Morgunblaðið - 12.09.1986, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1986
Sigurlaug Péturs-
dóttir — Minning
Fædd 10. janúar 1890
Dáin 7. september 1986
Sunnudaginn 7. september sl.
andaðist á Dvalarheimilinu Hlíð á
Akureyri Sigurlaug Pétursdóttir 93
ára að aldri. Hún hafði stóran hluta
sinnar löngu ævi verið búsett á
Akureyri. Hún var Húnvetningur,
en átti ættir að rekja til Eyjafjarðar.
Hún fæddist að Ósi í Vindhælis-
hreppi í Austur-Húnavatnssýslu 10.
janúar 1893. Foreldrar hennar voru
Guðrún Guðmundsdóttir, sem misst
hafði föður sinn er hún var í móður-
kviði en ólst upp hjá móður sinni
að Harastöðum, og Pétur Bjöms-
son, Hörgdælingur, sem ungur
fluttist til elsta bróður síns, vinnu-
manns á Keldulandi í Húnavatns-
sýslu. Húsmóðirin á þeim bæ,
Alfheiður að nafni, tók Pétur undir
sinn vemdarvæng og þar óx hann
úr grasi. Pétur og Guðrún vom
dugnaðarforkar. Ungur að ámm fór
Pétur til sjóróðra suður á land og
fljótlega eftir að þau giftust tóku
þau að stunda sjálfstæðan búskap,
fyrst að Ósi og síðan að Tjöm á
Skaga. Til marks um vinnusemi
Péturs sagði Lauga mér (en svo var
Sigurlaug kölluð) að er fólkið á
Tjöm fór á fætur var Pétur oft að
koma í land úr sjóróðri og gekk
hann þá til daglegra starfa með
fólkinu við búskapinn, en Pétur var
útvegsbóndi. Mannmargt var í
heimili og á 22 ámm eignuðust
hjónin 13 böm, þar af komust 12
til fullorðinsára og em afkomend-
umir orðnir flölmargir og víða
dreifðir um landið.
Fljótt eftir að Lauga fermdist fór
hún að vinna fyrir sér. Var hún
vinnukona í sveitum í Húnavatns-
sýslu, m.a. var hún nokkur ár
vinnukona á Árbakka við Skaga-
strönd. Árið 1921 var hún ráðin
vetrarstúlka hjá séra Gunnari Bene-
diktssyni í Saurbæ í Eyjafirði. Á
sama tíma var vinnumaður á Núpa-
felli Stefán Hólm Kristjánsson frá
Kerhóii á Sölvadal (nú í eyði). Þann
vetur kynntust þau og bundust
tryggðaböndum. Um vorið flutti
Lauga til Akureyrar og réðst sem
aðstoðarstúlka hjá Jónínu og Karli
Schiöth í Lækjargötu 2. 1. vetrar-
dag árið 1926 var haldin brúð-
kaupsveisla í Lækjargötunni í tilefni
af giftingu Laugu og Holla, en svo
kallaðist Stefán meðal ættingja og
vina. Fyrstu hjúskaparárin bjuggu
þau hjónin í leiguhúsnæði, m.a. á
Eyrarlandsvegi 29 í sambýli við
Júníus Björgvinsson bæjarverk-
stjóra og konu hans Soffíu og var
þar stofnað til ævilangrar vináttu
allra fjögurra. Síðar fengu þau íbúð
leigða í Aðalstræti 16, sem þau
seinna keyptu og þar bjuggu þau
til þess tíma er þau bmgðu búi
vegna aldurs. Frá 1975 hafa þau
dvalist á Dvalarheimiiinu Hlíð.
Stefán vann ýmis verkamanna-
störf og Lauga vann úti fram á
efri ár, lengst af hjá KEA; í mjólkur-
samlaginu og líklega lengst í
Smjörlíkisgerðinni. Hún vann einn-
ig sem ráðskona við Bamaheimilið
Pálmholt í nokkur ár og tel ég að
þar hafí Lauga unað sér best, innan
um allan bamahópinn. Síðustu árin
vann hún við ræstingar á Hótel
KEA.
Laugu og Holla auðnaðist ekki
að eignast böm í þeirri orðsins
merkingu, að afkvæmi áttu þau
engin, en systurdóttur Laugu,
nöfnu hennar, Sigurlaugu Helga-
dóttur, tóku þau í fóstur 5 ára að
aldri og ólu upp til unglingsára.
Og mörg vom þau böroin sem til
þeirra sóttu, því bamgóð vom þau
með afbrigðum.
