Morgunblaðið - 12.09.1986, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1986

LANDSÞING SVEITARFELAGA
Stfórnsýsla ríkis íhéraði
Steingrímur Gautur Kristjánsson, borgardómari, flytur 13. landsþingi Sambands íslenzkra sveitarfé-
laga erindi sitt um stjórnsýslu ríkisins í héraði.
Félagsmálaráðherra:
Sti óms yslustiff-
in eiga að vera tvö
Tekjustofna- og skipulagslög undirbúin
„ÉG HEFI verið þeirrar skoðunar, og hefi raunar oft látið hana í
Ijós, að stjórnsýslustigin hér eigi aðeins að vera tvö. Við erum fá-
menn þjóð sem býr við sérstakar aðstæður og það á ekki alltaf við
að taka hér upp kerfi, sem notuð eru hjá milljónaþjóðum." Þannig
komst Alexander Stefánsson, félagsmálaráðherra, að orði þegar
hann ræddi um þriðja stjórnsýslustigið á landsþingi Sambands
íslenzkra sveitarfélaga í fyrradag.
„Mér er kunnugt um,“ sagði ráð-
herra, „að hjá nágrannaþjóðum
okkar er verulegur ágreiningur um
millistjórnarstigið. Það er ekki talið
hafa skilað þeim árangri sem að
var stefnt, einkum í strjálbýli, t.d.
í N-Noregi og Svíþjóð. Ég Iegg
áherzlu á að efla sveitarfélögin
sjálf, stækka þau og flytja til þeirra
verkefni."
Magnús Guðjónsson, fram-
kvæmdastjóri Sambands íslenzkra
sveitarfélaga, sagði þá sem horfðu
til þriðja stjómsýslustigsins hafa
skiptar skoðunir á fyrirkomulagi
og framkvæmd þess, stærð amta
eða fylkja, verksviði, fjármögnun
og vali til stjórna. Hann sagði hins-
vegar að tillögur í frumvarpi að
nýjum sveitarstjómarlögum um
héraðsnefndir hafi mátt túlka sem
hugmyndir um nýtt stjómsýslustig.
Félagsmálaráðherra fagnaði
sérstaklega fmmkvæði sýslufundar
A-Barðstrendinga, „sem samþykkti
einróma áskorun til félagsmálaráð-
herra um að sameina alla hreppa
sýslunnar í eitt sveitarfélag. Vinna
við þetta verkefni er nú í fullum
gangi,“ sagði ráðherra.
Ráðherra sagði að stórt spor
fram á við hafi verið stigið með
nýjum sveitarstjórnarlögum á
síðasta þingi. Endurskoðun á nýjum
tekjustofnalögum sveitarfélaga er á
lokastigi. Fmmvarp að nýjum
skipulagslögum verður og lagt fram
á næsta þingi. I því verða ákvæði
um gerð landsskipulags og mögu-
leika á skipulagsskrifstofum í
landshlutunum.
Gróðurvernd og tijárækt:
„Endurheimtum
glötuð landgæði“
— sagði Ingvi Þorsteinsson, magister
INGVI Þorsteinsson, magister, og Sigurður Blöndal, skógræktar-
stjóri, fluttu erindi um „sveitarfélögin og gróðurvernd“ á landsþingi
sveitarfélaga í gær. Ingvi nefndi Reykjavík og lendur höfuðborgar-
innar sem dæmi um lærdómsrikan árangur í gróðurvernd. Reykjavík-
ursvæðið var kortlagt gróðurfarslega upp úr 1970 og aftur 1986.
Framfarir hafi verið ótrúlegar, m.a. vegna friðunar. Sigurður sagði
að starfsmenn borgarinnar hefðu með hendi gróður- og tijárækt
innan borgarmarka en borgaryfirvöld hefðu falið Skógræktarfélagi
Reykjavíkur tijáræktina í næsta nágrenni. Skoraði hann á sveitarfé-
lög að virkja félög áhugamanna um skógrækt með sama hætti. Þar
sem slíkt hafi verið gert blasti við lærdómsrikur árangur.
