Morgunblaðið - 11.11.1987, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. NÓVEMBER 1987
má!ning%

K STEIN, TRÉ, MÁLM O.FI
^‘ÁASBMLMNG, VATNSÞYNNANLEG,
Mjúk
satináferð
með
Kópal
Glitru
Kópal Glitra innimálningin hefur gljástig
10, sem gefur fallega satináferð. Heimilið
fær mildan og sérlega hlýlegan blæ, því
birtan endurkastast ljúflega. Samspil ljóss
og skugga verður áhrifamikið með Kópal
Glitru. Kópal Glitra hefur hæfilegan gljáa
til að henta á öll herbergi hússins. Viljir
þú hærri gljáa á veggi sem meira mæðir á
skaltu velja Kópal innimálningu með
hærra gljástigi, s.s. Kópal Flos eða Kópal
Geisla.

VAG
/'fllL
VELDU
&TDK
Í€GAR ÞÚ VILT
HAFAALLTÁ
HREINU
HVERS Á STÚLK-
AN AÐ GJALDA?
eftir Ásdísi J. Rafnar
Viðurlög við kynferðisafbrotum
eru mjög til umfjöllunar um þessar
mundir. Sólveig Pétursdóttir, vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
hefur flutt frumvarp á Alþingi sem
varðar viðurlög við kynferðisaf-
brotum gegn drengjum og Orator
félag laganema hélt nýlega fund
um þetta efni. í tengslum við um-
fjöllun um viðurlög við kynferðisaf-
brotum, tel ég rétt að vekja athygli
á máli sem varðar fullnustu dóms
og meðmæli ráðherra með skilorðs-
bundinni náðun, án þess að
sakamanninum væri gert að greiða
dæmdar miskabætur til brotaþola
líkamsárásar.
Í lok ágústmánaðar 1983 óskaði
ung stúlka eftir aðstoð minni við
gerð miskabótakröfu vegna nauðg-
unar sem hún hafði þá skömmu
áður kært til Rannsóknarlögreglu
ríkisins. í maímánuði 1986 var
kveðinn upp dómur í málinu, þar
sem sakamaðurinn var sakfelldur
fyrir brot gegn 217. gr. almennra
hegningarlaga um líkamsárásir.
Var hann dæmdur tíl 5 mánaða
óskilorðsbundinnar fangelsis-
refsingar og til að greiða stúlkunni
miskabætur fyrir andlegar og
líkamlegar ákomur sem hann olli
henni. Fól stúlkan undirritaðri að
innheimta miskabætumar hjá
manninum og var bú hans tekið til
gjaldþrotaskipta í apríl síðastliðn-
um. I maí, tveimur mánuðum síðar
og réttu ári frá uppkvaðningu
dómsins, var manninum veitt skil-
orðsbundin náðun af dæmdri
fangelsisrefsingu að tillögu þáver-
andi dómsmálaráðherra. Ekki hafði
hann afplánað neitt af dæmdri refs-
ir.gu fýrir brot sitt og átti hann
nokkum sakarferil að baki. Ástæða
þess að vakin er athygli á máli
þessu er sú, að dómsmálaráðuneyt-
ið setti ekki það skilyrði fyrir
veitingu hinnar skilorðsbundnu
náðunar, að maðurinn greiddi stúlk-
unni dæmdar miskabætur, sem ekki
voru háar.
Á eyðublaði dómsmálaráðuneyt-
isins um skilyrði fyrir skilorðs-
bundinni náðun segir: Skilyrði
náðunar em:
1. Að hann (dómþolinn) gerist efeki
á ný sekur um refsiverðan
verknað.
2. Að hann lifl reglusömu lífl.
3. Að hann sæti á skilorðstímanum
umsjón og eftirliti Skilorðseftir-
lits ríkisins og hlíti fyrirmælum
þess.
ZemtiS
-örugggæði-
KOKUKREM

