Morgunblaðið - 12.09.1986, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1986
11
Sálfræðingar Evrópu
ræða um friðarmál
eftir Kristin Björnsson
Evrópumót sálfræðinga um frið
var haldið í Helsinki 8. til 10. ágúst
sl. Þetta var í tilefni friðarárs Sam-
einuðu þjóðanna, 1986. Sálfræð-
ingafélag Finnlands sá um
framkvæmd mótsins í samvinnu við
fleiri aðila og með stuðningi þeirra,
einkum þó menntamálaráðuneytis
Finnlands.
Þátttakendur voru um 200, þar
af rúmlega helmingur frá Finn-
landi, en um 70 frá öðrum löndum.
Þátttaka var frá flestum Iöndum
Evrópu, bæði Austur- og Vestur-
Evrópu, en auk þess frá Kanada,
Bandaríkjunum, Costa Rica, Israel
og Japan. Öll erindi mótsins og
umræður voru á ensku, og hið enska
heiti þess var European Psycholog-
ists For Peaee.
Fjöldi erinda vai' fluttur, og um-
ræðufundir voru alla daga. Aðeins
var hægt að hlusta á hluta þess sem
fram fór, því að oft voru erindi og
umræðufundir samtímis.
Ekki er vafi á því að sálfræði-
vísindi eiga stóru hlutverki að
gegna varðandi friðarmál, og ættu
ef rétt væri á haldið að geta stuðl-
að að friðsamlegri sambúð jarð-
arbúa. Of langt mál yrði að rekja
efni umræðnanna en bent skal á
fáeina aðalþætti.
Uppeldi og fræðsla sem stuðlar
að friðsamlegri sambúð var mikið
rædd. Með uppeldi er hægt að
kenna friðsamlegar lausnir ágrein-
ingsefna, leggja áherslu á samvinnu
og samhjálp frekar en baráttu, og
þetta varðar miklu á uppvaxtar- og
námsámm. Skýrt var frá mörgum
tilraunum á þessum vettvangi og
rædd uppeldismál. Það kom fram
að margar rannsóknir og athuganir
em í gangi, og hafa verið gerðar
um það hvernig samvinna og sam-
hjálp er lærð hegðun eigi síður en
andúð og baráttufýsn.
Spurningin um það hvort mann-
eðlið sjálft sé þannig að það kalli
Wolfgang Plagge
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Wolfgang Plagge heitir norskur
píanóleikari og hélt hann tónleika
í Norræna húsinu um síðustu
helgi. A efnisskránni voru verk
eftir Bach, Scarlatti, Beethoven,
Grieg, Sævemd og einleikarann.
Af leik hans má greinilega ráða,
að hér er á ferðirini góður „tekn-
iker“ og það sem best var við leik
hans, að hann er einnig mjög
músíkalskur, þó enn megi merkja
það óþol er gjarnan býr í leik
ungra listamanna. Fyrsta verkið,
Toccata í e-moll, eftir Bach, er
ekki það stórvirki, að neitt annað
kæmi fram en skýr leikur. I þrem-
ur sónötum eftir Scarlatti, mátti
heyra sérlega fallegan leik og í
Waldstein-sónötunni, eftir Beet-
hoven, lék Plagge af miklu öryggi
en eins og fyrr sagði, með óþoli
æskumannsins. Eftir hlé lék hann
ágætlega vel þijú lítil lýrísk lög
eftir Grieg og Kjempevisesl&tten,
eftir Severud. Síðasta verkið var
píanósónata nr. 5, ópus 23. eftir
einleikarann. Plagge er ekki að-
eins góður píanóleikari heldur og
ágætt tónskáld. { sónötunni er
farið bil beggja og jafn mikið vik-
ið til hefðbundinna aðferða sem
nýrri aðferða í samhljóman, en
allt ofíð með mikilli leiktækni höf-
undar. Sónatan var skemmtileg
áheyrnar, líklega ekki síst fyrir
frábæran leik höfundar og einnig,
að tónhugmyndir verksins voru
skýrar. Af þessari sónötu má ráða,
að sem tónskáld er Plagge ekki
leitandi tilraunamaður af ótta við
ófrumleikann, heldur þreytir
glímu sína óhræddur við stefgerð-
ir, hljóðfall og tæknimöguleika
hljóðfærisins. Plagge er aðeins
tuttugu og sex ára að aldri og
hvað hann á eftir að gera sem
tónskáld, er skráð í þann ókomna
tíma, sem bíður þess að verða það
örstutta augnablik framvindu
tímans og jafn snemma umbreyt-
ist í minningu. Það fer sem sagt
eftir því hversu honum, sem og
öllum öðrum mönnum, tekst að
höndla þessi augnablik og skrá
þau sér til minnis.
