Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2009, Blaðsíða 262

• í heildina eru konur heldur fleiri en karlar. Tveir hópanna skera sig úr varðandi
ójafna kynjaskiptingu og í öðrum þeirra hefur verið bent á vandamál sem fram komu
í hópstarfi og rakin eru að hluta til hinnar ójöfnu kynjaskiptingar. Þessi ábending er í
fullu samræmi við það sem bent var á í fræðakafla, áhrif ójafnrar kynjaskiptingar í sex
manna vinnuhópi eru lítil eða engin ef hlutfallið er 2/4 en þau geta verið veruleg ef
hlutfallið er 1/5. Rétt er að draga fram þá áhugaverðu niðurstöðu að einkunn fyrir
skilamat - uppgjör verkefnishópsins í lok verkefnisins - sé líklegri til að vera hærri
þegar fleiri konur eru í vinnuhópnum. Þetta mætti túlka á þann hátt að konur séu
viljugri til að draga saman fengna reynslu, fjalla um hana og búa til vandað skilamat
til að læra af þessari reynslu.
• Algengasta Belbin hlutverkið er IMP en fast á hæla þess koma CO og TW. Sjaldgæfast
er hlutverk SH, þegar á heildina er litið. Hlutverk Belbins eru flest skipuð í hópunum.
í einn af hópunum vantar þó þrjú af hlutverkunum níu, CF, SP og SH. Þetta virðist þó
ekki koma að sök því hópurinn nær ágætum árangri, með skipulögðum vinnu-
brögðum og markvissu upplýsingastreymi.
• Ljóst er að áætlanir hvað aðfanganotkun varðar eru dreifðar en raunveruleg aðfanga-
notkun er heldur minni en áætluð og á töluvert þrengra bili. Mikill munur er á vinnu-
framlagi hópanna, allt frá rúmlega 100 tímum upp í tæplega 260 tíma á þátttakanda og
meðaltalið er 161 tími. Svo mikill munur á vinnuframlagi verður ekki skýrður með
einni breytu, margt hlýtur að koma til. Ekki síst má nefna mismunandi flækjustig
verkefnanna og mismunandi óvissu. Ýmsar skýringar hafa verið reifaðar, til dæmis
varðandi upplýsingastreymi og hvernig hóparnir skipulögðu starf sitt. Yfirleitt eru
samskipti mikil og dæmi eru um að flestar eða jafnvel allar tegundir samskipta úr
töflu 1 séu notaðar í einum og sama vinnuhópnum. Staða vinnuhópanna sem hér eru
til skoðunar er nokkuð sérstæð að því leyti að þeim er í sjálfu sér frjálst að nota allan
þann tíma sem þeir kjósa til að vinna verkefnin. Yfirleitt hafa þeir metnað til að skila
vandaðri afurð og ganga má út frá því að flestir hafi hagsmuni af að ná þeim árangri
með sem minnstum tilkostnaði, þ.e. sem fæstum unnum vinnustundum. Þó er áber-
andi að sumir vinnuhópar leggja á sig ómælda vinnu á meðan aðrir vinnuhópar reyna
að stilla vinnuframlagi sínu mjög í hóf. Einnig skal þess getið að sumir hópar velja að
skipta með sér verkum á meðan aðrir hópar velja að láta vinnuna eiga sér stað á
sameiginlegum vinnufundum alls hópsins. Ætla má að þessi ákvörðun hafi í sjálfu sér
áhrif á notkun aðfanga, sem og eiginleika niðurstöðunnar.
• Rétt er að halda til haga að til beggja vona getur brugðið með stemninguna og hið
gagnkvæma traust sem myndast í vinnuhópunum, eins og lesa má út úr skilamats-
skýrslum. Stundum eru hóparnir fljótir að ná skýrri sameiginlegri sýn á viðfangsefnið
og mikill sameiginlegur metnaður verður til. Þetta samsvarar því að þeir séu fljótir að
komast í gegnum fyrri stig Tuckman líkansins og komist hratt yfir á samvinnu- og
framkvæmdastigið. Einnig skal áréttað að nemendur hafa nokkuð ólíka sýn á það
hversu mikið þeir vilja leggja á sig í námi. Þessi munur getur í sjálfu sér verið upp-
spretta ágreinings sem nauðsynlegt er að leiða til lykta áður en hópurinn getur að fullu
einbeitt sér að hinu efnislega inntaki verkefnisins.
• Allir hóparnir nota verkefniskerfi á vef, reynsla af notkun þeirra er yfirleitt góð en ekki
þó alltaf. Skýringar á vandræðum virðast einkum vera þær að upp koma tæknilegir
örðugleikar en einnig að kerfin uppfylla ekki þarfir hópanna hvað samskipti varðar og
neyðast þeir því til að nota tölvupóst. Verkefniskerfi á vef eru flest fullkomin, vel
nothæf og búin mörgum gagnlegum eiginleikum. Misbrestur er hins vegar oft á að
notendur aðlagi þau að þörfum sínum og að hópar ákvarði í sameiningu hvernig þau
skuli notuð og fylgi því eftir yfir æviskeið verkefnisins. Vert er að benda á niðurstöður
fyrri rannsókna um að verkefniskerfi skili ekki árangri nema þau séu innleidd með
vönduðum hætti og allir þátttakendur fái þjálfun í notkun þeirra.
2 6 0
Arbók VFl/TFl 2009