Vera - 01.02.2005, Blaðsíða 32

/ aðalviðtal
Á útskriftarafmæli bekkjar úr Lindargötuskóla sem Guð-
rún hafði umsjón með i fjögur ár. Við hlið hennar er
Jón Á. Gissurarson skólastjóri.
Með hópi kvenna úr verkakvennafélaginu Sókn sem sóttu
starfsmenntanámskeið hjá Námsflokkunum.
mér og við sátum oft lengi yfir heima-
náminu. Ég skildi ekkert í því að krakk-
arnir gætu verið úti að leika þegar ég sat
yfir lestrinum. Á þessum árum var eng-
inn skilningur á lesblindu, fólk vissi ekki
hvað það var. En ég var þrautseig við
námið og var komin í efsta bekkinn þeg-
ar skóla lauk.”
Guðrún segist muna vel eftir hernám-
inu og öllum bröggunum sem risu upp í
nágrenni við heimili hennar. Það var
braggahverfi uppi á Laugarásnum, í
Vatnagörðum og í Laugar-
nesinu. Börnin úr brögg-
unum gengu í Laugarnes-
skólann og Guðrún kynnt-
ist mörgum þeirra.
„Ég sá mikið af erfið-
leikum í kringum mig og
fékk samúð með fóikinu.
Ég gleymi því t.d. ekki
þegar einn kennarinn ætl-
aði að sýna okkur hvað
hann myndi gera ef við
lærðum ekki heima. Hann
þreif í strák og lyíti honum upp með því að
snúa honum svo buxur stráksins rifnuðu.
Ég man hvað ég fyrirleit kennarann fyrir
þetta því hann valdi minnsta strákinn og
þann fátækasta. Það hefði hann átt að vita
sjálfur. Þetta var að vísu vænn maður en
hann missti bara stundum stjórn á sér. Þeir
kennarar sem ég kynntist í Laugarnesskól-
anum voru allir úrvalskennarar. Ég fór síð-
an í landspróf í Austurbæjarskólanum og
þaðan í MR. Á þessari leið fylgdumst við
mörg að sem höfðum verið saman í Laug-
arnesskólanum. Strákarnir hafa margir lát-
ið að sér kveða í þjóðfélaginu en það hefur
farið minna fyrir stelpunum, eins og
dæmigert er fyrir mína kynslóð, þær völdu
sér margar kennslu að ævistarfi. Ég á
margar góðar vinkonur frá skólaárunum,
þó margar séu reyndar látnar. Stúdentsár-
gangurinn heldur vel saman, við hittumst
yfirleitt tvisvar til þrisvar á ári og í vor
stendur mikið til þar sem við verðum 50
ára stúdentar.”
Guðrún lét lesblinduna ekki aftra sér
frá því að fara í menntaskóla en minnist
orða Einars Magnússonar rektors MR,
sem líldega eru dæmigerð fyrir skilnings-
leysi á lesblindunni á þeim tíma. Hann
sagði: „Það er slæmt fyrir þig, Guðrún, að
vera komin upp í 4. bekk og vera bæði
ólæs og ótalandi.” Svona gat menntað
fólk verið fáfrótt. En ég náði mér niðri á
honum seinna, þó ég sé ekki vön að hefna
mín. Það var þegar hann bað mig að
halda ræðu er við vorum á ferðalagi í 5.
bekk. Þá sagði ég: „Það get ég ekki gert
því eins og þér vitið og hafið sagt er ég
hvorki læs né talandi.” Það var hins vegar
ekki fyrr en ég var að ljúka háskólanámi
að mér var sagt að ég væri lesblind. Það
var útlendur maður sem las yfir prófin
sem hringdi í mig og sagði mér þetta.
Reyndar hefur mér alltaf gengið betur að
halda ræður blaðalaust heldur en að lesa
þær af blaði. Einar Magg hefur kannski
verið búinn að koma auga á það,” segir
hún og hlær.
Guðrún segir að við þá ákvörðun að
mennta sig hafi hún haft mikilvæga
fyrirmynd sem var föðursystir
hennar, íngibjörg Ólafsson. Hún sigldi
ung til Kaupmannahafnar og menntaðist
auk þess að vinna með KFUM og K. Hún
tók síðar háskólapróf í Englandi, sem var
sérstakt fyrir konur á þessum árum, og
helgaði líf sitt líknarstörfum, fyrirlestra-
haldi og skriftum. Ingibjörg skrifaði
greinar í íslensk blöð þar sem hún benti
á ýmislegt sem betur mætti fara hér á
landi en hefur líklega rnóðgað ráðamenn.
Hún kom aðeins einu sinni heim, á Al-
þingishátíðina 1930, en lést í Englandi
árið 1966 þar sem hún bjó síðustu ára-
tugina. „Það var alltaf mynd af Ingi-
björgu uppi á vegg hjá foreldrum mínum
og ég man eftir því að hafa horft á hana
og hugsað: Fyrst þú gast þetta, þá get ég.
Þannig var hún mér hvatning.”
Sú ákvörðun Guðrúnar að helga líf sitt
kennslu kom ekki strax.
Að loknu stúdentsprófi
vann hún í Landsbankan-
um og skráði sig í sagn-
fræði í Háskólanum. Það
gekk þó ekki upp því tím-
arnir og vinnan stönguð-
ust á og hún gafst upp.
„Bryndís Víglundsdóttir,
vinkona mín úr MR,
hvatti mig þá til að fara í
kennaraskólann eins og
hún hafði gert, en kenn-
aranám stúdenta var þá einn vetur. Mér
leist ekki of vel á það. Ég var ekki viss um
að ég gæti ráðið við bekk. Sjálfsálitið var
nú ekki meira. Önnur vinkona mín fékk
mig svo til að gæta heimilis fyrir systur
sína sem dvaldist erlendis sumarlangt.
Hún átti fjóra stráka, 5,7,11 og 13 ára, og
þeir sáu um sig sjálfir á meðan ég var í
vinnu í bankanum. Þetta gekk svo vel að
við urðum perluvinir, þeir voru eins og
hugur minn þessir drengir. Ég fór þá að
hugsa að fyrst ég réði við þá gæti ég
kannski alveg orðið kennari og skráði
mig í Kennaraskólann.”
Að loknu kennaranáminu sótti Guð-
rún um kennslu í Laugarnesskólanum en
þegar hún frétti að hún fengi ekki ráðn-
ingu þar vildi hún draga umsókn sína til
baka. Hún var að sækja umsóknina á
fræðsluskrifstofuna þegar maður hljóp
hana uppi og bað hana að halda umsókn
sinni inni. Það var Jón Á. Gissurarson
skólastjóri í Lindargötuskólanum sem
Hann þreif í strák og lyfti honum upp með
því að snúa honum svo buxur stráksins rifn-
uðu. Ég man hvað ég fyrirleit kennarann
fyrir þetta því hann valdi minnsta strákinn
og þann fátækasta. Það hefði hann átt að
vita sjálfur
32/1. tbl. / 2005 / vera