I
lougaf
-c&OL
2 MISMUNANDl GERÐIR
• SÚKKULAÐIKREM
• MÖNDLU NOUGA KREM
k
Heildsölubirgðir:
Þ.Marelsson
Hjalbvegi 27, 104 Reykjavik
f? 91-37390 - 985-20676
ZENTIS VORUR IYRIR \ \M)LATA
4. (Eyða, — þar sem gert er ráð
fyrir að um einstaklingsbundin
frekari skilyrði geti verið að
ræða.)
Undirrituð óskaði eftir upplýs-
ingum um það í bréfí til dómsmála-
ráðuneytisins í haust, hvaða rök
hefðu legið að baki ákvörðun ráð-
herra að mæla með skilorðsbund-
inni náðun mannsins. Hvort það
væri ekki meðal skilyrða skilorðs-
bundinnar náðunar, að dómþoli,
sem dæmdur hefur verið til greiðslu
skaða- og/eða miskabóta hafí greitt
brotaþolanum dæmdar bætur, en
það er venja í refsimálum, að meta
það til refsilækkunar, er brotamað-
ur hefur innt af hendi skaðabætur
til tjónþola áður en dómur er kveð-
inn upp. Ennfremur óskaði ég eftir
upplýsingum um það hvort ráðu-
neytinu hefði verið kunnugt um
það, er náðunin var veitt, að maður-
inn hefði verið úrskurðaður gjald-
þrota tveimur mánuðum áður og
hvort það hefði verið mat fram-
kvæmdavaldsins að um rangan dóm
hafí verið að ræða yfír manninum,
— en að lögum hefur framkvæmda-
valdið ekki vald til að breyta
niðurstöðu dómsvaldsins.
í svari dómsmálaráðuneytisins
við fyrirspumum mínum sagði m.a.
að hvergi í lögum væru ákvæði um
hvemig náðunarheimild verði beitt
eða að ákveðin skilyrði þurfí að
vera til staðar svo að náðun sé
heimil. Fjallað er um heimild stjóm-
arskrárinnar til handa forseta
íslands til náðunar — sem er á
ábyrgð ráðherra. í bréfínu segir að
það sé ekki hlutverk framkvæmda-
valdsins að meta hvort dómar em
réttir eða rangir. Það sé álit ráðu-
neytisins að náðunarheimild verði
ekki beitt nema til komi sérstakar
ástæður er réttlæti að dæmdur
maður verði náðaður af refsingu
sem dómstólar hafa dæmt hann til
að sæta. Dómsmálaráðuneytið teldi
ekki að skylt væri að veita upplýs-
ingar um forsendur náðunar. Þá
sagði að það værí ekki almennt
skilyrði skilorðsbundinnar náð-
unar að viðkomandi greiði þær
bætur sem hann er dæmdur til
að greiða. Slíkt skilyrði væri
heimilt að setja, en það hefði
ekki veríð gert, a.m.k. ekki
síðastliðin 10 ár. Ráðuneytinu
hefði ekki verið kunnugt um gjald-
þrotameðferð á búi mannsins og
ítrekaði ráðuneytið að náðun tæki
aðeins til refsinga, en ekki til ann-
arra þátta dóms, svo sem bóta,
leyfíssviptinga eða greiðslu sakar-
kostnaðar. Þegar umbjóðandi minn
kom til mín fyrir réttum 4 árum
og óskaði eftir aðstoð við gerð
miskabótakröfunnar var hún miður
sín eftir brot það sem hún háfði
orðið fyrir. Það var henni ekki auð-
velt fremur en öðrum að gefa
skýrslur um atburði fyrir lögreglu
og dómi. Dómur var kveðinn upp
vorið 1986 og gerði hún eðlilega
Ásdís J. Rafnar
„Ástæða þess að vakin
er athygli á máli þessu
er sú, að dómsmála-
ráðuneytið setti ekki
það skilyrði fyrir veit-
ingu hinnar skilorðs-
" bundnu náðunar, að
maðurinn greiddi stúlk-
unni dæmdar miska-
bætur, sem ekki voru
háar.“
reka að innheimtu þeirra bóta, sem
henni höfðu verið dæmdar. Þegar
henni barst vitneskja um það í
haust, að maðurinn hefði verið náð-
aður skilorðsbundið af broti sínu
án þess að henni væri tryggð
greiðsla bótanna féllust henni gjör-
samlega hendur. Þar sem dómþol-
inn vinnur fulla vinnu verður áfram
unnið að innheimtu bótanna, en
rétt er að taka fram að engar eign-
ir fundust í búi hans, svo ekki fékk
hún fullnustu kröfu sinnar við gjald-
þrotaskiptin.
Athygli er vakin á máli þessu
vegna þeirrar umfjöllunar sem nú
á sér stað um viðurlög við afbrotum
gegn friðhelgi manna um líkama
sinn, tilfínningar og æru og til að
hvetja framkvæmdavaldið til að
gera það að venju að setja það
meða! skilyrða fyrir skilorðsbund-
inni náðun refsinga að dómþolar
greiði dæmdar skaða- og miskabæt-
ur til þeirra sem brotið hefur verið
á. Vítin eru til að varast þau. Mað-
ur sem dæmdur var til 5 mánaða
óskilorðsbundinnar fangelsisrefs-
ingar telur sig lausan allra mála
en stúlkan sem fyrir brotinu varð,
— hvers á hún að gjalda?
Höfundur er hdl. ogrekurlög-
mannastofu ÍReykjavik.
Athugasemd fra utan-
ríkisráðuneytinu
Blaðinu hefur borist eftirfarandi
athugasemd frá utanríkisráðuneyt-
inu:
Ámi Sigfússon, formaður Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna,
ritar grein í Morgunblaðið 29. októ-
ber sl. þar sem hann fjallar um
hækkun á kostnaði við aðalskrif-
stofur ráðuneyta „frá Ijárlögum
1987 ogfrumvarpi 1988“. Um aðal-
skrifstofu utanríkisráðuneytis
segir, að hækkun þessi nemi 95%
á miili áranna 1987—1988.
í ijárlögum 1987 er gert ráð fyr-
ir kr. 76.112 þús. vegna aðalskrif-
stofu utanríkisráðuneytisins
(flárlagaliður 03—101) og skv. fjár-
lagafrumvarpi 1988 yrði framlagið
til hennar kr. 130.024 þús. Hækkun
á milli ára reiknuð á þennan hátt
yrði því kr. 53.912 þús., eða 71%,
en ekki 95%. Stór hluti þessarar
hækkunar er tilkominn vegna þess
að utanríkisviðskiptamál hafa verið
flutt frá viðskiptaráðuneytinu til
utanríkisráðuneytis skv. ákvörðun
ríkisstjómarinnar, og framlag til
Útflutningsráðs íslands flutt á aðal-
skrifstofu utanríkÍ8ráðuneytis.
Þegar tekið er tillit til flutninga á
viðfangsefnum á milli flárlagaliða
og miðað er við sömu viðfangsefni
aðalskrifstofu ráðuneytisins, hækk-
ar framlagið til hennar úr kr.
70.053 þús. t fjárlögum 1987 t kr.
102.321 þús. í frumvarpi 1988, eða
um kr. 32.268 þús., en það er 46%
hækkun.