Tímarit lögfræðinga - 01.04.1955, Blaðsíða 24

ir það ákvæði svo rúmt í Handbók fyrir hvörn mann, bls.
43—46, að í því felist áskilnaður um, að hjónaefni eigi
eða hafi afnot af jarðnæði með nokkurri málnytju. Sá
skilningur sýnist vera of rúmur.
11. Efnahagur hjónaefna. Sjá Afmælisrit Ólafs Lárus-
sonar prófessors, Reykjavík 1955, bls. 16—20.
III.
Endurlit á lagasögu hjónavígslutálma á því skeiði ís-
lenzkrar réttarsögu, sem hér er fjallað um, leiðir í ljós,
að þetta lagaatriði hefir sætt æði verulegum breytingum.
1 fyrsta lagi eru breytingarnar fólgnar í brottfalli all-
margi-a hjúskapai-tálma, sbr. tálma, sem lúta að skírlífis-
brotum annars hjónaefnis eða beggja, tálma, er varða
rækslu á kirkjulegum athöfnum, og tálma, er snerta lög-
skilið fólk, efnalítið fólk og lítt mennt. Þess gætir og síður
nú en fyrr, að hjónavigslubönn séu notuð sem tæki til
þess að knýja menn til fylgisemi við boð valdstjórnar. I
öðru lagi er á það að líta, að þeir tálmar, sem nútíðarrétt-
ur hefir tekið að erfðum að stofni til frá fyrri tíðar lög-
um, hafa breytzt nokkuð. Aldursákvæði hafa t. d. tekið
nokkrum stakkaskiptum, sama er um ákvæði um samþykki
forráðamanna hjónaefnis, og ákvæði um frændsemi og
tengdir hafa breytzt til mikilla muna. I þriðja lagi ber
að hafa í huga, að í nútíðar sifjalögum hér á landi er fátt
um hjúskapartálma, sem ókunnir eru að stofni til í eldra
rétti. Eina nýmælið af því tagi eru þrír sjúkdómar, sem
12 gr. laga nr. 39/1921 lætur varna hjúskap: sóttnæmur
kynsjúkdómur, flogaveiki, og smitandi berklaveiki. Lög-
gjöfin hefir því stefnt að því að draga úr fyrirstöðum fyrir
hjúskaparstofnun. Þessar lagareglur hafa verið á afli öfl-
ugra hugarstefna, siðrænna og félagsrænna, og hafa sorf-
izt og skýrzt í þeirri eldraun.
86