Ingvi greindi þingfulltrúum frá
ástandskönnum gróðurs um land
allt, sem unnið væri að, en mark-
mið könnunarinnar væri að gera
sér grein fyrir beitarþoli einstakra
landssvæða og undirbyggja beitar-
stjómun, gróðurvemd og upp-
græðslu. Ef ná ætti nauðsynlegum
árangri á þessu sviði væri samvinna
við sveitarstjórnir nauðsynleg, m.a.
um landnýtingu, svo ekki þurfí að
grípa til ítölu eða tímabundinnar
lokunar lands, sem lög væm þó
fyrir. Markmiðið væri að „endur-
heimta glötuð landgæði og koma
hér upp gróðurfari sem væri í raun
í samræmi við gróðurskilyrði í
landinu. Leita þyrfti leiða sem væm
líffræðilega, tæknilega og hag-
fræðilega framkvæmanlegar.
Þeirra á meðal væri uppgræðsla
ógróins iands með áburði og fræi,
aukning uppskem á grónu landi
með áburði og ræktun skóga með
plöntum.
Sigurður Blöndal sagði að
hrossabeit væri þegar mikið vanda-
mál víða við þéttbýli. Hann ræddi
um æskilega friðun Reykjanes-
skagans og „höfuðborgargirðingu",
sem nú væri að unnið, og væri hin
merkilegasta framkvæmd. Hún
kæmi til með að spara einstakling-
um stórfé í girðingum, auk þess að
flýta fyrir gróður- og tijárækt í
borginni, sem raunar hefði tekið
stórstígum framfömm síðastliðin
ár. Sveitarfélögin þurfa að virkja
áhugamannafélög, eins og raunar
hefur verið gert sums staðar. í
Reykjavík sýndu Heiðmörk, Foss-
Ingvi Þorsteinsson
vogsdalur og Öskjuhlíð árangur til
eftirbreytni í þessum efnum.
Vandi vetrarborga:
Hlýleg byggð við heimsskaut
SAMTOKIN „Livable Winter
City Association“ efndu til til
mikillar ráðstefnu um „vandamál
vetrarborga" í Edmonton í
Kanada í febrúarmánuði sl. Ann-
ar tveggja íslenzkra fulltrúa, er
ráðstefnuna sátu, Þorvaldur S.
Þorvaldsson, forstöðumaður
Borgarskipulags Reykjavíkur,
flutti erindi á landsþingi sveitar-
•■ífélaga i gær er hann nefndi:
vistlegri vetrarbyggðir.
Spurningin, sem fyrrgreint þing
leitaði svara við, var: hvernig get-
um við gert norrænar borgir
vistlegri/indælli um langa vetr-
armánuði?. Þessari spumingu var
svarað með ferföldum hætti: 1)
Betra skipulagi (s.s. þéttari byggð),
2) trjáplöntun inn í borgum til að
milda ásýnd og bæta loftslag, 3)
mæta betur félags- og tómstunda-
þörfum, m.a. á vettvangi vetrar-
íþrótta, 4) gera umhverfið aðlað-
- andi, litir og form húsa, einangrun
og hitun hús, hiti í götum og gang-
stéttum o.fl.
Þorvaldur sagði að fram hafi
komið nokkuð skýrir hópar og hug-
myndir:
* í fyrsta lagi þeir sem vilja
gera vetrarborgir líkari suðlægari
borgum með því að yfirbyggja torg,
garða og svæði, sem fólk velur
frítíma á.
* I annan stað þeir sem vildu
vinna með vetrinum fremur en slást
við hann: njóta snjóa og svella, og
nýta hugmyndaflug til að þróa nýja
möguleika til að auka á mannlega
velferð og hamingju við þær að-
stæður sem fyrir eru.
Edmonton, borgin sem ráðstefn-
an var haldin í, hefur 500 þúsund
íbúa. Meðalárshiti er 3,1 gráða
(Reykjavík 4,5 gr.). „Hagkaup"
þessarar borgar spanna 50 hektara,
820 verzlanir, stóran dýragarð, 600
tré hærri en 4 metrar, vatnsævin-
týraland með vatnsskíðum, 30
vatnsrennibrautir með tveggja
metra háum öldum, 18 holu golf-
völl, 200 m. langt vatn með 4
kafbátum o.fl. Þessi risastóra bygg-
ing er dæmi um hvern veg vetrar-
borg mætir þörfum íbúa sinna.
