Morgunblaðið - 06.03.1999, Blaðsíða 56

'6 LAUGARDAGUR 6. MARZ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Ingibjörg Árna-
dóttir var fædd
á Stóra-Hrauni í
Hnappadalssýslu
20. júií 1908. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Skagfirðinga á
Sauðárkróki 19.
febrúar síðastiið-
inn. Foreldrar
hennar voru Árni
prófastur Þórarins-
^ son, f. 20.1. 1860, d.
3.2. 1948 og kona
hans, Anna María
Elísabet Sigurðar-
dóttir frá Syðra
Skógarnesi, f. 22.2. 1877, d.
22.5. 1958. Ingibjörg var átt-
unda í aldursröð 11 syst.kina og
er nú einn þeirra á lífí, Guð-
mundur Snæbjörn verslunar-
maður, f. 1910, búsettur í
Reykjavík, kvæntur Áslaugu
Sigurðardóttur, skálds frá Am-
arholti, Sigurðssonar. Ingi-
björg fluttist 11 ára gömul til
Reykjavíkur til elstu systur
sinnar, Ingunnar, og eigin-
manns hennar, Kristjáns Ein-
arssonar, síðast forstj. S.I.F. og
dvaldist að mestu á heimili
þeirra allt til þess hún giftist
fyrri eiginmanni sínum, Hafliða
Gíslasyni rafvirkjameistara ár-
ið 1930. Þau slitu samvistir eft-
ir þriggja ára sambúð. Sonur
þeirra er Gísli Geir, f. 27.9.
1931, rafv.meist., búsettur í
Reykjavík, kvæntur Olöfu Jóns-
dóttur kerfisfræðingi, f. 24.12.
1931. Börn þeirra em: 1) Ingi-
björg Ýr, f. 2.1. 1953, ritari á
jp SHR. Fyrri maður hennar var
Einar Magnússon, verslunarm.
Þegar ömmusystir mín, Ingibjörg
Árnadóttir, kom suður um heiðar í
reglubundnar heimsóknir sínar, bar
hún með sér sérstakan andblæ,
ólíkan öllu því sem við þekktum úr
daglegu lífi. Þessi kona, sem hafði
unnið sér og sínum af elju þrátt fyr-
ir kröpp kjör, hafði ekki bugast af
baslinu, heldur sótt þann styrk í hið
daglega amstur að hún bar með sér
fas heimskonunnar hvert sem hún
kom. Við börnin horfðum á Imbu
frænku í forundran, þegar hún fór á
fætur upp úr hádegi og kom fram,
^íklædd morgunslopp og með blá sól-
gleraugu, eins og filmstjama. Og
þegar að mannfagnaði kom trakter-
aði hún sig á vindli, settist við pí-
anóið og spilaði af miklu listfengi,
þrátt fyrir hæðnisglósur systkina
sinna í þá veru að hún hefði glatað
hinum fínlega Stóra-Hraunstakti úr
spileríinu, eftir að hafa búið drýgst-
an hluta ævi sinnar í Skagafirði. Já-
kvæði hennar, hlýja, góðar gáfur og
einlægur áhugi á högum barna sem
fullorðinna voru þau einkenni sem
hæst ber í minningunni. Það væri
synd að segja að heimsókn til Ingi-
bjargar hefði brotið niður sjálfs-
myndina hjá manni, - þvert á móti
dundi á viðmælandanum þvílíkt
^hrós um gáfur, útlit, klæðaburð og
hæfileika alla að við lá að oflofið
færi yfir þá hárfínu markalínu, sem
greinir lofið frá háðinu.
