Vera - 01.02.2005, Blaðsíða 57

Nú á kvennabaráttan að vera fyndin
í myndinni frá 1975 er kvenréttindaumræða mikió á yfirborðinu og
það er Ljóst að hér er á feróinni hvöss feminísk gagnrýni. Konurnar
hafa gert uppreisn gegn hlutverki sínu og skapað átök í samfélaginu,
karlarnir eru ósáttir og eina Leiðin er að gripa tiL róttækra aðgerða
(sbr. ijölskyLdustefnan áðurnefnda). í þessari hroLlvekjandi sýn er þaó
þó jákvætt að eina Leiðin til að kúga konurnar til hLýðni er að skipta
þeim út fyrir vélkonur, sem gefur til kynna að húsmóður- og eigin-
konueðlið sé ekki innbyggt heldur spurning um rétt forrit.
í myndinni frá 2004 (Frank Oz) kveður við nokkurn annan tón.
Fyrir það fyrsta er sú mynd grínmynd en ekki hroLLvekja - en það
hugnast gagnrýnandanum Roger Egbert mun betur. Kvennabarátta
er greinilega bara markveró ef hún er fyndin, í guðanna bænum
ekki gefa tiL kynna að staða konunnar geti náLgast það að vera
hroLLvekjandi. (LíkLega er hann framsóknarmaður.) Sem betur fer er
hann einn um þessa skoðun, þeir sem kommentera á myndina á vef
Internet Movie Database (imdb.com) eru aLmennt hatrammir og
gagnrýnandi The Guardian, Peter Bradshaw, segist hreinLega hafa
verið í sjokki eftir að hafa séð myndina.
Þó er LeikaravaLið ekki af verri endanum, Nicole Kidman Leikur
framakonuna Joönnu sem er að jafna sig eftir taugaáfaLL en henni
var sagt upp stöóu sinni sem aðaLdagskrárgerðarkonu fjölmiðlaveLd-
is. Þar stóð hún meðaL annars fyrir raunveruLeikaþáttum þarsem
hjón sem höfðu farió á 'freistingareyju' skilja, því þótt karLinn velji
konu sína umfram siLíkondisirnar, þá viLl konan eitthvað betra, tiL
dæmis vel vaxin vöðvafjöll. Þessar inngangssenur gefa til kynna að
hér sé á ferðinni samféLag þarsem konur eru orðnar ráóandi, enda
er WaLter undirmaður Joönnu.
En þau flytja semsagt tiL Stepford, þar eru allar þessar fuLLkomnu
eiginkonur og fLjótlega komast þau hjónakornin að því að hér er
eitthvað undarLegt á seyði. Svo kemur að hinn frægu innkaupa-
vagnasenu og allt virðist ætLa að vera sem fyrr. Nema nú heLdur
myndin áfram, i Ljós kemur að Walter sveik ekki Joönnu sina, þau
gera hallarbyLtingu í Stepford og myndin endar á kósí sjónvarpsvið-
tali við Joönnu, en þar kemur fram að eiginmennirnir séu í endur-
menntun í stofufangeLsi í Stepford.
Líkar betur við hrollvekjuna
Eins og áður segir er hér spilað á grínið og aftur geta konur fundið
huggun í því að hér er hLutverk hinnar fuLLkomnu eiginkonu og hús-
móður sýnt í kómísku Ljósi, það er stórhLægiLegt hvernig konurnar
klæða sig og haga sér og á greinilega að vera það. Þetta kemur þó
ekki í veg fyrir óþægiLegar senur eins og þegar WaLter spyr Joönnu,
kLædda i svört, þröng föt framakonunnar, hvort hana hafi ekki aLLtaf
í raun og veru langað til að ganga í kvenLegum, Ljósum kjólum með
bLúndum og bLómamunstri og hafa heimiLið hugguLegt. Og í staó
þess að berja hann með straujárni segir hún JÚÚÚÚ og skellir sér í
ruLLuna. Þessi sena er ekki kómísk, heLdur aLvarLeg og gefur tiL
kynna aó þó þessar ýkt fullkomnu húsmæður séu kómískar, þá er hin
venjuLega það ekki, heLdur eðliLeg kona sem uppfyLLir sínar leynd-
ustu þrár.
