Morgunblaðið - 11.11.1987, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. NÓVEMBER 1987
Leyfi til fiskútflutnings til Bandaríkjanna:
Hugsanlegl að leyf-
in verði afturkölluð
- segir Steingrímur Hermannsson, utanríkisráðherra
„ÉG ER sammála þvi sem haft
er eftir forsætisráðherra, að
þegar um svona mikla stefnu-
breytingii er að ræða er sjálfsagt
að ræða það í ríkisstjóminni,"
sagði SteingTÍmur Hermannsson,
utanrikisráðherra, þegar Morg-
unblaðið spurði hann álits á
ákvörðun Jóns Sigurðssonar, við-
skiptaráðherra, um að veita sex
nýjum aðilum leyfi til útflutnings
á frystum fiski til Banda-
ríkjanna. Steingrímur sagði það
hugsanlegt að leyfi þessi yrðu
afturkölluð þegar utanríkisvið-
skipti færðust alfarið í hendur
utanríkisráðuneytisins, sem yrði
iiklega fyrir næstu áramót.
„Eins og ég hef sagt viðskipta-
ráðherra, þá hlaut ég að andmæla
þessu á þeirri forsendu að stjórnar-
flokkamir hafa ákveðið að flytja
þesssar leyfísveitingar hingað í ut-
anríkisráðuneytið," sagði
Steingrímur. Hann sagði ennfremur
að mestur hluti utanríkisviðskipta
Fallið frá frjálsu fiskverði í Verð-
lagsráði sjávarútvegsins:
Þolinmæði manna
er ekki nægjanleg
- segir Oskar Vigfússon
VERÐLAGSRÁÐ sjávarútvegs-
ins ákvað í gær að fallið yrði frá
fijálsu fiskverði og því yrði
ákveðið lágmarksverð. A fundi í
ráðinu i gær komu sjómenn fram
með hugmyndir sinar um fisk-
verð, og segir Óskar Vigfússon,
formaður Sjómannafélags ís-
lands, þær verðhugmyndir vera
15-20% hærri en verðlagsráðs-
verð var 1. janúar sl. og því lægra
en best gerist i samningum sjó-
manna sumstaðar nú.
Óskar sagði í samtali við Morg-
unblaðið að það væru sjómönnum
mikil vonbrigði að fallið verði frá
fíjálsu fískverði. Ekki hefði verið
sýnd næg þolinmæði í þessari til-
raun því það hefði mátt vera ljóst
þegar í upphafí að taka myndi a.m.
k. 1 ár að fá hina eiginlegu mynd
af fijálsu fiskverði. Þótt ágreining-
ur hefði orðið um fiskverð á
nokkrum stöðum á landinu hefði
það verið af eðlilegum ástæðum
vegna þess að þar eru fiskiskipin í
eigu fiskvinnslufyrirtækja og því
átt að taka einhliða ákvörðun um
verðið án þess að tala við sjómenn.
Óskar sagðist vona i lengstu lög
að sú þróun, sem orðið hefúr í sam-
bandi við uppboðsmarkaði, héldi
áfram, en sagðist hafa vissan grun
um að það sem nú væri verið að
gera í verðlagsráðinu yrði til þess
að koma mörkuðunum fyrir kattar-
nef. Hann sagði þó að fulltrúar
sjómanna í verðlagsráði myndu
beita sér fyrir að gerðar yrðu fleiri
tilraunir með fijálst fiskverð svo
lengi sem þeir teldu sig hafa fylgi
sjómanna fyrir því.
væri þegar kominn í utanríkisráðu-
neytið, en hluti þeirrar tilfærslu
þyrfti lagabreytingar við, og búið
væri að leggja fram stjómarfrum-
varp á Alþingi til að fá það í gegn.
Hann sagðist vænta þess að þessi
breyting yrði komin í gegn fyrir
næstu áramót.
Steingrímur sagðist hafa fyrir-
hugað að halda fund með hags-
munaaðilum um fískútflutning til
Bandaríkjanna, en hann sagðist
ekki vera tilbúinn að segja um hvort
það væri rétt að rýmka um útflutn-
ing á freðfiski til Bandaríkjanna.
Hann sagði að málið hefði einu sinni
verið rætt í ríkisstjóminni að við-
skiptaráðherra fjarverandi.