Heimili Önnu ömmu minnar á
Mánagötu 16 var miðpunktur allra
suðurferða Ingibjargar, þrátt fyrir
að hún hafi í eitt skipti blásið út
stóran, svartan plastpoka á tröpp-
unum hjá Þórarni bróður sínum, til
þess eins að stríða honum með
þeim fréttum að hún væri komin
með sængina sína og ætlaði að
dvelja hjá honum í einhverjar vik-
-^ur. Heimsóknirnar gátu varað frá
fáeinum vikum og upp í rúma tvo
mánuði. Eftir því sem árin liðu og
fækkaði í systkinahópnum urðu
samskipti ömmu og Ingibjargar
nánari og Imba lyfti hægri auga-
brúninni og hló í hálfum hljóðum,
þegar amma kvartaði yfir því hvað
skaparinn gerði henni lífið önugt
i^rieð því að kalla til sín öll skemmti-
legri systkinin og skilja sig eftir
Hann lést á fyrsta
hjúskaparári þeirra.
Þeirra sonur er Gísli
Geir líffræðinemi.
Seinni maður Ingi-
bjargar er Guðmund-
ur T. Magnússon, vél-
virki. Þeirra börn
eru tvíburadæturnar
Arngunnur Ylfa og
Brynhildur Yrsa og
sonurinn Magnús
Sigurjón. 2) Jón Ní-
els, f. 30.8. 1954,
framkv.stj. hugbún-
aðarviðs Á.K.S. Maki:
Erla Aradóttir
menntaskólakennari og rekur
einkaskóla. Þau eiga dæturnar
Ólöfu og Huidu Júlíönu og son-
inn Gísla Gunnar. 3) Vilborg
Kristín, f. 8.10. 1957, ritari á
SHR. Maki: Sigurður Friðriksson
verkam. Þeirra börn, Friðrik
Hafsteinn og Ólöf Ýr. 8. ágúst
1936 giftist Ingibjörg seinni
manni sínum, Gunnari Guð-
mundssyni, raffræðingi, f. 27.6.
1898, d. 19.7. 1976. Sonur þeirra
er Árni, f. 9.9. 1936, fyrrv. bóndi
á Reykjum og síðar ferskf.
matsm. Nú bús. í Reykjavík og
vinnur við ritstörf. Maki: Elisabet
Beck Svafarsdóttir, f. 9.3. 1941,
bakari á Elli- og hjúkrunarheim-
ilinu Grund. Þeirra börn: 1)
Gunnar Ingi, f. 21.11. 1960, nemi,
bús. í Óðinsvéum. Maki: Inga
Lára Sigursteinsd. Dóttir þeirra
er Tara Björk. Börn Ingu Láru
frá fyrra hjónabandi eru Karen
Ösp og tvíburabræðurnir Daníel
Þór og Patrick Örn. 2) Steindór,
f. 20.12. 1961, sjóm. og útg.m.
Sauðárkróki. Maki: Jóna Björk
með þeim hinum. Ingibjörg svaraði
fullum hálsi ef sá gállinn var á
henni og bar á eldri systur sína
taumlausa frekju en amma svaraði
yfirleitt á þá lund að Ingibjörg
hefði aldrei jafnað sig á því dekri
sem hún varð aðnjótandi þegar hún
þurfti að liggja rúmföst af berklum
í einhver ár, meðan hún var enn
innan við tvítugt. Hlutverk okkar
íbúanna á neðri hæðinni var oftar
en ekki að koma upp og kveða upp
Salómonsdóma, til að unnt yrði að
Ijúka við það þrætumál sem hæst
bar hverju sinni og snúa sér að því
næsta. Þær sátu í borðstofunni,
Ingibjörg hægra megin við borðið
og amma vinstra megin og alltaf
var Ingibjörg eins og hefðarfrú „in
attendance“, sem beið gesta. Marg-
ur steig sín fyrstu skref inn í Stóra-
Hraunsættina með því að ganga
fyrir þennan Stóradóm og hlaut að
launum yfirheyrslur um tíðni heila-
blæðinga, geðsjúkdóma og gigtar í
þeim ættbogum sem að honum
stóðu, kryddaðar með gamansögum
af ættmennum sínum, aftur í
framættir. „Hingað kemur ekki
nokkur maður“ kvörtuðu þær ein-
róma einhvern daginn, þegar ég
kom inn seinnipartinn eftir vinnu,
en þann daginn hafði Sigrún kona
mín talið 15 manns út frá þeim.
