Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 66

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 66
Da̧bski and Tittenbrun tests are performed on surfaces overgrown by Rhizo- carpon lichen thalli. However, they obtained no clear decrease of R-values on lichen-free surfaces. Etienne (2002) argues that exfoliation of basaltic surfaces deposited by Sólheimajökull (S Iceland) commences c. 150 years after glacier release. It is possible that exfoliation rejuvenates the surface of basaltic boulders found on Fláajökull moraines de- posited at the beginning of the 20th century and ear- lier (sites II–Ia). Closer examination of micro-cracks developed parallel to the rock surface (Figure 5) re- veal that they could create relatively flat surface after flake detachment from the rock. Therefore, we are inclined to explain relative stabilization of the micro- roughness parameters on old moraines by the process of rock exfoliation. However, this issue calls for fur- ther studies on micro-roughness of basaltic surfaces of various age, preferably on moraines unambiguously dated for 18th century and older. The results of this study do not support results of Chenet et al. (2010) that the historical maximum ex- tent of Fláajökull dates to a period older than the clas- sic LIA (i.e. late 19th century), as the indices of rel- ative age for the oldest moraine do not differ signifi- cantly from the second oldest moraine ridge (compare test sites Ia and Ib). On the other hand, we did not ob- tained unequivocal arguments that the LIA maximum occurred at the end of the 19th century. Furthermore, it is possible that the furthest moraine ridge does not represent LIA glacier maximum, because of erosion which could have erased older moraines (Kirkbridge and Winkler, 2012). CONCLUSIONS This study presents the innovative use of the Handy- surf E-35B electronic profilometer for distinguishing between landforms created due to post-LIA deglacia- tion. Initial, discrete increase in rock surface micro- roughness following first decades after deglaciation is registered. It can be inferred that micro-roughness of basaltic surfaces, previously abraded and polished by a glacier, increases for about 80 years and then sta- bilises at an elevated level, probably due to exfolia- tion. The development of micro-depressions on sur- faces of basaltic boulders, as well as micro-cracks and micro-cavities within weathering rinds, testifies to ad- vancing surface deterioration, which, in the case of the basalts studied here, seems dominated by physi- cal weathering. At this stage, it is difficult to explain the lack of visible chemical alternation of the rock. There are statistically significant correlations between the age-dependent study site range, selected param- eters of micro-roughness (Ra, Rz, Rzmax), weath- ering rind thickness, and Schmidt hammer R-values. We inferred that there is a time-dependent increase in weathering rind thickness which causes decrease in R-values. Given homogenous petrographic conditions and rock with a fine-grained texture (e.g. basalts or lime- stones), which is a very crucial condition due to lim- itation of the instrument (limited range of measur- able amplitude), the Handysurf E35-B electronic pro- filometer can be successfully used in studies on the development rate of initial weathering micro-relief, and thus on the relative age of glacier landforms de- veloped since the LIA maximum. However, this study represents only a first attempt to use this instrument and different methodologies (e.g. evaluation length, sample size) should be exercised. Results of this study do not support the notion of an early 19th century age for the LIA maximum extend of Fláajökull, as calculated by Chenet et al. (2010). On the other hand, the age indices used in this study seem to be robust only within first 80–110 years of weathering, given the type of rock and cli- mate of the study area. Further comparative studies within different glacial marginal zones are required. Acknowledgements We would like to thank Agnieszka Burakowska and Piotr Dzierżanowski for microscopic analysis and comments, as well as Marek Jastrzȩbski for assistance in statistical treatment of the data. We are grateful to Barbara Woronko for discussions on frost weath- ering. Comments from Ívar Örn Benediktsson, an anonymous reviewer and Bryndís Brandsdóttir sig- nificantly improved the paper. Permissions from the Icelandic Institute of Natural History and Vatnajökull National Park are kindly acknowledged. This study has been funded by the National Science Centre in Poland, project N N306 034440. 66 JÖKULL No. 63, 2013
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.