Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 58

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 58
Da̧bski and Tittenbrun and Thorarinsson (1937) and Thorarinsson (1943), as well as lichenometrical investigation using four differ- ent growth rates (Da̧bski, 2002). The oldest moraine ridge found on the Hólmsárgarður profile, the moraine I (Figure 1) according to Da̧bski (2002, 2007), is com- plex and it is possible to distinguish a narrow and a small ridge further east of the Hólmsá river, and slightly more distal to the glacier front. The test site Ia, used in this study, was located on this potentially older ridge, and the moraine I is represented in this study by site Ib. Consecutive numbers of test sites fol- low previous numeration of moraines (Da̧bski, 2002, 2007), the youngest (site VII+) being situated on a proximal slope of the VII moraine ridge (in its north- ern part), on glacial till deposited in the first decade of the 21th century. Fláajökull has retreated over 1500 m since the end of the 19th century. The retreat was interrupted by numerous short advances or still-stands in years AD: 1907, 1913, 1920–1925, 1932, 1941, 1948, 1951– 1952, 1958, 1968–1969, 1992, and a relatively major advance in AD 1980–1989 (Thorarinsson, 1943, Den- ton, 1975, Sigurðsson, 1998, Da̧bski, 2002). The fluted surface of a huge moraine ridge V and examination of the Fláajökull retreat history testifies that the core of the moraine had been created proba- bly as a terminal moraine due to pre-LIA glacial ac- tivity, and then it was overridden by the glacier which deposited ground moraine on top of the ridge (Snorra- son, 1984). Linking the Fláajökull LIA maximum with its fur- thest moraine ridges is difficult, because of possible erosional censoring of earlier glacial deposits (Kirk- bridge and Winkler, 2012). However, hypothetical increase in micro-roughness, weathering rind thick- ness and decrease in Schmidt hammer rebound val- ues on moraine Ia in reference to moraine Ib, apart from lichenometrical dating, lends support to a pre- late 19th century age of the Fláajökull LIA maximum. METHODS The analyses were performed in AD 2011 on 90 basaltic boulders, 15 boulders in each of the 6 test sites located on moraine of different age deposited since the end of the LIA (Da̧bski, 2002, 2007). The sites correspond to moraine ridges by Da̧bski (2002, 2007) with some modifications (Figure 1). All anal- ysed boulders, apart from being the same petrography (Tertiary grey basalts), had clear signs of glacier abra- sion, indicative of transport in the subglacial traction zone. We thus infer that the abraded surfaces were subject to weathering only since their release from glacier ice and that any former weathering rinds had been eroded prior to deposition. Glacially-abraded surfaces were facing the glacier (N, NW), with only few exceptions of west-facing or horizontal surfaces. The lengths of the smallest axis of the boulders were at least 30 cm and weight exceeded 80 kg. Such large sizes inhibited any boulder movements upon impact of the Schmidt hammer, that could result in inconsis- tency of R-values (Sumner and Nel, 2002). After boulder selection, the following procedure was employed. Firstly, any loosely lying rock parti- cles (silt or single grains of fine sand) were removed with a strong blow of air. Micro-roughness was mea- sured in three smoothest lichen-free places found on the abraded surface, giving the total of 45 readings per test site, along profiles parallel to striation in or- der to omit visible erosional features on the run of the profilometer. We thus measured weathering rather than erosional micro-relief, however, total exclusion of micro-erosional features is impossible. Calibra- tion of the profilometer was checked at every test site using the reference roughness specimen (part of a standard equipment of the Handysurf). Secondly, the abraded surface of a boulder was subjected to ten Schmidt hammer blows at least 1 cm apart from each other and at least 6 cm away from any visible irregularity on the rock surface according to the rec- ommendations of Day and Goudie (1977). R-values were corrected according to inclination of the rock surface to account for gravitation force (Runkiewicz and Brunarski, 1977). Schmidt hammer blows were performed on the same boulders chosen for micro- roughness measurements; however, we limited the number of the boulders to ten, in order to avoid de- calibration of the hammer. Therefore there were 100 readings of R-values per test site, meeting the require- ments of a minimum sample size for this analysis ac- cording to Niedzielski et al. (2009). Thirdly, a part 58 JÖKULL No. 63, 2013
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.