Morgunblaðið - 06.03.1999, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 6. MARZ 1999 39
sefflr mikilvægt að samningar um Smuguna hafí tekist
HAF
Smugan
Ljósmynd/Nordlands Framtid
herra stendur upp eftir blaðamannafund á þingstað Barentsráðsins í Bodo í gær, ásamt norskum starfsbróður sínum
Knut Voilebæk og Vasily Stredin, varautanríkisráðherra Rússlands.
KRISTJÁN Ragnarsson, formaður
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, sagði að þó viljayfirlýsing
hefði verið undirrit-
uð væri ekki búið
að ganga frá hvert
endurgjald íslend-
inga yrði en endur-
gjald og svonefnt
gólf skiptu miklu
máli í þessu sam-
bandi.
„Viðræður um
endurgjald eru
skammt á veg komnar gagnvart Rúss-
um en lengra gagnvart Norðmönnum
og endurgjaldið skiptir okkur miklu
máli þegar lagt er mat á þetta í heild
sinni,“ sagði Kristján. Hann sagði
samt mikilvægt að í rammasamningn-
um væri gert ráð fyrir 8.900 tonnum
til helminga í lögsögu Noregs og
Rússlands. „Það skiptir okkur miklu
máli að veiða þetta innan lögsögu. Það
er aðgengilegra og tryggara að við ná-
um magninu. Að vísu þurfum við að
nota öðruvísi veiðarfæri en við höfum
notað. Líklega verðum við að ganga
undir þeirra reglur í því efni og nota
botnvörpu en ekki flotvörpu, sem er
okkur óhagkvæmara, en samt eigum
við að geta náð þessu.“
Hann sagði mikilvægt að magninu
RÚSSLAND
.gnar samningum
í Smugunni
ð íslands
íar hafa
urkennd
þeirra lögsögu. Því gerðum við
alltaf ráð fyrir. Þetta eru afla-
heimiidir sem eru okkur helst út-
bærar miðað við það sem menn
voru að óska eftir í viðræðunum.
Varðandi loðnuna varð niðurstað-
an að þeir fá ekki að veiða loðnuna
á þeim tíma sem þeir helst óskuðu
eftir og ekki innan þeirra marka
sem við höfðum áður dregið. Eg
tel því að það hafi verið vel haldið
á spilum af okkar hálfu og þá ekki
síst af hálfu utanríkisráðherrans,"
sagði Davíð.
Davíð tók fram að við hefðum
ekki viðurkennt yfirráð Norð-
manna yfir Svalbarðasvæðinu, en
Norðmenn hefðu lagt mjög fast að
okkur í samningagerðinni að gera
það. Sömuieiðis fæli samningurinn
ekki í sér viðurkenningu af okkar
hálfu á norsk-rússnesku fiskveiði-
nefndinni sem stjórnað hefur veið-
um á Barentshafi.
Davíð sagði að það sem kom
samningaviðræðum af stað að nýju
hefði fyrst og fremst verið samtöl
utanríkis- og forsætisráðherra Is-
lands við utanríkisráðherra Nor-
egs hér heima í síðasta mánuði.
Veiðar í Barentshafí
hafa dregist verulega saman
Davíð sagði að í tilboði Norð-
manna og Rússa árið 1996 um
13.000 tonna kvóta hefði falist að
Rússar og Norðmenn fengju gagn-
kvæmar veiðiheimildir að fullu í
íslenskri lögsögu. Nú væri samið
um einungis gagnkvæmar veiði-
heimildir að hluta. Einnig þyrfti
að hafa í huga að veiði í Barents-
hafi hefði dregist mikið saman síð-
an 1996. Þessi samningur væri því
betri en sá sem íslandi stóð til
boða 1996.
Græns framboðs,
sagði að umsamið
fiskmagn til íslands
í Barentshafi væri
minna en hann
hafði gert sér vonir
um og því væri nið-
urstaðan á vissan
hátt vonbrigði.