Lauga var fríð kona og ákaflega
vinnusöm. Ég kynntist henni þegar
hún var um sextugt og vakti það
strax athygli mína að hún hljóp við
vinnu, ef hún gat því við komið.
Hún var glaðvær og blíð og vildi
öllum gott gjöra. Aldrei heyrði ég
hana hallmæla nokkmm manni, en
hvöss gat hún verið við þá sem
henni mislíkaði við. Gekk hún þá
hreint til verks og kom framan að
viðkomandi. Hún var lítið gefín fyr-
ir víl og tók erfíðleikum með
jafnaðargeði. Á síðustu ámm hrjáði
hana sjóndepra, sem margir gerðu
sér ekki grein fyrir. Því í fyrstu lét
hún hana ekki aftra sér að fara
allra sinna ferða. Er sjóndepran
ágerðist varð eiginmaður hennar
stoð og stytta.
Þriðrjudaginn 2. september átti
lítil frænka hennar afmæli. Til-
hlökkunin var mikil og hóf hún
daginn á heimsókn til Laugu og
Holla til að bjóða þeim í afmælið.
Lauga var ákveðin í að heimsækja
hana um eftirmiðdaginn. Eftir að
frænkan litla fór, lögðu gömlu hjón-
in sig og Lauga sofnaði vært. Erfítt
er að átta sig á því hvort hún komst
til meðvitundar eftir það. Hún and-
aðist rúmum fimm sólarhringum
síðar.
Gengin er einhver sú besta kona
sem ég hefi kynnst um ævina. Eig-
inkona mín hefur misst fóstm sína.
Ég mun engum orðum fara um
hennar söknuð eða bama minna.
Fyrir hönd fjölskyldu minnar vil
ég minnast hennar með þökk og
virðingu.
Ragnar Ásgeir Ragnarsson
Sigurlaug Pétursdóttir fæddist
10. janúar 1893 að Ósi á Skaga-
strönd, en var alin upp að Tjöm í
Nesjum. Ung réðst hún sem vetrar-
stúlka að Saurbæ í Eyjafírði, en
þar kynntist hún Stefáni Hólm
Kristjánssyni frá Kerhóli í Sölva-
dal. Árið 1925 giftust Lauga og
Holli, en svo em þau jafnan kölluð.
Þau bjuggu sér heimili á Akureyri
og hafa dvalist þar síðan. Holli og
Lauga vom bamlaus, en móðir mín,
Sigurlaug Helgadóttir, var að
mestu alin upp hjá þeim.
Sigurlaug Pétursdóttir hefur ver-
ið hluti minninga minna eins langt
og þær ná. Með þessum fátæklegu
línum vil ég votta minningu hennar
virðingu mína.
Ég held að fyrstu ským myndim-
ar sem ég hef af Laugu, séu frá
Aðalstræti 16 á Akureyri. Þar
bjuggu þau lengi, Holli og Lauga,
og við krakkamir vomm tíðir gest-
ir. Þá var oft glatt á hjalla. Lauga
snerist í kringum okkur, smástíg
og létt í spori. Ég man sérstaklega
eftir því þegar einhvem veturinn
ég kom til þeirra, renndi mér niður
brekkuna og í hlað. Lauga bar fyr-
ir mig brauð og mjólk. Eg leit ekki
við mjólkurglasinu, heldur þreif
mjólkurkönnuna og drakk í botn.
Þá drakk ég meiri mjólk en ég hef
nokkum tíma gert síðan. Lauga
horfði stolt á þessa hraustlegu þorð-
siði. En um leið og pilturinn hafði
losað ílátið fékk hann blóðnasir, af
hvetju sem það nú stafaði. Þá lét
hún Lauga mig leggja höfuðið aftur
og þvoði mér í framan. Síðan hefur
hún eflaust sett mig upp í stólinn
til Holla, þar sem fór svo vel um
mig, og við vinimir höfum farið að
telja bílana sem keyrðu eftir göt-
unni, fylgst með skógarþröstunum
í garðinum, eða jafnvel rakað okk-
ur. _
Úr Aðalstrætinu fluttu Holli og
Lauga í kjallarann heima í Austur-
byggð 9. Þar var útbúin lítil íbúð
og nú kynntumst við systkinin þeim
enn nánar. Það var ekki litils virði
fyrir okkur að geta skriðið niður í
kjallara þegar foreldrar okkar voru
famir til vinnu. Eða að koma heim
úr skólanum og vita að alltaf var
einhver heima. Það vom góðir tímar
og fullir öryggi. En allt er breyting-
um undirorpið, og brátt kom að því
að Holli og Lauga fluttust á dvalar-
heimilið Hlíð sunnar í götunni.
