Morgunblaðið - 02.12.1992, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C/D
276. tbl. 80. árg.
MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 1992 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Bosnía-Herzegóvína
Múslimar krefjast
hemaðaríhlutunar
Jeddah, Belgrad. Reuter.
Utanríkisráðherra Saudi-Arab-
íu vill að Sameinuðu þjóðirnar
beiti hervaldi til að binda enda á
hernað Serba gegn múslimum í
Bosníu-Herzegóvínu. Þetta kom
fram á ráðstefnu 47 ríkja ísiams
*
Italía
Lögreglan
kemur tób=
aksfíklum
til bjargar
Róm. The Daily Telegraph.
ÍTALSKIR ráðherrar, margir
hverjir reykingamenn, hafa
fyrirskipað vopnuðum lög-
reglumönnum að ráðast inn í
nokkur vöruhús og koma það-
an sígarettubirgðum sem ekki
hefur verið hægt að dreifa
vegna fimm vikna verkfalls.
Verkfallið hefur valdið mikl-
um taugaspenningi á meðal 13
milljóna reykingamanna á Ítalíu
en Giovanni Goria fjármálaráð-
herra bað þá að sýna stillingu.
„Ástandið kemst í eðlilegt horf
í öllum borgum landsins innan
örfárra daga,“ sagði hann.
Verkfallið nær til aðeins 86
starfsmanna í vöruhúsum tób-
aksverslunar ítalska ríkisins.
Þeir lögðu niður vinnu til að
mótmæla áformum stjórnarinn-
ar um einkavæðingu, sem þeir
segja að geti kostað þá atvinn-
una.
Smyglarar hafa notfært sér
ástandið til hins ýtrasta og talið
er þeir selji tóbak fyrir jafnvirði
tveggja milljarða ISK króna á
dag, eða svipaða fjárhæð og rík-
ið tapar á verkfallinu. Gangverð-
ið á smygluðum sígarettum er
sem svarar 2.400 ÍSK.
Nokkrir reykingamenn hafa
gripið til örþrifaráða vegna tób-
aksskortsins og ráðist á fólk sem
lumar á sígarettum. Aðrir hafa
reykt furðulega blöndu af lauf-
um tröllatrjáa, myntu og blóð-
bergi. Fleiri hafa þó notað tæki-
færið til að hætta reykingum og
sala- á nikótíntyggjói hefur auk-
ist stórlega.
í gær þar sem fulltrúar kröfðust
þess einnig að aflétt yrði þegar
vopnasölubanni á Bosníu þar sem
bannið kæmi aðeins niður á músl-
imum.
Saudi-arabískur embættismaður
sagði á mánudag að ríkið væri reiðu-
búið að leggja fram hermenn í alþjóð-
legt lið sem sent yrði til Bosníu. Vit-
að er að allmargir sjálfboðaliðar frá
ríkjum araba berjast með múslimum
gegn Serbum og Iranar hafa verið
staðnir að vopnasmygli til trúbræðra
sinna.
Arabískir fulltrúar á ráðstefnunni
sögðu marga vera reiða yfir gagns-
lausum aðgerðum Vesturveldanna til
að stöðva átökin. „Það er búið að
tala nóg. Tugir alþjóðlegra ráð-
stefna, fjöldi funda en ekkert áþreif-
anlegt er gert,“ sagði einn þeirra.
Stjómmálaskýrendur segja írana
reyna að fá þjóðir íslams til að líta
á átökin sem trúarbragðastríð gegn
vestrænum ríkjum en Saudi-Arabar
hamli gegn þeim áróðri eftir mætti.
Milan Panic, forsætisráðherra
Júgóslavíu, ákvað í gær að taka til-
nefningu til forsetaframboðs í Serbíu
gegn Slobodan Milosevic forseta.
Skoðanakannanir benda til þess að
Panic sé sigurstranglegur en kosið
verður 20. desember.
Reytsr
Jólasveinar gegn nasisma
Tveir ungir Þjóðvetjar hafa viðurkennt að hafa kastað bensínsprengjum á hús innflytjenda í bænum Mölln,
skammt frá Hamborg, og valdið þannig dauða þriggja Tyrkja í síðustu viku. Þeir hringdu í lögregluna til
að skýra frá ódæðinu og enduðu símtölin með því að hrópa nasistakveðjuna „Heil Hitler“. Árásir nýnas-
ista hafa vakið ugg í Þýskalandi og námsmenn í Berlín mótmæltu þeim í gær þegar þeir fögnuðu því að
jólafastan er gengin í garð. Eins og sést á myndinni voru margir þeirra í jólasveinabúningum og á spjald-
inu stendur: „Jólasveinar gegn nasisma“.
Forseti Rússlands leggur til að völd fulltrúaþingsins verði skert
Jeltsín krefst meiri valda
til að knýja fram umbætur
Moskvu. Reuter.