Hins vegar væri
hún 8.900 tonnum hærri en ekki neitt
og ánægjulegt væri að samkomulag
væri í höfn en endanleg útfærsla á
endurgjaldsákvæðunum skipti miklu
máli.
„Þetta eru viss vonbrigði því magnið
er minna en ég gerði mér vonir um að
við gætum fengið og tel að við hefðum
getað réttlætt,“ sagði Steingrímur.
„Það helgast af því magni sem við
veiddum þarna í nokkur ár og sann-
gjarnri hlutdeild okkar sem er mjög
óverulegur hundraðshluti af nytja-
stofnum á þessu hafsvæði en það er fá-
ránlegt að Islendingar einir fískveiði-
þjóða við norðanvert Atlantshaf hafi
engin réttindi þama.“
Hann sagði jákvætt að koma deil-
unni út úr heiminum og koma sam-
skiptunum í betra horf. „Reyndar er
samningsstaðan veikari fyrir okkur en
hún var og hefði getað orðið aftur
vegna minni afla að undanförnu og
hernaðar Norðmanna á hendur okkur
sem við höfum ekki svarað. Hins vegar
eru 8.900 tonn 8.900 tonnum meira en
ekki neitt og það leiðir hugann til baka
að þeim skammsýnu mönnum sem
urðu óðir og uppvægir og vildu koma í
veg fyrir að Islendingar færu þarna til
veiða á sínum tíma. Hefði það tekist og
veiðarnar verið stoppaðar af hefðum
við ekki fengið neitt. Það hillir undir
niðurstöðu í málinu sem sannar að það
var rétt ákvörðun á sínum tíma hjá ís-
lendingum að fara og nýta rétt sinn til
veiða á þessu alþjóðlega hafsvæði.
Þrátt fyrir allt skilar það okkur
ákveðnum réttinduin þó þau hefðu
mátt vera meiri.“
Steingrímur sagði að endanleg út-
færsla á endurgjaldsákvæðúnum
skipti miklu máli. „Sá fyrirvari er á
þessu að ég hef ekki séð endanlega út-
færslu á endurgjaldsákvæðunum en
útfærsla þeirra og raunverulegt end-
urgjald hafa mikið að segja þegar
reynt er að meta í heild hvort um þol-
anlegan samning eða ekki er að ræða.“
Kristján
Ragnarsson
Fiskverndarsvæði
Norðmanna við Svalbarða
GRÆNLAND
Novaja
Zemlja
hlutur íslands í þorskveiði í Barents-
hafi, 8.900 tonn, ekki öllu. „Málið
stefndi í að hafa mjög alvarlegar af-
leiðingar fyrir okkur sem fiskveiðiþjóð
og þótt magnið sé ekki nákvæmlega
það sem ég hefði viljað sjá er ég ekk-
ert ósátt því munurinn er ekki það
mikill þegar horft er á heildarveiðar
Islendinga.“
Hún sagði enníremur að ekki væri
hægt að meta samkomulagið fyrr en
ljóst væri hvað Islendingar yrðu að
láta af hendi, en að svo stöddu skipti
samkomulagið sem slíkt öllu máli.
„Það vantar heildarútfærsluna til að
geta vegið og metið samninginn í heild
sinni en það að náðst hefur ramma-
samningur, sem vonandi verður leidd-
ur til lykta á farsælan hátt fyrir okk-
ur, finnst mér mjög jákvætt. Það
finnst mér aðalatriðið að svo stöddu."
Steingrímur J.
Sigfússon
s
A vissan
hátt
vonbrigði
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, for-
maður Vinstri hreyfingarinnar -
Margrét
Frímannsdóttir
< ÍSLAND
Fagna
samkomu-
laginu
Margrét Frímannsdóttir, talsmaður
Samfylkingarinnar, sagði aðalatriðið
að rammasamningur hefði náðst.
„Það að ramma-
samkomulag skuli
hafa náðst finnst
mér vera mjög
gott og júkvætt,“
sagði Margrét.
