
búskap og margháttaða starfsemi
aðra. Því hefur eigandi Svefneyja,
Nikulás Jensson, hafnað og bent
á að þótt hann búi sjálfur í Svíþjóð
hafí sonur hans jörðina Svefneyjar
á leigu til lífstíðar og sjálfur hygg-
ist hann snúa aftur þangað innan
fárra ára. Af hálfu hreppsnefnd-
arinnar, jarðanefndar A-Barða-
strandarsýslu og landbúnaðar-
ráðuneytisins hefur verið mælt
með því að þau Baldvin og Sigrún
fái að byggja jörðina og hrepps-
nefndin raunar samþykkt að
byggja þeim hana með vísun til
ábúðarlaga. Staðfesting þeirrar
ákvörðunar hefur dregist vegna
kosningakærunnar. Búast má við
að þetta mál verði rekið fyrir dóm-
stólum í landinu á næstu mánuð-
um og misserum.
„Ekki raunhæfur
búskapur ...“
Sonur Nikulásar er búsettur í
Stykkishólmi mestan hluta ársins
og hefur hreppsnefndin lýst yfir
því, að „ekki sé hægt að skoða
afnot Kristins af jörðinni sem
raunhæfan búskap og hefur því
mælt með því, að Svefneyjar verði
byggðar ungu fólki, sem sótt hef-
ur þar um ábúð og hyggur á fasta
búsetu," eins og segir orðrétt í
yfirlýsingu hennar frá þvl í febrú-
ar á þessu ári.
Ef félagsmálaráðuneytið hefði
staðfest úrskurð kjömefndarinnar
um að kosningamar hefðu verið
ógildar hefðu þurft að fara fram
nýjar kosningar. Þá hefði sem
best getað farið svo að fráfarar.di
hreppsnefnd hefði fallið — og ný
hreppsnefnd hefði getað ógilt
ákvörðun hinnar fyrri um út-
byggingu jarðarinnar Svefneyja
til Sigrúnar og Baldvins.
Kosningin ógilt
Mánuði eftir kosningar bárust
félagsmálaráðuneytinu tvö bréf,
annað frá Hafsteini Guðmunds-
syni fyrir hönd fráfarandi hrepps-
nefndar Flateyjarhrepps og hitt
frá Sigrúnu E. Gunnarsdóttur og
Baldvini Bjömssyni, sem búsett
eru í Hafnarfirði en eiga lög-
heimili í Svefneyjum. Með þessum
tveimur bréfum var skotið til
ráðuneytisins úrskurði kjömefnd-
ar, sem sýslumaðurinn í Barða-
strandarsýslu skipaði fimm
dögum eftir kosningamar, daginn
eftir að Nikulás Jensson, eigandi
Svefneyja, og fleiri höfðu kært
kosningamar. í kærubréfinu
sagði að „vegna þess að telja verð-
ur að fyrrverandi sveitarstjóm
Flateyjarhrepps hafi ekki farið að
lögum við endanlega gerð kjör-
skrár er þess krafist, að sveitar-
stjómarkosningarnar, er fram
fóru í Flateyjarhreppi 14. júní
1986, verði ógiltar." Kjömefndin
úrskurðaði kosninguna ógilda.
í úrskurði nefndarinnar segir
að gallar á kosningunni felist í
því, að þau Sigrún og Baldvin
hafi verið á kjörskrá þrátt fyrir
að fram hafi komið kæra um þau
út af kjörskrá og að tilkynnt hafi
verið til Hagstofunnar að þau
byggju utan hreppsins. Þeirrar
tilkynningar hafi sveitarstjómin
ekki tekið tillit til við endanlegan
frágang kjörskrár fyrir kosning-
amar.
„Engfir aðrir höfðu
rétt...“
23. maí í vor barst hreppsnefnd
Flateyjarhrepps bréf frá Nikulási
Jenssyni, eiganda Svefneyja, sem
búið hefur í Svíþjóð síðan 1979.
í bréfinu var tilkynnt um flutning
lögheimilis sex einstaklinga til
Svefneyja og minnt á þann sjö-
unda, son Nikulásar, sem átt hafi
lögheimili í eynni síðan í ársbyijun
1982. „Engir aðrir kjörgengir ein-
staklingar en hér hafa verið taldir
höfðu rétt til að telja lögheimili
sitt í Svefneyjum þegar framboðs-
frestur til fyrmefndra sveitar-
stjómarkosninga rann út,“ sagði
í bréfi Nikulásar til hreppsnefnd-
arinnar.
í úrskurði félagsmálaráðuneyt-
isins frá 19. ágúst sl. segir m.a.:
„Bréfi þessu fylgdi m.a. tilkynn-
ing undirrituð af Nikulási Jens-
syni um aðsetursskipti þeirra
Baldvins Bjömssonar, Sigrúnar
E. Gunnarsdóttur og fleiri, frá
Svefneyjum til Hafnarfjarðar. í
skeyti til oddvita Flateyjarhrepps,
dags. 4. júní sl., mótmæltu Bald-
vin Björnsson og Sigrún E.
Gunnarsdóttir þessari flutning-
stilkynningu og kröfðust þess að
vera á kjörskrá við sveitarstjórn-
arkosningarnar 14. júní 1986 í
Flateyjarhreppi þar sem lögheim-
ili þeirra væri þar.“
Kosningin úr-
skurðuð lögmæt
Á fundi hreppsnefndarinnar 5.
júní vom þau sex sem Nikulás
Jensson hafði kært inn á kjörská
tekin inn og „ekki þótti ástæða
til“ að strika þau Baldvin og Sigr-
únu út af kjörskrá þrátt fyrir
athugasemdir um rétt þeirra í því
efni, eins og segir í fundargerð
hreppsnefndarinnar.
Niðurstaða félagsmálaráðu-
neytisins varð því sú, að þar sem
þau Sigrún og Baldvin hefðu ekki
verið á kjörskrá í Hafnarfirði fyr-
ir kosningamar og þar sem ekki
hafi verið að finna beina kröfu
um að þau væm strikuð út af
kjörskrá í Flateyjarhreppi í bréfí
Nikulásar til hreppsnefndarinnar,
þá hafi kjörstjórn hreppsins verið
bæði rétt og skylt að taka til
greina utankjörfundaratkvæði
þeirra. Engir þeir gallar hafi því
verið á kosningunni sem leitt gátu
til ógildingar hennar.
- ÓV