Tímarit lögfræðinga - 01.04.1955, Blaðsíða 23

borgaralegri stöðu sinni, sbr. síðar op.br. 31. maí 1855,
3. gr. og 1. nr. 49/1907, 4. gr. o. fl. Ákvæði 11. gr. tilsk.
30. apríl 1824 var afnumið með 1. nr. 39/1921, samanber
þó 38. gr. þeirra laga.
9. Legorð konu með húsbónda sínum o. fl. 1 tilsk. 5. marz
1734, 7. gr., segir, að kona, sem legin sé af húsbónda sín-
um, syni hans, öðru ættmenni hans eða mági hans, sem
eigi heima hjá honum, megi ekki giftast (,,da skal hun
ikke vinde noget Ægteskab"). Ég hefi ekki fundið þess
dæmi, að þessu ákvæði hafi verið beitt, og hefir væntanlega
verið farið með þessi tilvik a. m. k. fljótlega eftir gildis-
töku lagaboðs þessa sem önnur legorð eða hórsakir. Að
þessu atriði er heldur ekki vikið í tilsk. 3. júní 1746 og
þess er ekki getið sérstaklega í tilsk. 30. apríl 1824.
1 tilsk. 5. marz 1734, 9. gr., e_r ennfremur það ákvæði,
að kona, sem sek reynist um ranga faðernislýsingu við þær
aðstæður, sem þar greinir, megi ekki giftast. Að þessu
atriði er hvorki vikið í tilsk. 3. júní 1746 né tilsk. 30. apríl
1824, og er með vissu úr lögum 1827, er tilsk. 1824 tók
gildi.
10. Lestrarkunnátta. 1 tilsk. 3. júní 1746, 2. gr., er bann-
að að vígja fólk, sem ekki hefir fengið uppfræðslu í kristn-
um fræðum, og áskilið er, að annað hjónaefna a. m. k. sé
læst á bók. Var presti boðið að kanna þetta og það með,
hvort þeim væri treystandi til að ala upp börn. Vofði
refsing yfir presti, sem vanrækti að gæta þessa. Að því
leyti sem þetta lýtur að lestrarkunnáttu er það vitanlega
náskylt kröfunni um, að aðiljar væru fermdir, þar eð aðal-
reglan var sú a. m. k., að unglingur varð ekki fermdur,,
nema hann væri stautandi, sbr. tilsk. 13. jan. 1736. Má
því vísa til greinargerðar um fermingu sem hjúskapar-
skilyrði.
1 tilsk. 3. júní 1746 er einnig áskilið, að hjónaefni séu
fær um að veita hjúum forstöðu. Magnús Stephensen skýr-
85