„Eg fagna því sér-
staklega að búið er
að höggva á þenn-
an hnút í sam-
skiptum þessara
þjóða, sérstaklega Noregs og Islands,
sem þurfa að eiga mjög öflugt sam-
starf á mörgum sviðum, ekki síst
vegna þess að við stöndum saman ut-
an Evrópusambandsins. Ég tel að
þetta mál hafi skaðað okkur fram að
þessu en við höfum alla möguleika á
að bæta samskiptin þegar þetta er
komið á hreint.“
Margrét sagði að meginatriðið hefði
verið að ná samningum og því skipti
yrði skipt á fá skip því ekki næði nokk-
urri átt að senda mörg skip eftir
þessu. „Þetta er lítið, 1,86%, sem við
eigum að fá að veiða næstu fjögur ár.
Þessi 8.900 tonn eru sambærileg við
13.000 tonn 1996 en talan hefur lækk-
að eftir því sem kvótinn hefur minnk-
að. En ekki er hægt að ræða um þetta
án þess að nefna gólf sem Norðmenn
segja að þurfi að setja fari kvótinn,
sem nú er 480.000 tonn, niður fyrir til-
tekið mark. Algjört lykilatriði er að
það verði ekki það hátt að við föllum út
lækki þeir kvótann á næsta ári, sem er
augljóst. Þá er þetta samningur um
ekki neitt. Við það að við sættum okk-
ur við svona lítið og minnkandi magn
þar sem við tökum hlutfall af heild
verðum við að fá að halda því sem við
eigum undir öllum kringumstæðum.
Því erum við mjög ósáttir við allar
hugmyndir um gólf.“
Kristján áréttaði að magnið væri lít-
ið. „Við fiskuðum 45.000 tonn í Smug-
unni eitt árið og 40.000 tonn annað ár-
ið en hins vegar fiskuðum við lítið í
fyrra. Við það að fá kvóta verðum við
að sætta okkur við lægra mark en end-
urgjaldið og gólfið skipta miklu máli.
Hins vegar er kostur að deilunni í
heild getur lokið en ekki er sama
hvernig henni lýkur og ekki er séð fyr-
ir endann á henni.“
Jóhann A.
Jónsson
Auðveldar
samstarf
við Rússa
JÓHANN A. Jónsson, forstjóri Hrað-
frystistöðvarinnar á Þórshöfn, sem
var einn af frumkvöðlum Smugúveið-
anna, segir að sam-
komulagið geti
greitt íyrir auknu
samstarfi í sjávar-
útvegi milli Rússa
og Islendinga.
„ÞAÐ ER í sjálfu
sér áfangi í málinu
að hafa náð samn-
ingi en það er fleira
sem getur fylgt í
kjölfarið en veiðiheimildirnar. Það eru
orðin töluverð samskipti milli íslands
og Rússlands varðandi veiðar og jafn-
vel að einhverju marki vinnslu og
markaðssetningu og þetta eflir allt
slíkt. Norðmenn hafa um langt skeið
setið tiltölulega einir að þessum hlut-
um. Það að ekki skuli lengur vera
þessi agnúi á samskiptum þjóðanna
gefur okkur tækifæri til að stunda já-
kvæðari viðskipti við þá.“
Jóhann segir að nánari upplýsingar
vanti um samningana áður en hægt
verði að taka afstöðu til þeirra. „Það
er spurningarmerki við það hvað
Norðmennimir fá inni í íslenskri lögg-
sögu til dæmis. Mér finnst líka rökrétt
framhald af þessu að menn ræði tví-
flöggunarsamninga milli þjóðanna."
Hólmgeir
Jónsson
Engin
viðbrögð
frá sjó-
mönnum
HÓLMGEIR Jónsson, framkvæmda-
stjóri Sjómannasambands Islands,
sagði að engar yfirlýsingar yrðu frá
Sjómannasambandinu að svo stöddu.
„Við viljum ekki segja neitt um mál-
ið fyrr en línur skýrast um það hvern-
ig samkomulagið á nákvæmlega að
vera,“ sagði hann.
Osáttir
við allar
hugmynd-
ir um gólf