NÝTT SÍMANÚMER
69-11-00
En margar kenningar hafa verið
uppi um slíkar hvatir eða með-
fæddar þarflr. Margar tilraunir sem
gerðar hafa verið, svo og athuganir
á friðsamlegri sambúð Qölda þjóða
og þjóðflokka, benda þó til að að-
stæður, uppeldi og ríkjandi viðhorf
ráði mestu í þessu efni, og þetta
vekur bjartsýni.
Nauðsyn þess að þjóðir heims
kynnist og umgangist var mikið
rædd. Styijöld milli þjóða, sem eiga
mikil og stöðug vinsamleg sam-
skipti, þannig að ijöldi fólks hittist,
kynnist og tengist vináttuböndum,
er nær óhugsandi. Mikil • ferðalög
og persónuleg samskipti fjölda ein-
staklinga geta þannig átt mikinn
þátt í að auka skilning og treysta
friðsamlega sambúð. Þegar þjóðir
þekkjast lítið, geta hagsmunaaðilar
og stjórnmálamenn spilað á þá
strengi, að þarna sé um að ræða
fólk sem er okkur ólíkt og að ýmsu
leyti varhugavert eða hættulegt.
Kynni leiða í ljós að flestir menn
eru líkir og stefna að sama marki.
Þau hindra því andúð og tortryggni
sem leitt getur til baráttu.
Þetta eru aðeins sýnishom af
mikilvægum umræðuþáttum.
Vonandi láta sálfræðingar sig nú
miklu varða það mál málanna að
koma í veg fyrir styijaldir og efla
frið um alla framtíð, því að mann-
kynið á í rauninni um það tvennt
að velja að lifa í friði eða lifa ekki.
Sálfræði er ein þeirra vísindagreina
sem ættu að hafa mikið af mörkum
að leggja á þessu sviði, því að það
er hugarfar fólks, tilfínningar og
viðhorf sem mestu ráða um það
hvort lifa tekst í sátt og samlyndi.
Finnska sálfræðingafélagið á
þakkir skildar fyrir framtak sitt.
Umrætt mót er góð byijun, en fram-
hald þarf að vera á því að menn
hittist, skiptist á upplýsingum og
vinni að málefnum friðsamlegra
samskipta.
Kosin var nefnd til að vinna að
slíku starfi og minnst á þann mögu-
leika að halda annað mót að tveim
árum liðnum, og þeirri hugmynd
hreyft að það yrði í Sidney í Ástr-
alíu.
Nóg verkefni bíða þeirra sem
áhuga hafa á þessum málum.
Höfundur er forstöðumaður Sál-
fræðideildar skóla.
Kristinn Björnsson
„Styrjöld milli þjóða,
sem eiga mikil og stöð-
ug vinsamleg sam-
skipti, þannig að fjöldi
fólks hittist, kynnist og
tengist vináttuböndum
er nær óhugsandi. Mikil
ferðalög og persónuleg
samskipti fjölda ein-
staklinga geta þannig
átt mikinn þátt í að
auka skilning og
treysta friðsamlega
sambúð.“
sífellt á ófrið, hvort menn þurfí að
eiga andstæðinga og hafa einhveija
til að beijast við, svo að þetta leiði
stöðugt til ófriðar, var mikið rædd.
Af mörgu
er að taka:
Kjara
homba!
úrvals
Nautahakk
AÐEINS
‘.00
pr. kg.
stöRútSal
^ÍukUngar
a otrulegu Mrði
aðeins
.00
Pr.kg.
AOIbil>»
248
Ungnautakjöt
í Vi skrokkum
Úrbeinaö, pakkaö og merkt.
AÐEINS
.00
pr.kg.
Pantanir
teknar.
245
í Mjóddinni:
Kynning á áleggi:
Spægipylsu • Skinku
Kindakæfu • Lifrarkæfu
Ýmis paté • Malakoff
Rúllupylsu.
Heilkornsrúgbrauð
Og Maltbrauð frá Myllunni h.f.
AFSLÁTT AR VERÐ
Kynnum í Mjóddinni
MILUPA barnamat.
AK-1 nautakjöt
í Vi skrokkum
Úrbeinað, pakkaö og merkt.
AÐEINS
\}0*
Augýsingar 22480
Afgreiðsla 83033
Besta verðið
. ' borginni:
vi£&“*
Pr. hg.
Opið til kl. 20
í Mjóddinni
en til kl.19
Austurstræti.
AUSTURSTRÆTI 17- MJÓDDINNI