Morgunblaðið - 02.12.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 1992
Þroskahjálp
Fallið verði frá sparn-
aði á kostnað fatlaðra
LANDSSAMTÖKIN Þroskahjálp skora á ríkisstjórnina að falla frá
sparnaði á kostnað fatlaðra í landinu. Slíkur sparnaður muni bitna
á þeim sem síst geta varið málstað sinn og verða að reiða sig á
félagslega aðstoð til þess að geta lifað lifinu með reisn, segir í frétt
frá samtökunum.
Samtökin lýsa þungum áhyggj-
um af fréttum um tillögur í ríkis-
stjórn um skerðingu Framkvæmda-
sjóðs fatlaðra um 100 milljónir frá
því sem fjárlagafrumvarpið gerir
ráð fyrir eða úr 350 milljónum í
250. Sjóðnum var komið á fót fyrir
rúmum áratug og ætlað að koma
upp þjónustustofnunum og heimil-
um fatlaðra. Þrátt fyrir að sjóðurinn
hafi sjaldnast náð þeirri upphæð
sem gefin var fyrirheit um í upp-
hafí hefur tilvist hans skipt sköpum
fyrir alla uppbyggingu í mála-
flokknum.
Enn eru óunnin verk eins og bið-
listar fyrir húsnæði fatlaðra sýna
og eru 270 á biðlista í Reykjavík
og Reykjanesumdæmi, segir í álykt-
uninni. Skerðing sjóðsins muni þýða
mikinn samdrátt í uppbyggingu
íbúðarhúsnæðis fyrir þennan hóp
og auk þess seinka fyrirhuguðum
flutningi fólks af Kópavogshæli í
sambýli.
Fjárlagafrumvarpið fyrir árið
1993 endurspeglaði skilning stjóm-
valda á að málefni fatlaðra hefðu
lengi setið á hakanum og að ekki
þætti fært að skerða þjónustu við
þennan hóp, jafnvel á samdráttar-
tímum í þjóðfélaginu. „Þessi viðhorf
kunnu Landssamtökin Þroskahjálp
vel að meta og því er það mikið
áfall að heyra hugmyndir um stór-
felldan niðurskurð á Framkvæmda-
sjóðnum."
Munurn komið fyrir í sýningarkassa í Nýhöfn í gær,
Morgunblaðið/Björn Blöndal
Nýja smábátahöfnin í Gróf, þar er nú viðlegupláss fyrir 58 báta. Ætlunin er að lengja styttri grjótgarðinn
í hafnarmynninu í ljósi reynslunnar um helgina þar sem nokkur öldugángur myndaðist í höfninni í
austanrokinu á sunnudaginn.
Ný smábátahöfn í Grófinni í Keflavík
Samgönguráðherra og föru-
neyti komu í lóðsbátnum
Keflavík.
HALLDÓR Blöndal samgönguráðherra opnaði formlega nýja smá-
bátahöfn í Grófinni í Keflavík á föstudaginn að viðstöddu fjöl-
menni. Ráðherra kom siglandi að nýju höfninni í hafnsögubátnum
ásamt föruneyti og á eftir kom fjöldi smábáta. Fyrir hafnarmynnið
hafði verið strengdur borði í fánalitunum sem ráðherra klippti í
sundur sem tákn um formlega opnun.
Kristján Pálsson, bæjarstóri í fyrir. Kristján sagði að tilboð í verk-
Njarðvík, sem er stjórnarformaður ið hefðu verið ákaflega hagstæð og
Landshafnarinnar Keflavík/Njarð-
vík, skýrði frá byggingasögu hafn-
arinnar við þetta tækifæri. Kristján
sagði að að loknum nokkrum athug-
unum hefði Grófin verið talin hag-
kvæmasti kosturinn til hafnargerð-
ar. Kristján sagði að kostnaðurinn
við nýju höfnina næmi nú um 99
milljónum og væri hann nokkru
meiri en upphaflega var gert ráð
hefði tilboð Hagvirkis-Kletts í gijót-
garð, gröft og fyllingu aðeins num-
ið um 39% af kostnaðaráætlun
hafnamálastofnunar. Einnig flutti
séra Ólafur Oddur Jónsson, sóknar-
prestur í Keflavík, stutta hugvekju
og blessaði höfnina og síðan bauð
hafnarstjóm öllum viðstöddum að
þiggja veitingar.