Toppnum var náð á laugardegi í
jólaösinni 1992: Þá léku þær á als
oddi og taldist svo til að komið hefði
á fimmta tug gesta. Þær nutu sam-
neytis við yngri kynslóðir í sam-
ræmi við hvernig sáð var til, því lif-
andi áhugi þeirra á högum afkom-
enda sinna og systkinanna allra var
slíkur að hann var endurgoldinn
ríkulega með tíðum heimsóknum og
umhyggju. Nú er þessi tími geng-
inn og hlátrasköll Ingibjargar óma
ekki lengur. Fyrir okkur sem eftir
stöndum trosnar enn frekar sá
þráður sem tengdi okkur við þá
tíma þegar veröldin virtist um sumt
lúta öðrum lögmálum en nú. Ingi-
björg Árnadóttir varpaði lit á líf
samferðamanna sinna og var ein-
lægur vinur okkar, jafnt ungra sem
eldri. Við þökkum fyrir okkur og
biðjum henni blessunar, fullviss um
að skaparinn hefur tekið höfðing-
Sigurðardóttir versl.m. Þau
eiga soninn Árna Ragnar. 3)
Pála María, f. 25.7. 1964, lyfja-
tæknir. Maki: Kristján Theo-
dórsson framl.stjóri Myllunnar.
Börn þeirra: Bríet Ósk og Theo-
dór. Sonur Pálu Maríu fyrir
hjónaband er Orri Freyr. Faðir
hans er Jóhann Freyr Aðal-
steinsson, tollvörður á Seyðis-
firði. 4) Gyða, f. 15.10. 1966,
nemi í MH og póstmaður. Maki:
Tómas Hallgrímsson, útibússtj.
Landsb. Isl. Synir þeirra: Val-
geir og Styrmir. 5) Vala, f. 19.4.
1969, fiskeldisfr. nú póstm.
Maki: Þorbergur Auðunn Við-
arsson, nemi í húsamálun. Börn:
Ottar Ingi og Elísabet Huld. 6)
Jón Gauti, f. 29.5. 1973, með-
ferðarfulltrúi hjá Landspítalan-
um. Með Marsibil Hólm Agnars-
dóttur, eignaðist Árni fyrir
hjónaband Helgu Sigríði, f. 26.9.
1956, húsm. á Sámsstöðum í
Eyjafirði. Maki: Pálmi Gíslason
bóndi. Börn: Jóhannes Gísli,
Sveinbjörg Sigrún, Eva Hrönn
og Marsibil Sara. Sambýliskona
Jóhannesar Gísla er Helga Jóns-
dóttir. Þau eru búsett á Akur-
eyri og eiga soninn Sindra Snæ.
Stjúpsonur Ingibjargar frá
fyrra hjónabandi Gunnars, er
Helgi Guðmundur garðyrkju-
fræðingur, lengi forstöðumaður
Vinnuhælisins á Litla Hrauni.
Maki: Guðríður Guðjónsdóttir.
Þau eru búsett í Kópavogi og
eiga þijár uppkomnar dætur.
Ingibjörg og Gunnar keyptu
Reyki á Reykjaströnd í Skaga-
firði og fluttust þangað árið
1937. Þaðan fluttust þau til
Sauðárkróks er þau brugðu búi
árið 1965 og áttu þar heimili
sitt til æviloka í húsinu Borgar-
ey við Lindargötuna.
Útför Ingibjargar fer fram
frá Sauðárkrókskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
lega á móti henni og búið henni
þann sess sem sæmir.
Árni Páll Árnason.
Nú er elskuleg tengdamóðir mín
búin að fá hvíldina. Ævin var orðin
löng, en Ijúf, þar til síðustu misser-
in. Hún var alin upp í stórum systk-
inahópi, þar sem óvenjumikil sam-
staða ríkti meðal systkinanna og
nutu þau hverrar stundar, sem þau
hittust. Nú er einungis Guðmundur
eftir á lífi af þessum systkinum.
