Tímarit lögfræðinga - 01.04.1955, Blaðsíða 21

1 13. gr. tilsk. 30. apríl 1824 var ákvæði um það, er
kaþólskur maður vildi ganga í hjúskap við konu, „er játar
almennri landsins trú“. Var presti boðið að láta hjónaefni
rita undir yfirlýsingu um, að börn þau, sem fæddust í
hjúskap þeirra, skyldu hljóta menntun „1 evangelisk-lúth-
erskrar kirkju trúarlærdómum“. Þetta ákvæði var numið
úr lögum með 1. nr. 30/1917.
1 Danmörku voru þau lög talin gilda, að Gyðingar mættu
ekki koma í hjúskap með konum, er játuðu evangelisk-
lútherska trú, nema með konungsleyfi, sbr. forréttindabréf
15. maí 1747, 14. gr. Gyðingum, sem höfðu tekið sér lög-
lega bólfestu í Danmörku, var veitt borgaralegt jafnrétti
á við aðra menn árið 1814, en þó var ekki haggað við hinni
gömlu reglu um hjúskap Gyðinga, sbr. t. d. konungsleyfi
23. júní 1815, sem prentað er í Kongelige Reskripter o. fl.,
útg.: Algreen-Ussing, VII. bindi, bls. 174. I kon. úrsk. 25.
maí 1844 var kansellíinu heimilað að veita Gyðingum leyfi
til að giftast konum, er játuðu evangelisk-lútherska trú,með
þeim skildaga, að börn þeirra skyldi ala upp í evangelisk-
lútherskri trú. Þessu bréfi var út af fyrir sig ætlað að
gilda einnig hér á landi. I tilsk. 30. apríl 1824 var hins
vegar ekki vikið að hjúskap Gyðinga, enda voru þeir ekki
eða lítt búsettir hér á landi á þeim tíma, er lagaboð þetta
var sett. Má raunar deila um það, hvort þeim hafi þá
verið heimil landvist hér á landi, samkv. tilsk. 17. nóv.
1786 og 13. júní 1787, sjá umræður á Alþingi 1855 í sam-
bandi við álit þingsins um það, hvort rétt væri að lögleiða
hér á landi dönsk lög frá 5. apríl 1850, er heimilaði Gyð-
ingum að setjast að í ríkinu. Alþingi 1853 hafnaði tillögu
um lögleiðslu þessa lagaboðs, en tillaga um það var sam-
þykkt á þinginu 1855, og voru lögin lögfest hér með op.br. 6.
jan. 1857. Eins og fyrr greinir, voru ekki bein ákvæði í ís-
lenzkum lögum, er stemmdu stigu við hjúskap Gyðinga.Þess
er þó að geta, að í bréfi dómsmálastjórnarinnar 30. sept.
1864 um, að amtmönnum sé falið að veita ýmis hjúskapar-
leyfi er sleginn sá varnagli, að þeim sé þetta ekki heimilt,
83