Morgunblaðið - 11.11.1987, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. NÓVEMBER 1987
Aðalfundur LÍÚ:
Það hlýtur að vera erfitt að
sitja báðum megin við borðið

- segir Magnús Kristinsson framkvæmdastjóri Bergs-Hugins sf.
Á AÐALFUNDI Landssambands íslenskra útvegsmanna tók blaða-
maður tali þá Finnboga Jónsson, framkvæmdastóra Síldarvinnslunn-
ar hf. Neskaupstað, Magnús Kristinssson, framkvæmdastjóra
Bergs-Hugins sf. Vestmannaeyjum, Bjama Grimsson, kaupfélags-
stjóra Kaupfélags Dýrfirðinga Þingeyri, Valdimar Kjartansson,
framkvæmdastjóra Auðbjargar sf. Árskógsströnd, Pétur Stefánsson
Reyhjavík, eiganda Péturs Jónssonar RE, Guðrúnu Lárusdóttur, út-
gerðarmann Ýmis í Hafnarfirði og Ásgeir Ásgeirsson, einn af
eigendum Sæbergs hf. Ólafsfirði.
Stjórnvöld
beri ábyrgð
Finnbogi Jónson, framkvæmda-
stjóri Síldarvinnslunnar hf. Nes-
kaupstað, sagði að hann teldi „þetta
svokaliaða ftjálsa fiskverð í raun
snúast um kjarasamninga á fjög-
urra mánaða fresti. Fijálst físk-
verð,“ sagði Finnbogi, „er verð sem
er ákveðið frá degi til dags með
hliðsjón af framboði og eftirspum.
Sú tilhögun um fískverðsákvörðun,
sem tekin var upp í sumar, felur í
sér samninga, á milli útgerðar og
fiskvinnslu annars vegar og sjó-
manna hins vegar, á mörgum
stöðum í kringum landið á nokkurra
mánaða fresti.
Það er hugsanlegt að þessi til-
högun hafí leitt til hærra fiskverðs,
á allra síðustu mánuðum, heldur
en með því fyrirkomulagi sem var
í gildi. Það sem ræður hins vegar
fískverði, þegar til lengri tíma er
litið, er hvað fískvinnslan getur
greitt fyrir fiskinn með hiiðsjón af
rekstrarafkomu hennar. Rekstrar-
afkoman er aftur á móti háð ýmsum
atriðum og þar vega mjög þungt
ýmsar stjómvaldsaðgerðir og
-ákvarðanir.
Þegar fískverð er ákveðið í Verð-
lagsráði bera stjómvöld mikla
ábyrgð sem ég tel óskynsamlegt
að taka af þeim. Sjávarútvegur er
svo yfirgnæfandi þáttur í okkar
efnahagsbúskap að stjómvöld verða
að taka mið af því, í ákvörðunum
sínum, hver staða fískvinnslunnar
er á hverjum tíma. Ég tel því skyn-
samlegra að taka upp fyrra fyrir-
komulag á verðlagningu botn-
fískafla.
Ég tel út af fyrir sig ekki óeðli-
legt að upp komi hugmyndir um
að draga úr útflutningi á ferskum
físki. Hann hefur aukist mjög á
undanfömum misserum og það er
hætta á því að með honum sé verið
að stuðla að uppbyggingu á físk-
vinnslu í þeim löndum sem við erum
að keppa við. Ég tel hins vegar að
ferskfískmarkaðinum þurfí að sinna
jafnt og mörkuðum fyrir saltaðar
og frystar afurðir.
Það er að sjálfsögðu álitamál
hvaða leið eigi að fara til að koma
í veg fyrir framboð á íslenskum fiski
erlendis, sem fer til frekari vinnslu,
en um leið að tryggja eðlilegt fram-
boð á hinum raunverulegu fersk-
fískmörkuðum. Ég tel eðlilegra að
í stað fastrar refsingar, sem nemi
20% álagi á kvóta, sem gert er ráð
fyrir í frumvarpsdrögum til laga
um stjómun fískveiða, yrði heimilt
að flytja út ákveðið magn án nok-
kurrar refsingar. Síðan kæmi
stigvaxandi álag eftir því sem meira
yrði flutt út frá viðkomandi báti eða
útgerð," sagði Finnbogi.
■
Magnús Kristinsson
Erfitt að sitja báðum
megin við borðið
Magnús Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri Bergs-Hugins sf.
Vestmannaeyjum, sagðist vera
hlynntur frjálsu fískverði. „En það
hlýtur að vera erfítt að sitja báðu
megin við borðið," sagði Magnús.
„Raunverulegt fískverðkemur fram
með fijálsu fískverði. Ég er á móti
siglingaskattinum, ég tel hann ekki
spoma við því að siglt verði á er-
lenda markaði með aflann, né
heldur því að fískur verði sendur í
gámum á erlenda markaði. Mér
þykir það mjög leitt að stjómvöld
skuli láta menn borga af gámafíski
í Verðjöfnunarsjóð.
Stjómvöld virðast ekki skilja að
gámaútflutningurinn hefur bjargað
mörgum útgerðarmanninum og sér
í lagi útgerð minni báta, auk þess
sem gámaútflutningurinn er orðin
staðreynd. Auk þess tel ég sjóðinn
vera tímaskekkju, hann er eingöngu
stjómunartæki pólitíkusa og það
ætti að vera búið að leggja hann
niður fyrir löngu. Ég er alveg sátt-
ur við kvótann í höfuðdráttum,"
sagði Magnús.