Flest náðu þau hárri elli, einungis
Gyða lést tæplega fimmtug, Magn-
ús og Sigurður komust nokkuð á
áttræðisaldur og hin öll yfir áttrætt
og nírætt. Tengslin milli þeirra voru
alltaf eins og þegar þau voru heima
á Stóra-Hrauni. Alltaf var verið, að
rifja upp gamlar sögur, þau hvert af
öðru eða af sjálfum sér og mikið var
hlegið. Það eina, sem háði tengda-
móður minni var, að hún bjó í
Skagafirði síðustu 60 árin,svo ekki
var um dagleg samskipti að ræða
við hana, en þeim mun betur var
tíminn nýttur, þegar hún brá sér til
Reykjavíkur. Þá eltu systkinin og
einnig yngri kynslóðin hana þangað,
sem hún var stödd í það og það
skiptið. Og alltaf urðu sömu fagnað-
arfundir, þegar þau hittust. Hún
dvaldi löngum hjá Önnu systur
sinni, þegar hún kom í bæinn, því
það var svo miðsvæðis og alltaf opið
hús hjá Önnu. Ég hygg að þær hafi
talað saman í síma næstum daglega,
þegar Ingibjörg var fyrir norðan,
einnig átti Anna til að fara norður
meðan Ingibjörg hélt heimili og
dvelja hjá henni um tíma. Þær voru
mjög samrýndar systur. Tengda-
móðir mín missti mikið, þegar hún
missti mann sinn, Gunnar, árið
1976, aftur varð missirinn mikill
þegar Anna systir hennar féll frá
fyrir þremur árum. Á síðustu tæp-
um 10 mánuðum hafa stór högg
dunið á fjölskyldunni, þegar þrjú af
systkinunum hafa fallið frá, auk
mágkonu Ingibjargar. Það er þó
huggun harmi gegn, að allt hafði
þetta fólk átt langa og góða ævi.
Margir af afkomendum systkin-
anna frá Stóra-Hrauni hafa brugðið
sér af bæ og heimsótt Imbu frænku
fyrir norðan, í gegnum árin, og
naut hún mjög allra samskipta við
sitt fólk og allt fólk yfirleitt. Okkar
samskipti spanna orðið 47 ára tíma-
bil. Ekki leið það sumar, að við
hjónin færum ekki norður til Ingi-
bjargar og Gunnars , fyrst í brúð-
kaupsferð, síðan með börnin okkar
og nú síðustu áratugina við tvö.
Einnig var sonur okkar hjá þeim í
sveit á Reykjum. Alltaf var jafn
notalegt að koma til þeirra, hvort
sem var í sveitina eða á Sauðár-
krók, þar svignuðu borð undan
krásunum, þótt við værum bara
tvö, við hefðum eins getað komið
tíu. Það var eitt, sem Ingibjörg
mín, lagði mikla áherslu á að fá að
vita, hvenær við legðum af stað,
hvenær við værum í Húnavatns-
sýslunni o.s.frv. Þá gat hún haft til-
búnar allar krásirnar þegar við
kæmum. Ég veit, að við erum ekki
ein um að hafa notið þessarar miklu
gestrisni, ég get ekki gert mér í
hugarlund, hversu mörg hundruð
manns hafa þegið veitingar hjá
henni. Hún var hin sanna húsmóðir
í orðsins fyllstu merkingu. Þegar
þau bjuggu á Reykjum komu oft
ferðahópar á leið sinni í Glerhalla-
vík og var þá fólkið drifið inn í
hressingu, þótt flest eða allt væri
það ókunnugt. Síðustu misserin
urðu henni nokkuð löng, henni
leiddist eftir að hún gat ekki lengur
haldið heimili sitt á Sauðárkróki og
fór til dvalar á öldrunardeild
Sjúkrahússins á Sauðárkróki. Allir
hennar afkomendur, nema einn
sonarsonur ásamt eiginkonu og
syni, voru hér í Reykjavík, hún var
hætt að treysta sér til að koma suð-
ur, því Elji kerling var farin að
sækja að. Ég held því, að hún hafi
verið hvíldinni fegin. Ég vil sér-
staklega þakka Steindóri, sonar-
syni hennar, og fjölskyldu hans,
fyrir hvað þau voru henni góð. Hvíl
í friði, kæra tengdamamma. Guð
blessi þig.
