Vera - 01.02.2005, Blaðsíða 15

Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir /
í nýársræöum viðruðu Karl biskup og Halldór forsætisráðherra
áhyggjur sínar af fjölskyldunni. Slíkar áhyggjur hafa heyrst víðar,
m.a. í nýársræöu biskups í fyrra, en nú hefur umræðan verið á allra
vörum og hefur forsætisráðherra skipaö nefnd um málefni fjölskyld-
unnar. Ég tók að mér að líta aðeins nánar á málið og skoðaði ræð-
urnar á netinu. Hvað er það sem karlarnir eru að gagnrýna? Hvað
finnst þeim að í íslenskum fjölskyldum í dag?
Ræður karlanna
Karl segir að æ fleiri ábyrgðarsvið for-
eldra gagnvart börnum sínum séu fengin
öðrum [„átsorsað” eins og það heiti á
viðskiptamálinu.] Uppeldi og agi,
menntun og fræðsla og umhyggja, sé fal-
in dagmæðrum, leikskólunt og skólum
og sérfræðingum. Biskupinn talar um að
„æ fleiri foreldrar finni sig vanmáttuga í
foreldrahlutverkinu og finnist sem þeir
ráði ekki við verkefnið”. Sjónvarpið og
vídeóið og tölvan verði sífellt mikilvægari
gæslu- og uppeldisaðilar á heimilinu,
samtöl milli foreldra og barna verði æ fá-
tíðari. „Aldrei nokkru sinni hefur for-
eldrahlutverkið verið í meira uppnámi en
einmitt nú. Aldrei fyrr hafa eins margir
foreldrar yfirgefið börn sín og nú, á mesta
velmegunarskeiði íslandssögunnar,” sagði
Karl og var töluvert mikið niðri fyrir.
Síðan talar hann um móður sína sem
alltaf var heimavinnandi húsmóðir en
hafði þó eigi að síður alltaf nægan tíma
fyrir hann og hin börnin sín sjö, „þó að
hún sem heimavinnandi húsmóðir hafi
satt best að segja verið metin sem hver
annar ómagi á þjóðfélagi okkar.” Og svo
segir hann að faðir hans [biskupinn] hafi
í annasömum verkahring embættis og
fræðistarfa alltaf haft tíma fyrir þau
systkinin. Hvað hefur gerst? spyr Karl.
Forsætisráðherra segir „ýmis teikn á
lofti” um að „gömul og gróin fjölskyldu-
gildi séu á undanhaldi með óæskilegum
afleiðingum. Samheldni fjölskyldna virð-
ist minni, þó að vitað sé að börn þarfnist
umhyggju foreldra sinna og tíma fyrir
leik og samræðu.” Hann veltir ástæðun-
um fyrir sér og kemst að því að langur
vinnudagur sé ekki eina skýringin. „Er
mögulegt að ýmis konar afþreying tefji
svo fyrir börnurn og fullorðnum að
heimanám, elskulegur agi og uppeldi líði
fyrir?” Síðan spyr Halldór lykilspurning-
ar: „Er ástæða til að sjá fjölskyldugerð
fyrri tíma í hillingum?” En bætir við:
„Hefur stórfjölskyldan gefið um of eftir?
Látum við aðra um uppeldi barna okkar -
dýrmætustu eignina í lífinu?” Að endingu
segir hann að samheldin og ástrík fjöl-
skylda sé kjarninn í hverju þjóðfélagi.
Þann kjarna þurfi að styrkja og treysta og
það hafi m.a. verið gert með fæðingaror-
loft fyrir báða foreldra, en orðum sínum
lýkur Halldór með því að tilkynna: „Bet-
ur má ef duga skal. Ég hef því ákveðið að
setja af stað vinnu við að rneta stöðu ís-
lensku fjölskyldunnar.”
Þegar ræðurnar hafa verið lesnar situr
maður og klórar sér í hausnum. Hvað eru
mennirnir að tala um? Og hvers vegna?
En þegar landsföðurlegur hátíðleikinn er
skafinn frá kemur í ljós að m.a. þetta ligg-
ur þeim báðum á hjarta:
Þær vildu ekki eyða öllum deginum heima
að elda og þrífa og hugsa um manninn sinn
og börnin. Þær vildu kanna hæfileika sína
og takast á við mörg hlutverk í lífinu eins
og karlarnir
vera / 1. tbl. / 2005 / 15