Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 25

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 25
Recent fault movements in the Tungnafellsjökull fissure swarm The Ógöngur area The Ógöngur area is characterized by tindars and pil- low lava mountains (or ridges) in the southeastern part grading into sand ridges and dunes toward the west (Figures 3 and 6a). All exposed volcanic formations have a normal magnetization and are thus younger than 700,000 years (Piper, 1979) with no Holocene lavas. Both tindars and normal faults are ENE ori- ented. The normal faults are prominent on satellite images and aerial photographs. However, few fissures or sinkholes were found indicating that recent move- ments have been minimal. It has been suggested that Vonarskarð and Tungnafellsjökull are two separate volcanic systems with separate fissure swarms (Jóhannesson and Frið- leifsson, 2006). Fissure swarms often have the struc- ture of a shallow graben with boundary faults dipping towards the center of the swarm. If Vonarskarð and Tungnafellsjökull had separate fissures swarms, one would assume that the normal faults in the Ógöng- ur area would change dip direction from west to east forming two parallel grabens with westward and east- ward dipping normal faults between them. A surface cross section, surveyed from west to east, southwest of Ógöngur (Figure 3) revealed only westward dip- ping faults. The fissure swarm thus has the form of a half graben at this latitude which is rather exceptional for Icelandic fissure swarms. The question of the ex- istence of two separate fissure swarms remains open. Figure 3 shows mapped faults and fractures in the Ógöngur area. Fault throw was estimated in four places by measuring cross sections over the faults by GPS. Their offsets were within the range 5–15 m. The Tómasarhagi area The Tungnafellsjökull volcano with its glacier lies in the southeast corner of Tómasarhagi area (Figure 4) encompassed by alluvial and glacially formed sand ridges and with sparse vegetation. Three glacial rivers drain the Tungnafellsjökull glacier as well as several smaller streams. Faults and fissures in this area are NE oriented, lying parallel to, but offset from the ma- jor axis of the Tungnafellsjökull central volcano (Fig- ures 2 and 4). This is not the normal spatial relation- ship for Icelandic fissure swarms, where the norm is for the fissures to transect their central volcano. The area closest to Tungnafellsjökull is characterized by numerous normal faults and a graben with open fis- sures and sinkholes providing evidence of Holocene fault movements. Some of the fissures and sinkholes are very deep and indicate movements as recent as spring of 2010 (Figures 6d, e and f). A cross sec- tion over the boundary faults of the graben, measured with GPS, gives a subsidence of 2–6 m of the graben floor. Movements detected by InSAR measurements following the Gjálp eruption in 1996 were also located in this area (red stars in Figures 2 and 4). Field ob- servations in these places revealed normal faults with fissures and fresh-looking sinkholes (yellow stars in Figures 2 and 4). The Langadrag area Sand ridges and dunes characterize the Langadrag area, although some hyaloclastite ridges and pillow mounts can also be seen. Faults and fractures are scarce, compared to the Ógöngur and Tómasarhagi ar- eas. However, there is ample evidence of recent move- ments in the form of sinkholes and fissures along the Langadrag faults. Rows of sinkholes and scarps of 0- 2 m height marked the faults that were discovered and mapped on foot during fieldwork in the summer of 2009 (yellow lines in Figure 5). Both Holocene lavas associated with the Tungnafellsjökull volcanic system are located in the Langadrag area. Tunguhraun from the Bokki crater lies in the west and the Dvergar lava in the southeast. Both lavas are small in volume, in- dicating small eruptions. A warm pool called Hita- laug is located about 2,5 km south of one of the sites where movements were detected by InSAR measure- ments. A ground check at this site revealed no fresh faults or fractures. The warm pool is located on an old fractures. Fractures and faults in the Langadrag area have somewhat variable orientations (Figures 2 and 5). With one NE aligned fissure mapped in the south and several NNE aligned fractures and fissures further north. The Dvergar eruptive fissure in the southeast strikes in an ENE direction (Figure 6). The connec- tion between the faults and fractures of the Langadrag area and the main edifice of the Tungnafellsjökull cen- tral volcano is difficult to establish due to steep topog- raphy and high degree of erosion. JÖKULL No. 63, 2013 25
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.