Steingrímur var spurður að því
hvort það gæti farið svo að leyfin
yrðu afturkölluð þegar þau renna
út eftir nokkra mánuði. „Það getur
vel farið svo. Það er umhugsunar-
efni fyrir þessa útflytjendur að
leggja kannski í einhvem kostnað
og tryggja sér viðskiptavini án þess
að hafa leyfi tryggt áfram, og ég
verð eiginlega að ráðleggja mönn-
um að fara varlega í það án þess
að ég geti sagt nokkuð um það á
þessarí stundu hvort leyfi yrðu veitt
áfram eða ekki." Steingrímur sagð-
ist búast við að kalla saman
hagsmunaaðila til sín á fund eftir
að málin væru komin til hans, „og
framhaldið hlýtur að ráðast dálítið
af slíkum fundi."

Morgunblaðið/Þorkell
Griparmur vélmennisins beygir álþynnu utan um tinda í raf-
skautsbúnaði, en síðan er þynnan heft saman svo hún myndar
kraga sem kolasalla er hellt ofan í. Á myndinni eru þeir Birgir
Guðlaugsson, starfsmaður Landssmiðjunnar, og Jón Hjaltalín,
verkfræðingur.
Fyrsta íslenska iðn-
aðarvélmennið til-
búið til afhendingar
FYRSTA iðnaðarvélmennið
sem er hannað og smíðað hér
á landi er nú tilbúið til af-
hendingar hjá Landssmiðjunni.
Vélmennið verður notað við
hreinsun á rafskautum hjá
ÍSAL. Fyrirhugað er að kynna
það ytra.
Smíði vélmennisins var boðin
út í mars á þessu ári, og var til-
boði JHM-Almennrar tækniþjón-
ustu tekið, en tveimur erlendum
hafnað. Vélmennið var síðan
smíðað í Landssmiðjunni. Alls tók
um sex mánuði að þróa og smfða
vélmennið, sem vinnur við að setja
álkraga utan um tinda f rafskauts-
búnaði. Vélmennið kostar um
fjórar milljónir króna, að sögn
Jóns Hjaltalíns, verkfræðings, en
það leysir tvo menn frá störfum
við einhæf verk í rykugu um-
hverfi og er reiknað með að það
borgi sig upp á tæpum tveimur
árum.
JSH og Landssmiðjan hyggjast
halda áfram samstarfi við smíði
vélmenna, og nú er eitt slíkt í
smíðum fyrir Sláturfélag Suður-
lands. Ifyrirhugað er að kynna
vélmennið, sem ætlað er ÍSAL,
ytra, en að sögn Jóns Hjaitalíns
munu vera um tíu álver í heimin-
um sem nota sömu tækni og
ÍSAL, og. er ástæða til að ætla
að þau hefðu áhuga á slíku kerfí.
Jón Sigurðsson, viðskiptaráðherra:
Engin ástæða tíl að
draga leyfisveitinguna
Kemur til greina að gefa útflutning á fiski til Bandaríkjanna frjálsan
„ÉG TALDI óhjákvæmilegt að afgreiða umsóknir sem borist höfðu,
það á ekki að tefja mál endalaust þó að verið sé að færa formlega
útgáfu leyfa til annars aðila,“ sagði Jón Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, í samtali við Morgunblaðið í gær. Jón sagðist hafa kynnt
ráðherrum ríkisstjórnarinnar ákvörðun sína, og hann hefði takmark-
að bæði tímalengd leyfanna og magn útflutningsins til að gefa
utanríkisráðherra svigrúm til hugsanlegra breytinga síðar. Hann
sagði veitingu leyfanna samrýmast ákvæðum stjórnarsáttmálans um
fijálsa verslun, og hann sagði það koma til mála að gefa útflutning
á fiski til Bandaríkjanna fijálsan.
leitað álits þeirra, enda sæi hann
ekki ástæðu til þess.
Jón var spurður hvort hann vildi
gefa fiskútflutning til Banda-
ríkjanna alg-erlega fijálsan. „Ég vil
ræða þá tillögu mjög alvarlega, ég
teldi hana koma mjög til athugun-
ar,“ sagði Jón.