Bjarni Grímsson
Hækkun útflutnings-
gjaldsins hættuleg
Bjami Grímsson, kaupfélags-
stjóri Kaupfélags Dýrfírðinga
Þingeyri, sagðist telja hækkun á
útflutningsgjaldi óunnins físks vera
mjög hættulega fyrir útgerðir sem
hafi notað útflutning á honum til
að taka af aflatoppana. „Ég tel að
verið sé að refsa þeim fyrir slíkt,"
sagði Bjami. „Við höfum tryggt
fískvinnslunni físk og flutt út af-
ganginn en hann hefði væntanlega
farið í skreið hér áður fyrr. Við
höfum að vísu ákveðnar áhyggjur
af því að flyija fískinn úr landi en
með örfáum undantekningum höf-
um við nýtt þennan kost skynsam-
lega.
Á Vestfjörðum tel ég vera óvið-
unandi að hafa fíjálst fískverð þar
sem menn verða að kaupa heilu
skipsfarmana án tillits til þess hver
aflasamsetning þeirra er. Eins og
framkvæmd ftjáls fískverðs hefur
þróast í sumar þá eru þetta fyrst
og fremst kjarasamningar á milli
sjómanna og viðkomandi útgerða
en ég tel að það verði að leysa þessa
samninga með öðrum hætti," sagði
Bjami.
Valdimar Kjartansson
Oánægður með
rækjukvótann
Valdimar Kjartansson, fram-
kvæmdastjóri Auðbjargar sf.
Árskógsströnd, sagði að það sem
mestu máli skipti fyrir Norðlend-
inga væm þær tillögur sem fram
hefðu komið um rækjuveiðar. „Við
erum ekki ánægðir með þær,“ sagði
Valdimar, „því þær kæmu til með
að skerða verulega afla norðlenskra
báta, sérstaklega lítilla báta. Við
gætum sæst á að það yrði tiltekið
aflahámark og veiðunum yrði síðan
stjómað með stoppdögum. Við er-
um Iítt hrifnir af því að loðnuskipin
megj veiða þriðjung rækjunnar og
okkar hlutur skertur sem því nem-
ur. Við ákvörðun á rækjukvóta
þyrfti að miða við lengri tíma en
rækjuafla síðastliðins árs, það þyrfti
helst að miða við þijú síðastliðin ár.
Það er nauðsynlegt að vera með
stjóm á veiðum, ég held að það sé
almenn samstaða um það að hafa
hana áfram í svipuðum dúr og ver-
ið hefur. Stærsti ókosturinn við
fískveiðistjómunina til þessa er sá
að menn skuli hafa geta unnið sig
upp um 20% á sóknarmarki. Menn
gerðu sér ef til vill ekki grein fyrir
því í upphafi að þeir sem vora með
góðan kvóta fyrir gætu notað sér
þetta líka en ekki eingöngu þeir sem
voru með lélegan kvóta, eins og
þetta var upphaflega hugsað,"
sagði Valdimar.
Ekki svartsýnn
Pétur Stefánsson, Reykjavík eig-
andi Péturs Jónssonar RÉ, sagðist
ekki vera neitt svartsýnn, þar sem
hann væri kominn með nýtt skip.
„Á þessu þingi hafa mestu átökin
verið um þorskveiðamar," sagði
Pétur. „Þegar settar vora reglur
um kvóta var vitlaust gefíð í upp-
hafí, því skipting á milli norður- og
suðursvæðis var mjög misjöfn.
Flutningur á skipum á milli svæða
er mikilll og það hlýtur að leiða til
þess að annað svæðið fær miklu
meiri kvóta en hitt. Það era tveir
löggiltir aflakóngar á landinu sem
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Pétur Stefánsson
fá að flytja með sér kvóta.
Við fáum þessar happadrættis-
tekjur af loðnunni og við eigum að
fá hlutdeild í rækjunni gegn því að
afsala okkur þorskinum. Sfldin var
tekin af okkur og nú á að fara að
skipta rækjunni á milli okkar. Við
vitum ekkert hvað dettur af borðun-
um til okkar næst. Aflaverðmæti
okkar gæti orðið helmingurinn af
aflaverðmæti skuttogara. Þorskafl-
inn hefur farið 80 þúsund tonn fram
yfír áætlaða veiði á árinu, af þeim
veiddu 10 lesta bátar og minni 20
þúsund tonn en togarar og 10 lesta
bátar og stærri á sóknarmarki
veiddu afganginn. Það ætti engum
að vera gefinn kostur á því að vinna
sér inn meiri afla en hann fær nú
í sinn hlut.
Þetta er einnig fáránlegt í ljósi
þess að við búum við niðurskurð
og litla vinnu, því ef aðstæður era
hagstæðar þá era þetta svona fímm
mánaða verkefni sem við fáum mið-
að við fyrri reynslu. Loðnuskipaeig-
endur hafa bent á það á þinginu
að fyrir loðnuveiðibannið höfðu þeir
svipaðar heildartekjur og fengust
af litlum skuttoguram en nú era
þeir komnir niður fyrir helming af
tekjum lítilla skuttogara, miðað við
sömu skip,“ sagði Pétur.
Ásgeir Ásgeirsson
f lagi og
ekki í lagi
Ásgeir Ásgeirsson, einn af eig-
endum Sæbergs hf. Ólafsfirði, sagði
að það væri í lagi með kvótann, sem
Sólberg hefði fengið, því það hefði
aflað vel á viðmiðunaráranum.
„Öðra máli gegnir með kvóta Mána-
bergs sem keypt var frá Reykjavík,“
sagði Ásgeir „það er bundið kvóta-
svæði 1, þ.e.a.s. Suður- og Suðvest-
urlandi og er með helmingi minni
kvóta heldur en Sólberg. Það er
slæmt að geta ekki flutt Mánaberg
á milli kvótasvæða en það og
Margrét frá Akureyri virðast vera
einu skipin sem þurfa að hlíta þeim