Svo þótt konurnar vinni hér, sem er vissuLega merki um ákveðna
hugarfarsbreytingu - en munið að þær vinna innan þess sem hLýtur
að teLjast öllu meiri kvennaheimur en sá dagLegi veruLeiki sem vió
bjuggum við árið 2004 - þá veró ég að segja að öfugt við Egbert þá
Líkaði mér betur við The Stepford Wives sem hroLLvekju en kómediu
og er á þeirri skoðun aó staða kvenna sé meira hroLlvekjandi en kó-
mísk. En kannski er ég ósanngjörn útí hLutverk kómediunnar sem
frelsandi afls?
Styrkir
til atvinnumála
kvenna
Árið 2005 er fjárveiting styrkja til atvinnumála kvenna kr 25
milljónir. Tilgangur styrkveitinga er einkum:
• Vinnumarkaðsaðgerðir til að draga úr atvinnuleysi meðal kvenna
■ Efla atvinnulíf í dreifbýli og auka fjölbreytni í atvinnulífi
• Auðvelda aðgang kvenna að fjármagni
Allar konur hvaðanæva af landinu geta sótt um styrk. Sérstök
áhersla er á verkefni frá fyrirtækjum og einstaklingum sem hyggja
á samstarf (klasaverkefni) í þeim tilgangi að bæta rekstrarskilyrði.
[ umsókn verður að koma fram ávinningur af slíku samstarfi.
Mat umsókna
Umsóknir eru metnar af ráðgjafahópi félagsmálaráðherra. Matið
byggist eingöngu á þeim gögnum sem umsækjandi leggur fram
og er þá miðað við m.a.:
• Er verkefnið kvennaverkefni, í a.m.k. 50% eigu kvenna og stýrt af
konum?
• Felur verkefnið í sér nýjung sem getur verið atvinnuskapandi?
• Eru markmið og verkáætlun skýr?
• Eru markaðsáætlanir skýrar og raunhæfar?
• Eru kostnaðar- og tekjuáætlanir trúverðugar?
• Er verkefnið arðbært?
• Hversu mikilvægur er styrkurinn til framgangs verkefnisins?
Veittir eru stofnstyrkir til tækja- og vélakaupa, þróunar og
markaðssetningar.
Ekki eru veittir styrkir til verkefna þar sem styrkveiting gæti
skekkt samkeppnisstöðu gagnvart aðila í hliðstæðum atvinnurekstri
svæðisbundið.
Lögð er áhersla á nýsköpun og hún skilgreind út frá
samkeppnisforsendum.
Vinnumálastofnun sér um útborgun styrkja og hefur eftirlit með
ráðstöfun þeirra. Eingöngu verður tekið við umsóknum á rafrænu
formi. Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu Vinnumála-
stofnunar www.vinnumalastofnun.is.
Umsóknir
• Umsóknum skal skilað á rafrænu formi á þar til gerðum eyðublöðum
sem finna má á heimasíðu Vinnumálastofnunar www.vinnumalastolnun.is
Upplýsingar veitir Margrét Kr. Gunnarsdóttir, Vinnumálastofnun simi
515 4800. Atvinnu- og iðnráðgjafar atvinnuþróunarfélaga á lanas-
byggðinni veita ráðgjöf og upplýsingar við gerð umsókna. Einnig er
bent á þjónustu Impru nýsköpunarmiðstöðvar á sviði handleiðslu
til frumkvöðla og fyrirtækja. Sjá nánar heimasíðu Impru á slóðinni
www.impra.is.
Umsóknarfrestur til 28. mars 2005
• Öllum umsóknum verður svarað skriflega.
■ Mat umsókna geturtekið allt að 2 mánuði.
• Sé umbeðnum gögnum ekki skilað fyrir auglýstan umsóknarfrest og
umsókn erófullnægjandi, áskilur Vinnumálastofnun og ráðgjafahópurinn
sér rétt til að hafna umsóknum á þeim forsendum.
VINNUMÁLA
STOFNUN
vera / 1. tbl. / 2005 / 57