Nú eru tvær flotbryggjur í höfn-
inni og viðlegupláss fyrir 58 báta
og áætlanir eru uppi um að koma
upp þriðju bryggjunni næsta vor
og þá geta 84 bátar legið í höfn-
inni. Þá er verið að ljúka við gerð
löndunarbryggju og olíubryggju. í
austan hvassviðrinu á sunnudaginn
varð nokkur öldugangur í höfninni
og sagði Pétur Jóhannsson hafnar-
stjóri að þetta væri versta áttin.
Hann sagðist búast við að þessi
galli yrði lagfærður með því að
þrengja innsiglinguna frá því sem
nú væri með því að lengja styttri
gijótgarðinn. „Þessi höfn á að geta
verið eins og andapollur", sagði
Pétur ennfremur.
-BB
Fomleifar úr Reykjavík
og Viðey sýndar í Nýhöfn
SÝNING á fomleifum, sem fundist hafa við uppgröft í miðbæ Reykja-
víkur og í Viðey, verður opnuð í Nýhöfn, listasal við Hafnarstræti,
fimmtudaginn 3. desember. Þar verða meðal annars sýndar vaxtöfl-
ur frá 15. öld með áletrun á hollensku og latínu, sem fundust í Við-
ey árið 1987. Enginn þeirra muna, sem á sýningunni verður, hefur
áður venð sýndur opinberlega.
Að sögn Margrétar Hallgríms-
dóttur borgarminjavarðar er annars
vegar um að ræða fornleifar frá
landnámsöld sem fundust árin 1971
til 1975 við uppgröft við Aðalstræti
og Suðurgötu í Reykjavík, og hins
vegar fornleifar frá 12. til 16. öld
sem hafa fundist í Viðey síðasta
áratug.
Minjarnar frá landnámsöld eru
einkum hlutir sem tengjast daglegu
lífí og starfi fólks, svo sem bútar
af vefnaði, snældusnúðar og kljá-
steinar af vefstöðum. Þeir fundust
einkum þar sem nú eru Aðalstræti
14 og 18 og Suðurgata 3 og 5. og
gefur það til kynna að bæjarstæði
landnámsmanna hafi verið á þessum
slóðum.
Þeir gripir sem fundist hafa í Við-
ey, og verða á sýningunni, eru frá
12.-16. öld, eða fram að siðaskiptum.
Þar eru merkastar vaxtöflur frá 15.
öld með letri á hollensku og latínu.
Margrét sagði, að á þessum tíma
hefði verið hér hollenskur biskup,
Godsvin Conhaer að nafni, og hugs-
anlegt væri að hann hefði borið þess-
ar töflur út í Viðey í heimsókn til
Viðeyjarklausturs. Margrét sagði
mjög sjaldgæft að slíkar vaxtöflur
fyndust áskrifaðar, þar sem vaxið
eyddist yfirleitt með tímanum.
Morgunblaðið/Sverrir
Starfsfólk Laxins hf. í vinnsluaðstöðu fyrirtækisins á Laxalóni. Frá
vinstri: Ólafur Skúlason, Camilla Hentzer, Kristinn Ólafsson og
Karl Ólafsson.
Gjaldmiðlarnir hafa ekki fallið
- segir Ólafur Ragnar Grímsson
ÓLAFUR Ragnar Grímsson formaður Alþýðubandalagsins segir að
svar Seðlabankans við spurningum hans um gengisbreytingar peset-
ans og escudos staðfesti að gengi íslensku krónunnar hafi, að því er
virðist, verið fellt í fljótfærni. I svari Seðlabankans kemur fram að
gengisbreyting escudos gagnvart þýska markinu síðustu þrjá daga
fyrir gengisfellingn íslensku krónunnar hafi verið 0,2% og 0,5% gagn-
vart ECU. Breyting á pesetanum _ hafi verið 0,1% gagnvart þýska
markinu og 0,5% gagnvart ECU. Á tímabilinu frá 20. nóvember til
30. nóvember hafi allar breytingar þessara gjaldmiðla verið innan við
eða um 1%.