Ólöf(Ollý).
Ingibjörg Ámadóttir ömmusystir
mín er látin rúmlega níræð. I lok
síðasta árs veiktist hún og okkur
sem til þekktum kom andlátsfregn
hennar því ekki á óvart. Við kveðj-
um með þökk í huga þá Ingibjörgu
sem gaf okkur svo margar ánægju-
stundir, fyllti hug okkar og maga
við hverja heimsókn.
Ingibjörg var dóttir hjónanna
Önnu Maríu Elísabetar og séra
Áma prófasts Þórarinssonar á
Stóra-Hrauni á Snæfellsnesi. Hún
ólst upp í stórum systkinahópi en af
ellefu systkinum lifir nú aðeins Guð-
mundur. Ingibjörg var glæsileg ung
kona, þar þurfti ég ekki að styðjast
við umsögn systkina hennar til að
trúa heldur sýna myndir það. Ingi-
björg giftist árið 1930 Hafliða Gísla-
syni og eignuðust þau einn son,
Gísla Geir. Þau skildu eftir stutta
sambúð. Áiið 1936 giftist hún Gunn-
ari Guðmundssyni frá Reykjum á
Reykjaströnd og eignuðust þau son-
inn Arna. Gunnar lést árið 1976.
Síðustu áratugina bjó Ingibjörg á
Sauðárkróki, síðast á elli- og hjúkr-
unarheimili sjúkrahússins, þar sem
hún lést.
í gegnum ömmu Önnu kynntist
ég Imbu systur. Þaðan heyrði ég af
uppvexti hennar, af erfiðri berkla-
legu, dugnaði í búsýslu og lífi þar
sem skiptust á skin og skúrir. Mér
og Margréti og börnunum okkar
varð hún síðar vinur og félagi sem
skemmti okkur og skjallaði eftir því
sem við átti. Ingibjörg var gestrisin
svo af bar. Hvergi annars staðar
hef ég komið að borði rétt fyrir
miðnætti og borðað fjórréttað; slát-
ur, hangikjöt, kjöt- og kjötsúpu og
saltkjöt. Síðan klykkt út með kaffi
og rjómatertu, alls kyns smákökum
og randalínu. Verst var að hafa að-
eins einn maga í slíkum heimsókn-
um, því vel var veitt. Síðustu árin
var heldur ekki lakara að þurfa
ekki að vera á bíl, ef svo bar undir,
því kaldur bjór í ísskápnum hafði
bæst við trakteringamar. Vegna
vinnu minnar átti ég á árum áður
oft leið í Fiskiðjuna Skagfirðing á
Sauðárkróki. Ekki brást að Ingi-
björg hafði þefað uppi að von væri á
INGIBJORG
ÁRNADÓTTIR
frænda og á minnst þremur stöðum
í húsinu lágu skilaboð „fyrir verk-
fræðinginn". Aðeins einu sinni
sleppti ég því að koma við hjá Ingi-
björgu. Og í það skipti sem ég
skrópaði átti ég mér það til vor-
kunnar að koma beint á fund sem
lauk ekki fyrr en um hálftólf um
kvöldið og þurfti síðan að keyra til
Reykjavíkur til vinnu um morgun-
inn. „Af hverju komstu ekki um
daginn, ég frétti af þér?“ voru upp-
hafsorðin í símtalinu sem ég fékk í
vikunni þar á eftir. Mér er enn hul-
ið hvemig henni tókst alltaf að
finna út úr því, oftar en ekki á und-
an verkkaupanum eða viðskiptavin-
inum, að von væri á mér. Það var
allur gangur á því hvernig frænd-
inn var klæddur, nýkominn úr
frystihúsinu. Ingibjörgu var mjög
umhugað um að ættingjar hennar
væru sæmilega til fara og ófáar
umvandanir lutu að því að bæta
slíkt. Eitt sinn á hraðferð svipti ég
mér inn til hennar í dökkum fötum
með bindi. „Sá það þig fólkið
frammi?" spurði hún. Ég varð að
hryggja hana með því að enginn
var á ferli á ganginum og sambúð-
arfólki hennar yrði því enn að vera
föst í huga myndin af gallabuxna-
klæddum frændanum.