Nú er Lauga horfín úr lífi okkar.
En ég veit að minningin um þessa
glaðlyndu og góðu konu verður með
okkur alla tíð. Ég votta þér, Holli
minn, mína dýpstu samúð.
Ragnar Hólm Ragnarsson
Jósefína Pálma-
dóttir — Minning
Fædd 14. mars 1887
Dáin 4. september 1986
Síminn hringir, það berast frétt-
ir, „hún Jósefína er dáin“. Ég
þagna, hugsa, minningamar bijót-
ast fram. Þó engum skyldi bregða
að heyra lát 99 ára gamallar konu
fannst mér að þessi aldna föðursyst-
ir mín ætti að lifa lengi enn.
Minningamar em margar, allt
frá því að lítill drengur, nýlega föð-
urlaus, dvaldi hjá frænku sinni og
Ólafí bónda hennar — um gamla
bæinn á Eyvindarstöðum með
skökku baðstofugólfi, lækinn við
bæjarvegginn þar sem hvönnin stóð
í breiðum og Iítill drengur hélt að
ljósálfar lékju sér. Það var gott að
vera á Eyvindarstöðum, umhyggjan
var einkenni húsráðenda. Síðar,
þegar fjölskyldan flutti að Holti og
ég var enn í skóla þar skammt frá,
lá leiðin nokkmm sinnum til Jós-
efínu og Ólafs. Eitt sinn fékk ég
að vita að ég ætti að eignast kind.
Það var vel þegin gjöf og gladdi
lítið hjarta meir en orð fá lýst.
Surtla reyndist mikill kostagripur.
Hún var gefín af góðum hug, enda
var það kappsmál þeirra hjóna að
öðmm liði vel.
Eftir að Ólafur veiktist fyrir
nokkmm ámm fluttu þau á Héraðs-
hælið á Blönduósj. Þar fengu þau
gott herbergi og gott atlæti. En
einhvemveginn fannst mér Jósefína
aldrei eiga heima þar. Þótt hún
hefði aðstöðu til að taka á móti
gestum, vantaði fijálsræðið. Henn-
ar bestu stundir vom heimsóknir
til bama og bamabama. Eftir að
Ólafur dó fyrir rúmu ári dvaldi hún
að mestu í Ártúnum, þar leið henni
vel.
Það var hreint með ólíkindum
hversu vel hún Jósefína fylgdist
með öllu er markvert gerðist allt
Nýr maður í
stjórn sauðfjárbænda
MAGNÚS Guðmundsson í Odd-
geirshólum var kosinn í stjórn
Leiðrétting
Prentvillupúkinn hefur fundið
leið inn að tölvunum í minningar-
grein Sveinbjöms Dagfínnssonar
hér í blaðinu í gær um Hafstein
Sigurðsson. Þar stendur ... verður
minningin um Hadda sá sólskins-
blettur í heiði sem léttar treganna.
— Þama á auðvitað að standa létt-
ir tregann. Hitt er málleysa.
Landssamtaka sauðfjárbænda á
aðalfundi samtakanna á Hólum.
Kom hann í stað Rúnars Hálf-
dánarsonar á Þverfelli sem ekki
gaf kost á sér til endurkjörs.
Stjómin er að öðru leyti óbreytt.
Kjörtímabili Aðalsteins Aðalsteins-
sonar á Vaðbrekku var einnig lokið
en hann var endurkjörinn í „sov-
éskri kosningu", eins og hann
orðaði það sjálfur. Með Aðalsteini
og Magnúsi í stjóminni em: Jóhann-
es Kristjánsson á Höfðabrekku,
formaður, Eysteinn Sigurðsson á
Amarvatni og Sigurður Jónsson á
Stóra-Fjarðarhomi.
fram undir það síðasta. Heymin var
reyndar ekki nógu góð, en það var
unnið upp með lestri. Um tíma bil-
aði sjónin, en norður á Akureyri var
sjónin löguð svo að undmn sætti.
Næst þegar ég leit til hennar sagði
hún við mig: „Ég hef fengið augun
mín aftur, reyndar þarf ég að hvíla
þau, _en ég átti ólesnar bækumar
um Ólaf Thors og Gunnar Thor-
oddsen, þær gat ég ekki látið bíða
lengur." Jósefína var skemmtileg
kona, tilsvör hennar voro oft á
tíðum frábær, en þó án þess að
meiða aðra.
Oft fannst mér eftir heimsókn
til hennar að ég hefði yngst og
bjartsýni á tilveruna jókst.