Ólafur sendi Seðlabankanum
spurningar á mánudag um hvort
markaðsgengi þessara gjaldmiðla
hefðu í raun breyst eða ekki og ósk-
aði jafnframt eftir svari við hvort
ekki væri ætíð miðað við raunveru-
legt markaðsgengi þegar erlendur
gjaldmiðill væri skráður hér á landi.
í svari Seðlabankans, sem undir-
ritað er af Jóhannesi Nordal seðla-
bankastjóra og Axel Pálmasyni,
kemur, auk framangreindra upplýs-
inga, fram að þann 23. nóvember
hafi tekið gildi ný viðmiðunarmörk
í gengissamstarfi Evrópubanda-
lagssins, sem áður voru ákveðin 17.
september 1992. Við breytinguna
Iækkaði viðmiðun pesetans og escu-
dos um það bil um 3% gagnvart
ECU. „Heildaráhrifin eru u.þ.b. 6%
lækkun á viðmiðúnarmörkum peset-
ans og escudos gagnvart ECU. Sam-
fara lækkaði viðmiðunargengi peset-
ans og escudos gagnvart einstökum
myntum í samstarfinu u.þ.b. 6%,“
segir í svari Seðlabankans. Einnig
kemur fram í svarinu að miðgengi
erlendra gjaldmiðla erlendis er lagt
til grundvallar skráningu kaupgeng-
is hérlendis og að engar unndantekn-
ingar séu frá þeirri reglu.
Ólafur boðaði til fréttamanna-
fundar á mánudag og sagði að sé
litið yfir síðustu vikur sé það eina
sem gerst hafi á gjaldeyrismörkuð-
um að sænska krónan hafi verið
felld. Norska krónan standi enn,
spænski pesetinn standi enn á gjald-
eyrismörkuðum og portúgalski
gjaldmiðiilinn haldi einnig velli.
Raunverulegt gengi þessara gjald-
miðla hafi ekki breyst frá þvi að
forsætisráðherra gaf út yfirlýsingu
sína 19. nóvember. Aðeins viðmiðun-
armörkum gjaldmiðlanna hafí verið
breytt en það hafí ekki haft nein
áhrif á raunverulegt gengi þessara
tveggja gjaldmiðla.
Laxinn hf. kynnir
vörur frá Laxalóni
LAXINN hf., rúmlega hálfrar aldar gamalt fyrirtæki, sem hóf starf-
semi á nýjan Ieik á síðasta ári, kynnir nú ýmsar vörur úr eldisfiski.
Þar á meðal er nýjung í umbúðum, sem felst í að neytendum er
boðið upp á sósu með innihaldi hvers bréfs af fiski.
Laxinn hf. var stofnaður árið
1940 af Skúla Pálssyni, sem oft er
kenndur við Laxalón. Fyrirtækið hóf
uppbyggingu á Laxalóni í Reykjavík,
með eldi á regnbogasilungi í huga.
Fyrirtækið Laxalón hf. var stofnað
1985 um starfsemina en hætti
rekstri 1991. Laxinn tók þá upp
starfsemi að nýju og hefur fyrirtæk-
ið nú með höndum rekstur fískeldis
og fullvinnslu á Laxalóni. Þá hefur
Laxinn tekið yfir silungseldi á
Fiskalóni í Ölfusi, sem Laxalón hf.
byggði upp. Núverandi eigendur
Laxins hf. eru Ólafur Skúlason og
fjölskylda, Björgvin Þorsteinsson
hrl. og Björn Axelsson á Akureyri.
í fréttatilkynningu frá Laxinum
hf. segir að núverandi eigendur ætli
að viðhalda fenginni reynslu, ásamt
því að fylgja eftir áformum og hug-
myndum sem Laxinn hf. og Laxalón
hf. hafi þróað í yfír 50 ár. Fyrirtæk-
ið hyggst leggja höfuðáherzlu á full-
vinnslu og útflutning á afurðum sín-
um, auk þess að kynna og selja af-
urðir sínar á innanlandsmarkaði.
Laxinn hf. selur ferskan silung,
reyksoðinn silung, heilan og í flök-
um, grafínn silung og reyksoðinn
ál, sem einnig fæst í flökum.