Bömin þekktu hana af heimsókn-
um norður, en þó fyrst og fremst
sem gest hjá langömmu sinni á
Mánagötunni. Samband ömmu
Önnu og Ingibjargar var mjög sér-
stakt. Eg held ég megi fullyrða að
þær hafi talað saman daglega síð-
ustu áratugina sem báðar lifðu. Oft-
ast mörgum sinnum á dag í símann
og þá gjarnan til að skemmta sér
við að rífast. Þrætubókarlist þeirra
um veðráttuna á Sauðárkróki og í
Reykjavík, matargerð, pólitík, nú
eða þá um ættingja og afkomendur
var snilld. Ég heyrði þær ræða um
svínakjöt og kjúklinga, kosti og lesti
hvors um sig og síðan komast upp á
háa c um hvort væri hollara og ég
heyrði ekki betur en þær hefðu snú-
ist í miðri deilu. Sú sem vildi svína-
kjöt vildi nú kjúkling og öfugt. Síð-
an var hægt að taka málið aftur upp
við síðara tækifæri ef ekkert betra
efni byðist.
Ferðir hennar suður voru alltaf
sérstakar. Margboðaðar og
sífrestaðar, á endanum með „prí-
vatbíl", hún var á því að rúturnar
og flugið væru hættulegra. (Enn
eitt efnið sem mátti deila um.) Þær
vöktu lengi og lásu saman og spjöll-
uðu, yfirleitt báðar á náttkjólunum
fram undir hádegi, að minnsta kosti
Ingibjörg. Amma að stjana við
hana og berandi inn kaffið, vel yfir
nírætt. Þá naut Ingibjörg þess hve
hún heyrði alltaf afibragðs vel og
var fljót að hugsa. Hún gat farið yf-
ir rifrildi gærkvöldsins og nætur-
innar í hálfum hljóðum með gestum
til að sýna fram á hvað systir henn-
ar hefði farið með rangt mál, á
meðan hún hélt öðru tali uppi við
ömmu. Þær soguðust hvor að
annarri í þessu litla stríði sínu og
máttu engan heyra hallmæla hinni.
Þá var hanskinn tekinn upp og not-
aður ósparlega til varnar. Aðdrag-
andi einnar heimsóknarinnar til
ömmu á Mánagötuna er sérstak-
lega minnisstæður. Ingibjörg hafði
boðað komu sína rétt íyrir jól, þeg-
ar amma var rétt undir níræðu. Þá
lenti amma í því að detta og
brákast á mjöðm og var lögð inn á
spítala. Mér leist ekkert á þá
gömlu, þótti henni hafa hrakað við
byltuna, þá reisti hún sig upp og
sagði: „Ég má ekkert vera að því að
liggja hér, Imba er að koma.“
Hjúkrunarliðið vildi fræðast um
það hvernig hagir hennar væru,
hver gæti hugsað um hana. „Það er
nú lítið mál,“ sagði amma, „Imba
systir gerir það.“ Þar með var það
útrætt mál og amma mætt á svæðið
þegar Ingibjörg birtist.
Umhyggja Ingibjargar fyrir af-
komendum sínum og þeirra mökum
var mikil. Ég þekki þann legg betur
af sögum Ingibjargar en kynnum
við fólkið sjálft, því oft er lengra á
milli ættingja en skyldi. Hún tók
mér og Margréti sem sínu fólki og
umhyggjusamar ráðleggingar ekki
síður gefnar en til sinna eigin gæti
ég trúað. Börnin þroskuðust af nær-
veru hennar og skemmtu sér ekki