Fyrir fáum ámm kom Jósefína
til Reykjavíkur til að velja legstein
á leiði foreldra sinna, sagði það
lengi hafa vakað í hugskoti sínu
að þessu yrði hún að koma í fram-
kvæmd. Það var vel af sér vikið
af konu á tíræðisaldri að ferðast
svo langa leið ein í langferðabíl og
glöð var hún þegar steinninn hafði
verið valinn.
Jósefína fæddist í Gautsdal 14.
mars 1887, dóttir hjónanna Pálma
Sigurðssonar bónda þar og konu
hans, Sigríðar Gísladóttur frá Ey-
vindarstöðum. Þau fluttust að
Æsustöðum er Jósefína var 7 ára
og ólst hún þar upp. Einn vetur var
hún í Húsmæðraskólanum á Akur-
eyri. En 1915 hóf hún búskap að
Ketu í Skagafirði ásamt Olafi
Bjömssyni er þar var alinn upp.
Eftir fárra ára búskap fluttu þau
sig vestur í Húnavatnssýslu, fyrst
að Mörk í Laxárdal, en síðar í
Blöndudal. Nokkur ár bjuggu þau
á Eyvindarstöðum en fluttu þaðan
að Holti á Ásum 1947 ásamt syni
sínum Pálma.
Lengst bjuggu þau á Mörk, þar
er mjög grasgefíð og búsældarlegt
á sumrin en snjóþungt á vetmm. Á
þessum ámm var Mörk í þjóðbraut,
þá lá leiðin til Skagafjarðar upp
Stijúgskarð og gegnum Litlavatns-
skarð. Hún frænka mín sagði mér
margar sögur frá búskap sínum á
Mörk, m.a. um silungsveiði í Mó-
bergsselstjöm, en við vatnið liggur
sá frægi bmnnur er oft áður fyrr
fylltist svo af silungi á haustin að
ausið var upp með fötum, allt upp
í 500 físka í einu. Jósefína sagðist
alltaf hafa farið að bmnninum og
gægst í hann, en ekkert séð, enda
em síðustu sögur af fiskigengd þar
frá 1900.
Á Mörk stundaði Jósefína garð-
rækt eins og annars staðar þar sem
hún bjó, bæði hafði hún yndi af
trjárækt og ræktun matjurta.
Þau Jósefína og Ólafur eignuðust
4 böm: Helgu (d. 1983) er gift var
Skafta Kristóferssyni, þau bjuggu
í Hnjúkahlíð og áttu 5 börn. Pálma,
kvæntan Aðalbjörgu Þorgrímsdótt-
ur, er búa í Holti, þau eiga 7 böm.
Ingimar er dó ungur. Sigríði, gifta
Jóni Tryggvasyni, þau búa í Ártún-
um og eiga 7 börn. Auk þess ólu
þau Jósefína og Ólafur upp elstu
dóttur Helgu og Skafta, Stellu.
Jósefína var mjög ættrækin og
fylgdist vel með því hvemig hennar
fólki vegnaði.
Ég hef oft hugleitt að ef Jósefína
væri ung í dag mundi hún með
þeim möguleikum sem nú em, hafa
náð Iangt með gáfum sínum og
reisn. Hún gæti líka hafa verið per-
sóna úr íslendingasögum og fengið
þaðan góð meðmæli. En Jósefína
fæddist fyrir rétt tæpum 100 ámm.
Möguleikarnir vom ekki margir.
En því hlutskipti sem hún valdist
til reyndist hún trú. Hún átti gott
heimili þar sem ástúð og virðing
nutu sín. Hún unni landinu og
reyndist því trú með ræktun sinni
og umhyggju.
Útför Jósefínu verður gerð frá
Bólstaðarhlíðarkirkju, þar em jarð-
sett eiginmaður og foreldrar svo
og margir nákomnir ættingjar. I
þessari kirkju söng Jósefína í
kirkjukómum áður fyrr og lagði þá
á sig ótrúlega miklar og strangar
ferðir er hún bjó á Mörk.
Ég þakka frænku minni öll hin
góðu kynni og alla þá gleði sem
hún veitti mér, bæði sem ungum
dreng og einnig eftir að árin færð-
ust yfir.
Pálmi Gíslason
Úndina Sigmundsdóttir
Tara - ný
snyrtistofa
A Laufásvegi 46 hefur verið opn-
uð snyrtistofan Tara. Öll almenn
andlits-, hand- og fótsnyrting er á
boðstólum og að auki „aroma-
therapy“-líkamsnudd, og einnig það
nýjasta í dag-, kvöld- og brúðar-
förðun. Unnið er með René Guiot-
og Sothys-vörur.
Eigandi stofunnar er Úndína Sig-
mundsdóttir snyrtifræðingur.