FUNDUR fulltrúaþings Rússlands, æðstu löggjafarsamkundu lands-
ins, var settur í gær og Borís Jeltsín forseti flutti þar harðorða
ræðu þar sem hann sakaði þingið um að hindra nauðsynlegar efna-
hagsumbætur og lagði til að völd þess yrðu skert. Hann krafðist
einnig aukinna valda til að geta knúið fram umbætur, en ræða hans
mætti andstöðu gamalla kommúnista og þjóðernissinna á þinginu.
Einn úr röðum þeirra, Rúslan Khasbúlatov, forseti þingsins, gagn-
rýndi umbótastefnu sljórnarinnar en bætti við að ástandið i efnhags-
málum Rússlands væri slíkt að þingið væri nauðbeygt til samvinnu.
Jeltsín kynnti tillögu í fimm liðum
sem miðar að því að binda enda á
valdabaráttu hans við afturhaldsöflin
á þinginu, sem hann sagði skapa
hættu á borgarastyijöld. Hann lagði
til að löggjafarvald fulltrúaþingsins
yrði fært til Æðsta ráðsins, minna
þings sem situr allt árið. Fulltrúa-
þingið myndi þá einungis fjalla um
mál sem varða stjórnarskrána.
„Efnahagsbatinn hafinn“
París, Washington. Reuter.
BATI í cfnahagslífinu er kominn af stað í Bandaríkjunum og hans
verður farið að gæta í öðrum þróuðum Hkjum á næsta ári. Kom
þetta fram hjá Jean-Claude Paye, framkvæmdastjóra OECD, Efna-
hags- og framfarastofnunarinnar, í gær.
„Aukinn hagvöxtur í Bandaríkj-
unum verður æ augljósari, hann er
að sínu leyti eins og vorboðinn,"
sagði Paye á fundi í samtökum
franskra fjármálablaðamanna en
hann varaði jafnframt við vonum
um einhvern „rosauppgang".
Samkvæmt tölum frá í síðustu
viku var hagvöxtur í Bandaríkjun-
um á þriðja ársfjórðungi 3,9% en
spáð hafði verið, að hann yrði 2,7%.
Sagði Paye, að vissulega yrði að
taka hagtölum fyrir einstaka árs-
fjórðunga með fyrirvara en samt
léki enginn vafi á, að bandarískt
efnahagslíf væri að ná sér á strik.
Paye kvaðst ekki óttast efna-
hagslegan samdrátt í Þýskalandi
og spáði því, að verðbólguþrýsting-
ur færi þar lækkandi á næstu mán-
uðum og vextirnir í kjölfarið. Sagði
hann ástæðuna fyrir þessari bjart-
sýni meðal annars vera aukna hóf-
semi á vinnumarkaðinum og minni
kaupkröfur.
Bandaríska viðskiptaráðuneytið
tilkynnti í gær, að vísitalan, sem
best þykir segja fyrir um efnahags-
starfsemina framundan, hefði
hækkað um 0,4% í október en hún
hafði hins vegar lækkað nokkuð í
þijá mánuði þar á undan. í október
jukust einnig pantanir á nýjum bíl-
um og laun hækkuðu.
Forsetinn lagði einnig til að ríkis-
stjórnin fengi fullt vald yfir eignum
ríkisins til að auðvelda einkavæðingu
í vetur. Þá hvatti hann til þess að
efnt yrði til þjóðaratkvæðagreiðslu
um nýja stjórnarskrá sem veitti for-
setanum aukin völd. Stefnt er að því
að stjórnarskráin liggi fyrir i vor.
Jeltsín vill ennfremur að vald Æðsta
ráðsins til að breyta reglugerðum og
almennum fyrirmælum forsetans
verði takmarkað.
Sergej Babúrín, leiðtogi Rúss-
neskrar einingar, samtaka gamalla
kommúnista og þjóðernissinna, hafn-
aði tillögu Jeltsíns og sagði að um-
bótastefna Jegors Gajdars forsætis-
ráðherra skapaði hættu á auknu at-
vinnuleysi og meiri fátækt.
Rúslan Khasbúlatov gagnrýndi
einnig stjórnina og sagði hana hafa
leitt hjá sér félagsleg vandamál sem
umbótastefna hennar hefði valdið.
„Val þingsins á fyrirmynd að mark-
aðskerfí ætti að tengja við spurning-
una um samsetningu stjórnarinnar
og leiðtoga hennar," sagði þingfor-
setinn og þessi ummæli hans eru
túlkuð sem áskorun um uppstokkun
á stjóminni. „En ástandið er nú orð-
ið svo alvarlegt að við erum nauð-
beygðir til samvinnu," bætti hann
við.
Khasbúlatov og skoðanabræður
hans krefjast þess að auknu fjár-
magni verði veitt til mikilvægra verk-
Reuter
Borís Jeltsín flytur ræðu sína á
fulltrúaþinginu.
smiðja til að koma í veg fyrir efna-
hagshrun en Gajdar hefur hafnað
þeirri kröfu. Jeltsín boðaði hins vegar
i ræðu sinni að aukin áhersla yrði
hér eftir lögð á ríkisafskipti, að því
er virðist til að friða áhrifamikla iðn-
rekendur.

I