í dag
HVAI) KR í BI.AÐINI.'? £-«
-' T“ ‘Ji -4^ -
m, Sumarid
„Það er eitt af stefnumálum
ríkisstjómarinnar að draga úr af-
skiptum . ríkisins af einstökum
atvinnugreinum og fyrirtækjum, og
að örva útflutning og ijölbreytni í
atvinnulífinu. Með þetta í huga er
erfitt að sjá hvers vegna það ætti
að banna þessum aðilum að flytja
út sínar vörur á þessa markaði þeg-
ar þeim er treyst til að flytja út til
Evrópu eða Japans. Það er miklu
meiri ástæða til að spyija af hveiju
það hafa ekki verið veitt fleiri leyfi,"
sagði viðskiptaráðherra.
Jón vísaði því á bug að vinnu-
brögð hans við þessa ákvörðun
hefðu verið óeðlileg, eða að hann
hefði með henni sýnt Steingrími
Hermannssyni ókurteisi. „Mér
finnst það ákaflega fjarri sanni að
ég hafi sýnt utanríkisráðherra
ókurteisi með þessarri afgreiðslu,
þvert á móti hef ég kynnt honum
þetta mjög rækilega." Jón sagðist
hafa upplýst samráðherra sína,
einkum utanríkisráðherra og sjáv-
arútvegsráðherra, auk forsætisráð-
herra, um afstöðu sína til þessa
máls í ágúst og september, og hann
hefði síðan kynnt þeim ákvörðun
sína í vikunni sem leið.
„Á endanum er það auðvitað við-
skiptaráðherrans að taka ákvörðun,
og ég taldi mér ekki stætt á því
að draga þessa aðila Iengur á svari.
í þessu felst ekki nokkurt brot á
því samkomulagi innan ríkisstjóm-
arinnar að færa verkefni á milli
ráðuneyta. Afgreiðsla mála í því
ráðuneyti sem fer núna með þessi
mál getur ekki dregist þangað til
að því er lokið. Það er verið að af-
greiða daglega alls konar útflutn-
ingserindi, og þessi erindi em
ekkert öðmvísi en þau,“ sagði Jón.
Hann sagði ennfremur: „Ég tel
að ákvæði stjómarsáttmáians um
fíjálsa verslun sem meginreglu í
öllum viðskiptum, og það að stefna
skuli að auknu fíjálsræði í utanrík-
isverslun, vegi þyngra en samkomu-
lag um fyrirkomulagsatriði um að
færa verkefni frá einu ráðuneýtis
til annars."
Jón sagðist hafa kynnt Sjávaraf-
urðadeild Sambandsins og Sölumið-
stöð hraðftystihúsanna afstöðu sína
í þessu máli, en hann hefði ekki
Keppnin um Miss World á fimmtudag:
Daily Mail spáir
Önnu Margréti einu
af efstu sætunum
ANNA Margrét Jónsdóttir, sem nú keppir fyrir íslands hönd í
Miss World fegurðarsamkeppninni í London, var ein af sjö sem
breska dagblaðið Daily Mail birti myndir af úr hópi 78 kepp-
enda og spáði efstu sætum í keppninni. Lokakeppnin fer fram
á fimmtudagskvöld.
Anna Margrét dvaldi ásamt
öðrum keppendum í 10 daga á
Möltu þar sem unnið var að gerð
kynningarmyndbands fyrir
keppnina. Undanfama daga hafa
keppendumir verið f London þar
sem þeir hafa heimsótt sjúkrahús
og góðgerðarstofnanir en síðustu
þrjá dagana eru æfingar fyrir
keppnina.
„Þetta leggst mjög vel í mig
og ég hef mjög gaman af þessu
en ég þori ekkert að segja hvem-
ig mér kemur til með að ganga
þótt ég geri mitt besta,“ sagði
Anna Margrét í samtali við Morg-
unblaðið í gærkvöldi. Hún sagði
að fyrir keppnina væri helst veðj-
að á keppandann frá Venezuela
en sú stúlka fékk ekki náð fyrir
augum ljósmyndara Daily Mail,
heldur keppendumir frá írlandi,
Hollandi, Bretlandi, Kólombíu,
Dóminikanska lýðveldinu og Equ-
ador auk Önnu Margrétar.