Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 1

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 1
Reviewed research article The Stardalur magnetic anomaly, SW-Iceland: a review of research in 1968–2012 Leó Kristjánsson Institute of Earth Sciences – Science Institute, University of Iceland, Sturlugata 7, 101 Reykjavík, leo@hi.is Abstract — Prominent geophysical anomalies of several km extent were noted in the vicinity of the farm Stardalur in southwestern Iceland in a gravity survey published in 1954, as well as in a 1968 total-field aero- magnetic survey published in 1970, and a seismic refraction study of the crust published in 1971. Further low-altitude and ground magnetic surveys were conducted around Stardalur in 1969–1973, and an exploratory hole was drilled to 200 m depth in 1969–1970 at the site of a very distinct peak in the ground anomaly. Various studies were carried out on a core (to 143 m depth) and on cuttings recovered by the drilling. From 41 m depth down, this material consisted of altered olivine tholeiite lava flows, with a mean remanent magnetization in- tensity of the order of 15 times the average for Icelandic Tertiary lavas. Modelling of the anomaly peak, which was found to reach at least 27 µT above the main geomagnetic field intensity of 52 µT, indicated that the lava flows formed a body of dimensions about 200 by 600 m striking NE to NNE, inside a caldera structure. This structure probably dates from a normal-polarity subchron around 2 m.y. ago during the Matuyama geomag- netic chron. Further studies on samples from the Stardalur drill core revealed the presence of quite pure and slightly cation-deficient magnetite, whose percentage in the lavas is more than twice the average for Tertiary basalts in Iceland. The magnetite has largely been formed by exsolution from titanomagnetite, but it is also present in small grains which have separated from olivine. A very minor proportion of the magnetite may be of single-domain size, and it appears not to be a decisive factor in the bulk magnetic properties of the lavas. For instance, the natural remanence is much less resistant to alternating-field demagnetization than could be expected for single-domain grains. It is not certain whether it is a primary thermal remanence or of secondary origin, although the former seems more plausible. In agreement with the conclusions of previous researchers, it appears likely that the strong magnetization is due to a chance combination of circumstances (such as high magnetite content, high oxidation state, and strong ambient field) rather than to some unique phenomenon. In this paper, a new ground magnetic survey at Stardalur is presented, along with a simple model of the source of the main anomaly peak. The geological reasons for the creation of that source remain unknown, but com- parisons are made with a magnetic anomaly at Hvanneyri in western Iceland which has similarities with the Stardalur anomaly. GEOPHYSICAL AND GEOLOGICAL RESEARCH RELATED TO THE STARDALUR ANOMALY, TO 1973 Surface exposures in Iceland consist mostly of lavas and other extrusives of basaltic composition. They re- semble the Early Tertiary volcanics in the U.K. (west- ern Scotland and northern Ireland), the Faeroes and Greenland. On the basis of this resemblance and other evidence, the oldest rocks in Iceland were for decades considered to be of Eocene age and to be- long to the same volcanic province as the other local- ities. However, it was established by Moorbath et al. (1968) that the age of exposures in Iceland does not JÖKULL No. 63, 2013 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.