Tímarit lögfræðinga - 01.04.1955, Blaðsíða 9

ins til fullnaðarúrlausnar, sbr. ummæli í greinargerð fyrir
frv. til 1. nr. 39/1921, Alþ.tíð. 1919, A, bls. 137.
Með 1. nr. 39/1921, 8.—10. gr. var ekki gerð nein höfuð-
breyting á reglum tilsk. 1824, en þær voru hins vegar
gerðar skýrari og einfaldari. Þess má sérstaklega geta,
að synjun réttra aðilja á samþykki til hjúskaparstofnun-
ar, verður nú skotið beint til dómsmálaráðuneytisins, en
ekki er gert ráð fyrir, að valdsmaður í héraði fjalli um
það efni.
3. Vanheilsa. 1 kirkjuskipaninni frá 1537 er ekki vikið
að því, að líkamlegir eða andlegir ágallar tálmi hjúskap.
Þess má geta, að þau ákvæði voru í Kristinrétti Árna
biskups, að geldingum eða fólki, sem gallað var kyn-
ferðislega, var fyrirmunaður hjúskapur. Þau ákvæði Krist-
inréttar voru hvorki beint né óbeint afnumin með kirkju-
skipaninni og hafa því væntanlega gilt áfram, þótt ólík-
legt sé, að þeirra hafi gætt mikið í lagaframkvæmdinni.
1 hjúskapargreinunum frá 1587 segir fátt um sjúk-
dóma, er girði fyrir hjúskap. Það ákvæði var þó um trú-
lofun, að hún væri ekki gild, ef til hennar var stofnað af
hendi aðilja, sem ekki var þá með fullu ráði, og er héi'
væntanlega bæði átt við varanlega vitskerðingu eða fávit
og eins við skammvinna rænuskerðingu, t. d. af völdum
ölvunar. Þá var einnig í lagaboði þessu ákvæði um atvik,
sem ollu því, að trúlofað fólk hlaut að skilja eða trúlofun
að falla brott. Meðal þeirra atvika var það, er annar aðili
var haldinn sjúkdómi, sem hann hafði hlotið, áður en til
trúlofunarinnar var stofnað, enda væri sjúkdómur ekki
sýnilegur. Ef hinn sjúki leyndi hinn aðiljann sjúkdóm-
inum, þá gat sá aðili, sem á var hallað, krafizt þess, að
trúlofun félli brott. Þeir sjúkdómar, sem hér komu til
greina, voru holdsveiki, flogaveiki „eller nogen anden slig
besmittelig og vederstyggelig Siuge.“ Þá er enn getið
nokkurra sjúkdóma, sem leiða skuli eða leitt geti til hjóna-
skilnaðar. Vangeta til barneigna (impotentia) var t. d.
71