Næsta vetrarborgaráðstefna
verður einnig í Kanada, við Calg-
ary, í tengslum við Vetrarólympíu-
leika 1988. Árið 1990 þinga
fulltrúar vetrarborga í Tromsö í
Noregi.
Erindi Þorvaldar hafði mikinn
fróðleik að geyma, en ekki er að-
staða til að fara nánar út í það í
stuttri fréttafrásögn.
Samband sveitarfélaga:
Samráðsfundir með ríkissljórn
Samráðsfundir rikisstjórnar og stjórnar Sambands íslenzkra sveit-
arfélaga eru nú haldnir vor og haust, sagði Sigurgeir Sigurðsson,
bæjarstjóri og varaformaður sambandsins, á landsþingi sveitarfé-
laga. Hann sagði sambandið hafa haldið fræðslunámskeið fyrir
sveitarstjómarmenn. Tímartið Sveitarstjórnarmál, sem sambandið
gefur út, hafi verið breytt og bætt sem faglegt rit fyrir sveitarstjóm-
armenn. Þá hafi sambandið gefið út ritflokk fræðslurita um ýmis
sveitarstjómarmál. Þessari útgáfustarfsemi verður haldið áfram.
Þá greindi Sigurgeir frá margs- verkefna sem í athugun eru má
konar samstarfí sveitarfélaga, svo ncfna ráðgjöf í tæknilegum efnum,
sem um tölvuþjónustu og launamál sameiginleg innkaup, endurskoðun,
(launanefnd sveitarfélaga). Meðal lífeyrismál starfsmanna o.fl. Öll
þessi verkefni bíða næstu stjómar
sambandsins.
Staða Sambands ísl. sveitarfé-
laga hefur styrkst, sagði Sigurgeir,
með tilkomu nýrra sveitarstjómar-
laga. Heildarsamtök sveitarfélaga
og landshlutasamtök þurfa „að
marka ákveðnari stefnu, sem tekur
af öll tvímæli um tilgang þeirra og
markmið, sem á fyrst og fremst að
beinast að staðbundum verkefn-
um,“ sagði Sigurgeir að lokum.
Landsþing
sveitarfélaga:
Stjórnar-
kjör í dag
Þrettánda landsþingi Sam-
bands íslenzkra sveitarfélaga
var fram haldið á Hótel Sögu í
árdegis í gær með erindum Ingva
Þorsteinssonar, magisters, og
Sigurðar Blöndal, skógræktar-
stjóra, um sveitarstjómir og
gróðurvernd, þ.e. hlut sveitarfé-
laga í gróður- og tijárækt í
byggð og næsta nágrenni, sem
og samvinnu við sveitarfélög um
landnýtingu og hóflegt beitar-
álag í afréttum.
Þorvaldur S. Þorvaldsson, for-
stöðumaður Borgarskipulags
Reykjavíkur, flutti erindi um vist-
legri vetrarbyggðir , sem fyallaði
m.a. um hvem veg byggðarlög á
norðlægum slóðum nýta nútíma-
tækni og þekkingu til búa mannlífi
á norðurslóðum „hlýlegt“ umhverfí
og notalegan lífsramma. .
Steingrímur Gautur Kristjáns-
son, borgardómari, hafði framsögu
um sfjórasýslu ríkisins í héraði,
þróun og horfur í stjómsýslu hér á
landi.
Miðdegis störfuðu þingnefndir og
síðdegis var gengið frá nefndarálit-
um, sem rædd verða í dag. í
gærkveldi buðu borgarstjóri og fé-
lagsmálaráðherra þingfulltrúum og
gestum til kvöldverðar.
Í dag ganga atkvæði um ályktan-
ir þingsins. Þá verður kosinn stjórn-
arformaður Sambands íslenzkra
sveitarfélaga, stjórn sambandins,
fulltrúaráð og fleiri trúnaðarmenn.
Þingslit eru ráðgerð klukkan
fimmtán.