Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 27

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 27
Recent fault movements in the Tungnafellsjökull fissure swarm Structures indicating recent movements Figure 7 shows three different types of structures that provide evidence of recent movements in the fissure swarm of Tungnafellsjökull. Type 1 (Figure 7a) shows a step in a glacially eroded area. The step in the glacial ground moraine that normally has no obvious fea- tures indicates movements on faults in the Holocene. Type 2 (Figure 7b and c) shows sinkholes in glacial moraine. Sinkholes form when there is movement on faults or fractures and loose surface material is washed into the underlying fracture. This is clear indi- cation of movements in the Holocene since the Pleis- tocene ice sheet can be assumed to have left fissures packed with debris. Type 3 (Figures 7d, e and f) show sinkholes and fractures that bear obvious sign of very recent movements. The fresh wounds in the rim of the sinkholes (Figures 7d and e) and in the edge of the fracture (Figure 7f) indicate movements as recent as the spring of 2010 since they cannot be expected to survive the spring thaw. These features are not com- monly observed in the rift zones except in the areas were very recent movements have taken place. A re- connaissance in 2010 of fractures and sinkholes pro- duced during the Krafla rifting episode in 1975–1984, e.g. did not reveal structures as fresh-looking as these. Earthquake activity Seismic activity at Tungnafellsjökull is relatively low (Figure 8) compared to many other volcanic systems (Einarsson, 1991; Jakobsdóttir, 2008). The earth- quake epicenters form a diffuse pattern, which is not explained by uncertainty of epicentral determination. A plot of cumulative seismic moment for the years 1995–2011 (Figure 9) shows 3 earthquake swarms that may have been associated with surface move- ments in faults and fractures. The first swarm oc- curred during the Gjálp eruption in October 1996, the second in August 2008 and the third in November 2009. The August 2008 swarm was the smallest event of the three. InSAR detected surface movements, which coincided with the 1996 earthquake locations (Pagli et al., 2007) most likely mark the time of the movements observed in the area as InSAR data from April 2004 to September 2010 do not provide coher- ent results (Amandine Auriac, pers. comm. 2011). None of the earthquakes is large. If the total seis- mic moment was released in one earthquake its mag- nitude would be only 3.4. The length of the three fractures identified by the InSAR study of Pagli et al. (2007) was in the range 3–4 km and the displace- ments of the order of one fringe, i.e. about 3 cm. If converted to seismic moment this corresponds to one earthquake of magnitude 5.0. Additional displace- ments since the study of Pagli et al. (2007) would add to the size of that event. There is clearly a discrepancy between the observed seismic moment release and the surface faulting. This discrepancy suggests that the fault movements are of magmatic origin rather than purely tectonic (see e.g. Pedersen et al., 2007). DISCUSSION Research on the fissure swarms of the volcanic sys- tems in the Central Iceland Volcanic zone has been more limited than in other volcanic zones. Some of the rift zone branches have been studied more ex- tensively, e.g. the Northern Volcanic Zone (Hjartar- dóttir et al., 2009; Hjartardóttir and Einarsson, 2012, Hjartardóttir et al., 2012), and the Reykjanes oblique rift (e.g. Clifton and Kattenhorn, 2006). The North- ern Volcanic Zone, on the divergent boundary, is characterized by fissure swarms, approximately 5– 20 km wide and 40–120 km in length, each extend- ing through a specific central volcano. The fissure swarms consist of volcanic fissures, faults and frac- tures. Volcanic fissures are usually dominant near the central volcano, but non-eruptive fractures become more frequent further away from the central volcano. The activity of the fissure swarms seems to be high- est in the middle and their altitude is higher there than elsewhere (Hjartardóttir et al., 2009; Hjartardótt- ir and Einarsson, 2012). These characteristics can also be found elsewhere in the world for example in the Northern Main Ethiopian Rift (NMER) in East Africa. The NMER contains 4 tectono-magmatic segments. Each segment consists of a volcanic center and rift tips characterized by brittle deformation. The area between the central volcano and the tips is similar to the fissure swarms in the Northern Volcanic Zone in Iceland. Nearest to the central volcano the defor- mation is mostly magmatically induced but moving JÖKULL No. 63, 2013 27
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.